Độc đáo thắng cảnh Ao Bà Om

Ao bà Om, nằm ở ấp Tà Cú (xã Nguyệt Hóa, Châu Thành) là một danh thắng bậc nhất của tỉnh Trà Vinh được nhiều người biết đến.

Ao Bà Om có hình chữ nhật với chiều dài 500 mét và chiều rộng 300 mét. Mặt ao phẳng lặng, trong xanh, soi bóng những hàng cây cổ thụ bao quanh. Trải qua bao mưa gió, bộ rễ của những cây cổ thụ xung quanh ao lồi lên trên mặt đất và được thiên nhiên tác tạo thành những hình thù lạ mắt.

Ở đó du khách không đơn thuần chỉ được chiêm ngưỡng vẻ đẹp thơ mộng của thiên nhiên mà còn được cảm nhận rõ nét hơn những giá trị văn hoá đặc sắc của vùng đất Trà Vinh qua câu chuyện truyền thuyết mang đậm màu sắc Khmer Nam bộ…

Ao Bà Om mát mẻ, trong lành và yên tĩnh suốt cả ngày, không gian chỉ chợt xao động lên vào lúc chiều tà, khi những đàn cò bay về tìm chỗ ngủ.

Vào những ngày lễ, Tết hàng năm của người Khmer, ao Bà Om trở thành nơi sinh hoạt cộng đồng náo nhiệt của cả vùng. Nhất là lễ hội Ok Om bok (rằm tháng mười âm lịch), không chỉ người Khmer ở Trà Vinh mà người Kinh, người Hoa và người ở các tỉnh lân cận cũng về đây chung vui. Họ cùng nhau nhảy múa, xem hát dù kê, thả đèn gió … thắt chặt thêm tình đoàn kết, hoà hợp của ba dân tộc anh em ở vùng sông nước Cửu Long.

Truyền thuyết li kì về sự ra đời của ao Bà Om là một nét đẹp văn hoá trong lao động và sinh hoạt cộng đồng của người Khmer Nam bộ.

Ao Bà Om.                                                              Ảnh: Internet

Chuyện kể rằng, ngày xưa, vùng này thuộc xứ Thuỷ Chân Lạp, vị quan trấn nhậm ở đây muốn có một hồ nước để dùng trong mùa khô nên tổ chức cuộc thi đào ao giữa phái nam và phái nữ. Nội trong một đêm, bên nào đào được ao lớn và sâu hơn sẽ thắng.

Phái nam ỷ vào sức mình nên chểnh mảng, thong thả. Trong khi đó, phái nữ, dưới sự chỉ huy của bà Om, một người phụ nữ Khmer, đã đào được một cái ao to và rộng trước khi mặt trời ló dạng. Bà Om còn cho người đốt một ngọn đèn nhỏ treo trên cành cây, bên cánh đàn ông nhìn vào cứ tưởng là sao Hôm chưa lặn nên cứ vô tư ăn nhậu, quên cả chuyện đào ao.

Đó là ao Bà Om bây giờ, còn ao của phái nam nằm cạnh bên, nhưng do quá nhỏ và cạn nên đã bị lấp mất. Từ đó, người phụ nữ Khmer giành cho mình quyền được chọn chồng. Một câu chuyện phảng phất tín ngưỡng thờ Mẫu cổ xưa.

Ao Bà Om đã được Bộ Văn hoá - Thể thao và Du lịch công nhận là di tích văn hoá lịch sử cấp quốc gia vào năm 1996. Một lợi thế của ao Bà Om trong việc thu hút khách du lịch là ao không nằm tách biệt riêng lẻ.

Bên cạnh ao là ngôi chùa Âng, ngôi chùa Khmer cổ nhất Trà Vinh được xây dựng từ năm 990, và Bảo tàng văn hoá Khmer cũng được đặt ở đây. Quần thể “bộ ba”: ao Bà Om, chùa Âng và Bảo tàng văn hoá Khmer được xác định là địa điểm du lịch hàng đầu trong chiến lược phát triển du lịch của tỉnh Trà Vinh trong thời gian tới.

Theo website Trà Vinh

Huyền sử Ao Bà Om

Tương truyền xưa kia, nam nữ muốn lấy nhau nhưng không bên nào chịu ngỏ lời trước. Nhân lúc trời hạn hán, dân làng tổ chức cho nam nữ trong làng thi nhau đào ao để lấy nước dùng trong sinh hoạt hàng ngày và bên nào thua cuộc sẽ phải hỏi cưới bên thắng cuộc. 

Ao Bà Om ở Trà Vinh

Quy ước cuộc thi là chỉ đào trong một đêm, bắt đầu từ lúc trời tối và khi nào sao Mai mọc ở hướng Đông thì kết thúc. Nếu bên nào đào xong với diện tích lớn hơn và sâu hơn thì bên đó thắng cuộc.

Sau khi thống nhất hai bên tiến hành đào ao, bên nữ do một người đàn bà tên Om chỉ huy đã nghĩ ra cách, khi trời vừa tối đã cho bày tiệc thết đãi, phục vụ rượu cho bên nam. Ỷ lại vào sức mạnh của mình, xem thường sự yếu đuối của phái nữ nên những người đàn ông không chú tâm đến việc đào ao mà chỉ mải mê uống rượu, đến nửa đêm khi phái nam đã ngà say, bà Om cho treo ngọn đèn trên cây thật cao, các ông cứ ngỡ là sao Mai đã mọc lên, nên đi về. Bà Om vẫn chỉ huy phái nữ tiếp tục đào ao và hoàn thành tốt công việc của mình cho đến khi sao Mai mọc thật sự mới về. Kết quả là phái nữ đã thắng cuộc. Kể từ đó, người ta lấy tên của bà Om đặt cho địa danh Ao Bà Om. Đây cũng là câu chuyện để giải thích về chế độ mẫu hệ của người Kh’mer ở Miền Tây Nam Bộ nước ta.

Ao Bà Om trong câu chuyện huyền sử của vùng đất Trà Vinh nằm ngay trên con đường dẫn vào đầu thành phố ngày nay. Ao được bao bọc trong một khu rừng xanh mát rợp bóng những hàng cây sao, cây dầu cổ thụ rất to, có bộ rễ nổi hình thù kỳ dị. Phong cảnh xung quanh ao hữu tình, nào hoa sen, hoa súng nở dưới ao, hàng cây cao ngút tầm mắt trên bờ tỏa bóng râm mát.

Không chỉ có địa danh Ao Bà Om. Đến với Trà Vinh - vùng đất nhiều chùa tháp thứ 2 trong cả nước với 142 ngôi chùa Kh’mer cổ. Cùng với Chùa Hang (Kompông Chrây), Chùa Cò (chùa Nodol), chùa Âng (chùa Angkorajaborey) hay bãi biển Ba Động quanh năm gió lộng, nơi đây có những đụn cát “nhấp nhô”, với những hàng phi lao xanh vút và bãi cát phẳng lì trải dài đầy hấp dẫn. Ngoài ra, du khách còn có thể thưởng thức nhiều loại sản vật đã trở thành đặc sản của vùng quê ven biển này như dưa hấu Ba Động, nghêu Nhà Mát, tôm sú Cồn Cù, cá kèo kho gợt, nước mắm rươi....

(Theo ANTĐ)