Các loại bánh của người Dao đỏ

Người Dao đỏ rất hay làm bánh, vào những dịp lễ tết cũng như ngày thường. Bánh của đồng bào có rất nhiều loại, cách làm cũng sáng tạo, phong phú.

Bánh dày

Bánh chưng (dùa pêu):

Gạo nếp rửa sạch, ngâm trong nước vài giờ rồi trút ra trong nước vài giờ rồi trút ra rá cho ráo. Gói bánh bằng là dong hoặc lá chít. Nếu làm bánh có nhân, người Dao đỏ thường cho nhân bằng lạc trộn với thịt lợn, hoặc thịt lợn ướp với hạt tiêu. Bánh gói tròn, to hơn cổ tay. Nếu gói bằng lá chít, bánh thường ngắn hơn hánh gói bằng lá dong. Luộc bánh khoảng 4 tiếng thì đem vớt, để nguội rồi lấy lạt xâu từng chuỗi, treo vào chỗ mát, thoáng gió.

Bánh dày (dùa chông):

Gạo nếp được đồ chín rồi đem giã mịn, người Dao nặn từng chiến to như cái đĩa và lấy vừng rang hoặc bột lạc, mỡ xoa lên mặt bánh để bánh không bị dính và dậy mùi thơm. Bánh thường ăn chấm với mật mía hoặc mật ong. Nếu bánh bị cứng, người ta cắt thành miếng đem rán hoặc nướng. Một số địa phương còn làm bánh bằng bột ngô, xay ngô thành mảnh nhỏ, ngâm 2-3 nagỳ, đồ chín rồi nhỏ. Gói bánh bằng lá dong hoặc lá chuối và đem hấp cách thuỷ.

Bánh sắn (đòi dúa):

Sắn tươi được bóc vỏ, rửa sạch, cắt thành khoanh nhỏ rồi đem đồ cùng gạo nếp. Khi chín cho vào cối giã như làm bán dày.

Bánh kê (tộp tsán dúa):

Kê làm sạch vỏ, giã nhỏ lấy bột. Trộn bột kê với bột gạo nếp, nhào nước rồi gói trong lá dong hoặc lá chít. Bánh được luộc cách thuỷ.

Bánh tro (dùa tsít):

Muốn có nước tro, người ta phải đốt than của vỏ trấu và rơm nếp, sau cho thứ tro đó vào bao tải, ngâm trong chậu nước. Nước tro này còn phải lọc thêm vài lần cho sạch. Lấy gạo nếp ngâm trong nước khoảng 1 giờ rồi đổ ra rá cho ráo. Gói bánh bằng lá chít, mỗi chén hết chừng 1/4 bát gạo. Bánh gói theo kiểu hình phễu - đầu to, đuôi nhọn. Nhân bánh làm bằng đậu xanh trộn với bột thảo quả hoặc cho thêm thịt lợn. Bánh luộc khoảng 4 tiếng.

Bánh rán (dùa chin):

Bánh làm bằng bột ngô nếp. Xay ngô thành mảnh, ngâm nước quãng một tuần (hàng ngày thay nước liên tục), sau đem xay tiếp rồi cho bột vào túi vải treo lên cho ráo nước. Lấy bột nặn thành quả bánh rồi đem rán, bành sẽ nở phồng.

Ngoài các loại bánh thông dụng kể trên, đồng bào Dao ở một số nơi còn gói các loại bánh như: Dùa pen: Lấy gạo tẻ và nếp trộn lẫn, đem xay lấy bột (có thể trộn thêm bột của chuối chín phơi khô). Gói bánh bằng lá dong hoặc lá chuối, nhân làm bằng đường phên, đồ chín. Bánh nếp (nằng sảng): xay gạo nếp thành bột gói bằng lá dong hoặc lá chít, nhân làm bằng đậu đen hay đậu xanh, đậu đỏ.

Theo CATP