Gỏi cá trích… ngũ hành

SGTT.VN - Ở cái xứ đảo ngọc Phú Quốc, con cá trích xuất hiện quanh năm ngày tháng, dân chài lưới khi trúng mẻ bỏ mứa, không ai thèm. Nhưng gặp lúc nhớ gỏi, con cá trích làm gỏi theo kiểu Phú Quốc, ăn ngất ngây quên trời đất.

Gỏi cá trích đủ màu sắc của ngũ hành mà được ăn với các loại rau rừng thì tuyệt. Ảnh: Nguyễn Đình

Ghé gia đình anh Ba ở bãi Đất Đỏ ngoài đảo ngọc Phú Quốc, gặp ngay độ anh Ba mới đi lưới về được dăm ký cá trích. Sẵn có khách, chị Mười – vợ anh Ba trổ tài mần gỏi trích làm mồi bén cho khách lai rai. Mấy con trích béo núc, to bằng hai ngón tay, vảy bạc trắng còn tươi roi rói. Chỉ với hai lát khía sắc lẹm, chị Mười lấy gọn hai miếng philê bên lườn con trích nhỏ, chao nhanh qua nồi giấm để miếng cá vừa hơi ngả từ màu nâu đỏ của thịt, tái sang màu trắng nhẹ.

Trích tái giấm được vắt thêm vài lát chanh, trộn một lần nữa với hành tây xắt nhuyễn, rau cần chẻ, đậu phộng, nắm dừa nạo trắng muốt. Trong khi đó anh Ba ra vườn nhà, với tay quơ vào một rổ nào là rau sắn, bằng lăng, kim cang, đọt cóc, trâm dòi… ăn kèm với gỏi trích cuốn bánh tráng. Mới nhoáng một lúc, dĩa mồi bén được dọn lên, trông thiệt hấp dẫn, đủ màu sắc của ngũ hành. Màu kim với sắc ánh bạc của vảy cá, trắng muốt của dừa nạo, màu mộc với xanh lục của rau rừng, màu thuỷ với xanh sẫm của rau cần chẻ, màu hoả của đỏ ớt, màu thổ với sắc vàng nâu của đậu phộng, hành phi… thêm đám rau rừng tên quen tên lạ để kề bên. Nhiêu đó thôi đủ đã thèm, khiến cái bao tử khua lọc khọc.

Cuộn miếng gỏi trích trong bánh tráng, chấm miếng mắm hàng hiệu Phú Quốc pha ngọt với ớt đường hành tỏi, cắn cái ngập răng, nhấn nhá đủ vị từ thanh ngọt của cá, giòn bùi của đậu phộng, hăng của hành tây, thơm dịu của hành khô, beo béo của dừa nạo; rồi mới đến đủ thứ chua – chát – đắng – cay của rau sắn, bằng lăng, kim cang, đọt cóc, trâm dòi… Bao nhiêu cảm nhận ấy đủ khiến cho món gỏi cá trích dư sức gây sốc với dân sành ăn tứ chiếng. Quả thiệt, ngắn gọn có hai chữ “gỏi trích” thôi mà sao như tập hợp cả nhân gian trong dĩa mồi hấp dẫn miệt biển đảo.

Ăn gỏi trích, phải có không gian, tất nhiên ở đảo ngọc như Phú Quốc thì không gian không đâu bằng mé biển cát trắng trải dài, hữu tình khó tả. Thế nhưng, cái cực đã của món gỏi trích vẫn thiêu thiếu nếu không có vài “nhát” đưa cay. Lại phải dây dưa với “mỏ quạ tửu” mà khắp chốn giang hồ đồn rùm cái “khứa” này uống vô bao đau nhức mình mẩy tiêu tan hết, cộng thêm cái vụ ly kỳ là “người này” uống mà “người kia” khen. Chả cần biết thực hư thế nào, nhưng cái món ngon cực kỳ dân dã như gỏi trích, ăn kèm với lủ khủ rau rừng kia, kết hợp với chốn mây trời biển nước, sơn thuỷ hữu tình, rượu ngon đặc sản, đủ cho tao nhân mặc khách đến mấy cũng phải vỗ đùi đen đét, mặt phừng phừng khí thế, đặt ly rượu xuống bàn “chửi” yêu một câu: “Mèn đét ơi, bá cháy, bá cháy”.

BÀI VÀ ẢNH: NGUYỄN ĐÌNH