Tôm xào sấu, món ăn ngon lạ ngày hè

Là loại quả đặc trung xứ Bắc, với vị chua chua, thanh thanh cùng hương thơm dịu nhẹ, sấu không chỉ hấp dẫn với những món ăn truyền thống, sấu còn được biến tấu mới lạ với tôm xào sấu chua.

Theo Đông y, thêm sấu vào món ăn có tác dụng thanh nhiệt, lợi tiêu hóa. Tôm xào sấu chua nghe có vẻ lạ nhưng cách làm đơn giản, lại là một món ăn ngon và bổ dưỡng. Người Hà Nội thường dùng sấu trong các món canh thịt nạc, canh ngao, sấu ngâm đường, ô mai sấu nhưng sấu còn dùng trong món xào. Khi xào sấu giảm vị chua gắt, giữ nguyên mùi thơm đặc trưng.

Tôm có quanh năm, là thực phẩm quý giá cung cấp nguồn can xi bổ dưỡng nên được nhiều người ưa chuộng. Tôm cũng không chỉ được biết đến với món luộc hay nướng, tôm xào giữ nguyên chất ngọt, béo. Vì vậy, tôm xào sấu chua kết hợp từ những nguyên vật liệu đơn giản nhưng hài hòa, là món ăn của mùa hè. Bởi Hà Nội là mảnh đất nổi tiếng với “mùa nào thức ấy” nên người Hà Nội mùa đông dầm me, mùa hè dầm sấu.

Rất nhiều nơi trồng sấu nhưng chỉ có Hà Nội mới có những phố sấu dài như Phan Đình Phùng, Trần Phú...Mùa hè có cả những người làm nghề trẩy sấu mưu sinh. Đi dọc “phố sấu”, dễ dàng bắt gặp những chú bé đầu trần, chân đất, mắt dõi lên vòm cây cao, một tay cầm que, một tay đeo bao tải nhỏ. Người lớn tuổi mắt kém đi nhặt sấu rụng, lựa những quả con tươi xanh đem về các chợ bán. Mùa hè, ở Hà Nội từ chợ cóc, chợ xổm đến chợ đầu mối, chợ lớn, gian hàng nào cũng có sấu.

Để món ăn ngon nên lựa những quả sấu còn tươi xanh vừa được hái trên cây. Những con tôm tươi ngon nhất là loại tôm sú, thịt chắc, vỏ bóng trơn, sống giữa thân tôm trong.

Tôm xào sấu chua.

Sấu là thức quà hấp dẫn. Quả sấu đầu mùa xù xì có vị hơi chát nhưng qua bàn tay khéo léo của các bà, các chị trở nên có “duyên”. Trước khi xào nên tách lấy thịt sấu bỏ hạt, xào sấu trước, đến khi thịt sấu mềm nát như nước sốt sau đó mới cho tôm vào. Khi ấy món ăn có độ sánh nhẹ, mang hương vị đậm đà. Nên xào tôm để trên lửa nhỏ, đảo đều cùng nước sốt sấu, nêm gia vị, lửa lớn món ăn dễ bị khét mà không chín.

Quê tôi không có sấu nên mỗi khi nghỉ hè, trong hành lý về quê tôi không quên mang cả bịch sấu to theo. Tôi mang sấu về bỏ sấu trong tủ lạnh, dùng ăn dần. Để lấy vị chua cho món ăn, ở nhà mẹ tôi thường nuôi mẻ trong lọ sành, dùng cho cả năm nhưng khi được tôi giới thiệu món sấu chua xào tôm mẹ rất thích thú.

Trước nhà tôi có một con sông nhỏ, buổi sáng, mẹ cầm rổ to, tôi cầm rổ nhỏ men theo bờ sông vớt tôm. Tôm được vớt lên có khi lẫn cả sỏi, rác nên được chao dưới nước cho sạch rồi mang về nhà rửa lại. Mẹ chọn những con tôm thân đỏ, người nạc dành cho tôi trổ tài nấu nướng, con gầy và nhỏ mẹ đem rang để dành. Bữa cơm trưa giữa mùa hè oi nồng được ăn món tôm xào sấu chua thì không còn gì thích hơn. Những con tôm có vị ngọt như vị tinh túy của đất trời hòa cùng vị chua dịu của sấu tạo cảm giác dễ ăn, ngon miệng.

Nhà văn Băng Sơn đã từng viết: “Trong máu người Hà Nội đều có vị chua của sấu”, sấu còn gắn bó với cả những người dân ngoại tỉnh như gia đình tôi, đặc biệt là món tôm xào sấu chua.

Đỗ Quyên Quyên