Thứ Năm, 25 tháng 8, 2011

Suối khoáng bản Mòng, Sơn La


Là người được đi khá nhiều nơi và được tắm suối khoáng ở nhiều địa danh khác nhau trong cả nước. Tuy nhiên, nơi khiến tôi “nghiền” nhất vẫn là suối nước nóng bản Mòng, xã Hua La (Thành phố).

Bởi lẽ, nơi đây ngoài việc được đắm mình trong dòng suối khoáng, du khách còn được thưởng thức những món ăn dân tộc cùng những nét văn hóa đậm sắc Tây Bắc...

 
Không biết dòng suối khoáng bản Mòng có từ bao giờ, chỉ biết rằng, từ ngày thành lập bản Mòng, người dân nơi đây đã biết sử dụng nguồn nước này trong mọi sinh hoạt hằng ngày.

Suối nước nóng bản Mòng là một trong điểm đến của du khách trong và ngoài nước, nằm trong quần thể du lịch sinh thái, cách trung tâm Thành phố chừng 5 km. Khu vực này bắt đầu được chính thức khai thác theo hình thức dịch vụ từ năm 1997, còn trước đó chỉ là tự phát do một số hộ đầu tư xây bể tắm công cộng phục vụ nhu cầu người dân trên địa bàn. Dòng suối khoáng có nhiệt độ 38 độ C, với các đặc tính lý hóa, thành phần khoáng chất tự nhiên mà theo các nhà khoa học có tác dụng chữa trị một số bệnh ngoài da, thấp khớp, thần kinh, tim mạch...

Giờ đây, với sự khai thác hợp lý theo quy định của Thành phố, khu vực này đã trở thành một điểm đến không chỉ du khách trong nước mà còn thu hút cả du khách nước ngoài. Trải dài hai bên con đường nhựa tại khu vực suối khoáng đã có 16 hộ kinh doanh dịch vụ tắm suối khoáng. Những ngôi nhà sàn mang đậm bản sắc của dân tộc Thái vùng Tây Bắc cùng những phòng tắm được thiết kế, trang trí hợp lý của các hộ kinh doanh dịch vụ nơi đây luôn thu hút đông đảo du khách lui tới. Tại đây, họ còn được tham quan, thưởng thức những nét văn hóa Thái, mua sắm những đồ dệt thổ cẩm của người Thái vùng Tây Bắc hay được thưởng thức những điệu múa, lời khắp của các cô gái Thái “ngực câu, eo ong với bộ trang phục áo cóm, khăn piêu cùng tiếng xà tích kêu leng keng khi xòe” đẹp đến hút hồn...

Nhiều người cho rằng cái thú của tắm suối khoáng bản Mòng là vì nhiệt độ nước của dòng suối khoáng nơi đây thay đổi thích hợp theo mùa. Cũng bởi, do cấu trúc địa tầng nơi đây thẩm thấu nước mưa tan hóa cùng dòng khoáng, nên vào mùa hè độ nóng dịu hơn. Mùa đông thì lại khác, nước nóng phù hợp, nghi ngút hơi nước tỏa lên khiến cho người tắm không còn cảm giác của mùa đông lạnh giá nữa... Tuy nhiên, cũng có nhiều người cho rằng, điều thú vị nhất khi về đây tắm suối nước nóng chính là vì: nơi đây đã lồng ghép được những nét đẹp văn hóa dân tộc cùng phong cách phục vụ du khách tận tình, đậm chất vùng cao Tây Bắc. Chả vậy, nhiều du khách mỗi khi đặt chân tới đây luôn có trong mình cảm giác như được về nhà...

Sau cảm giác sảng khoái, tinh thần phấn chấn khi hòa mình trong dòng suối khoáng, du khách sẽ tiếp tục được cảm nhận những nét văn hóa đặc sắc của Tây Bắc khi hòa mình trong điệu xòe, lời Khắp Thái mượt mà bên ánh lửa bập bùng dưới những ngồi nhà sàn hay thưởng thức những món ăn của dân tộc Thái do chính những người phụ nữ Thái đảm đang nội trợ. Đến với suối khoáng bản Mòng, không một du khách nào có thể quên được hình ảnh quây quần quanh chiếc mâm đan của dân tộc Thái làm từ mây, tre đan với món “cáy pỉnh” (gà nướng) vàng đượm - gà tơ bản ướp với các loại gia vị đặc trưng của người Thái, được nướng đều trên than củi rực hồng có một mùi thơm hấp dẫn, hòa trong làn gió chiều thổi về từ những cánh đồng lúa hay như mùi thơm của các loại gia vị, rau thơm, cùng vị cay cay của ớt trong món “pa pỉnh tộp” (cá nướng). Tiếp đến, du khách còn được thưởng thức món thịt hun khói, lòng khô, lòng nướng đậm đà cũng được ướp từ các loại gia vị đặc trưng của người Thái, làm từ thịt hoặc lòng phèo của trâu, bò hoặc lợn; rồi món rau rừng đồ, hoa ban xào măng chua, măng lay, canh bon đặc mùi Mắc khén rừng cùng chút ngầy ngậy của da bò, đuôi bò hòa trong bát canh. Cùng những món ăn đặc trưng trên, du khách còn được thưởng thức vị thơm dẻo của món cơm lam nướng trên than hồng hay món cơm nếp đồ được đựng trong những chiếc Ếp khẩu chỉ người Thái mới có... Đi khắp vùng Tây Bắc, không ai không biết tới món chẩm chéo - một loại nước chấm được làm từ muối rang, ớt nướng, hạt mắc khén cùng với tỏi và các loại rau thơm được giã nhuyễn. Đây là món nước chấm đặc trưng duy nhất cũng chỉ của người Thái mới có. Điều đặc biệt, chỉ với món nước chấm đó nhưng lại phù hợp để làm đồ chấm cho các món ăn của người Thái Tây Bắc từ món gà, cá, măng hay xôi...

Cũng bởi “nghiền” cái cảm giác đắm mình trong dòng suối khoáng bản Mòng cùng nét văn hóa Tây Bắc với những món ăn đậm sắc dân tộc, nên sau những ngày làm việc căng thẳng, giữa lòng thủ đô Hà Nội tôi thường bất chợt nhớ về dòng suối khoáng bản Mòng; nhớ những đêm trăng tròn, trăng khuyết bên ánh lửa bập bùng, hòa mình trong điệu xòe tình tứ với tiếng trống, tiếng chiêng rộn rã; nhớ cảm giác thăng hoa trong những ngôi nhà sàn khi cùng nhau chụm đầu bên chum rượu vít cần hay cảm giác sảng khoái khi đắm mình trong dòng suối khoáng... Những cảm giác, nỗi nhớ đó cứ vậy òa về với âm điệu của lời hát “Inh lả ơi, sao noong ời; khắp núi rừng Tây Bắc sáng ngời; mùa xuân đến ngàn hoa hé cười; inh lả ơi, sao noong ơi...”
Nguồn : Báo Sơn La

Thắng cảnh bản Mòng giúp chữa bệnh


Nằm cách trung tâm thành phố Sơn La 6km về phía Tây Nam, bản Mòng, xã Hua La được mệnh danh là nơi có cảnh quan hùng vĩ với dãy núi nhấp nhô hòa quyện vào nhau như thân rồng uốn lượn quanh bản.


Không biết tự bao giờ, người dân nơi đây phát hiện ra hai giếng nước "âm - dương" nằm cách nhau khoảng hơn 10m. Đó là một giếng nước nóng và một giếng nước lạnh, nếu giếng nóng tăng nhiệt độ bao nhiêu thì giếng lạnh lại giảm nhiệt độ bấy nhiêu.

Trải qua bao đời, người dân tộc Thái nơi đây nhận ra rằng: Ngoài phục vụ sinh hoạt, hai suối nước tự nhiên này có có tác dụng chữa trị một số bệnh ngoài da, thấp khớp, thần kinh, tim mạch...

Giếng "mắt rồng"

Đường đến bản Mòng, TP.Sơn La (tỉnh Sơn La) không xa nhưng ngoằn ngoèo bởi những dãy núi bao quanh. Hỏi các cụ cao niên trong bản, không ai nhớ dòng suối khoáng bản Mòng có từ bao giờ, họ chỉ biết rằng, từ ngày thành lập bản Mòng, người dân nơi đây đã biết sử dụng nguồn nước này trong mọi sinh hoạt hằng ngày.

Cụ Lò Văn Nam (78 tuổi) kể với chúng tôi, trước đây là một bản nhỏ lại nghèo nàn heo hút nên hầu như không có ai qua lại. Bản Mòng còn lưu truyền nhiều câu chuyện mang tính chất thần bí liêu trai nhưng vì không có sách nào ghi chép lại nên có nhiều dị bản trong dân gian. Người ta cho rằng, bản Mòng là phần đầu của con rồng mà minh chứng rõ nét nhất là hai cái giếng nằm cạnh nhau, một bên nóng và một bên lạnh. Qua bao thăng trầm, hai cái giếng này vẫn nằm ở giữa bản Mòng, chứ không bị vùi lấp.

"Vì đó là vùng đất thiêng nên từ xưa cũng tồn tại những chuyện lạ đời. Người ta nói rằng, ma quỷ không bao giờ dám bén mảng đến bản Mòng vì sợ rồng bắt. Chỉ những người có trái tim trong sạch, có tâm hồn thanh khiết mới tồn tại được ở nơi này. Biết được bản Mòng phát ra nguồn năng lượng lạ, là long mạch của vùng Tây Bắc hùng vĩ nên đã nhiều lần, thầy địa lý nổi tiếng của Trung Quốc là Cao Biền đã cưỡi mây đạp gió tìm đầu rồng nhằm triệt hạ long mạch nhưng không thành", cụ Nam nói.

Thắng cảnh bản Mòng giúp chữa bệnh
Giếng nước nóng tại bản Mòng được ví như “mắt rồng” Tây Bắc

Người dân nơi đây gọi giếng nước nóng lạnh này bằng cái tên là "giếng mắt rồng". Họ kể, ngày trước, một người dân trong bản đi vào rừng, khi đi qua giếng nước thấy có luồng "khói" bốc lên ngùn ngụt nên sờ tay xuống. Lạ thay, nguồn nước ở giếng là nước nóng, khác hẳn với nguồn nước ở nhiều nơi trong bản. Khi sờ tay sang cột nước đang phun lên bên cạnh lại là nguồn nước lạnh. Từ trước đến nay, "giếng mắt rồng" cũng chưa bao giờ cạn nước. Khi nhiệt độ ở giếng nước nóng tăng lên bao nhiêu thì nhiệt độ ở giếng lạnh lại giảm đi chừng ấy.

Trải qua bao đời, những câu chuyện truyền thuyết ấy dần đi vào quên lãng, không ai còn nhắc hay đoái hoài đến. Khi khí hậu biến đổi, nguồn nước ngày càng ô nhiễm và cạn kiệt dần thì dân bản Mòng bắt đầu biết chú ý, quan tâm đến vấn đề sức khỏe của mình. Thiếu nước, họ bắt đầu tìm đến nguồn nước sạch ở "giếng mắt rồng".

Ông Lò Văn Đôi, chủ tịch UBND xã Hua La cho chúng tôi biết, từ trước đến nay, bản Mòng đã đón rất nhiều đoàn chuyên gia, nghiên cứu khoa học về đây để khảo sát và đo nhiệt độ nước nhưng đến nay địa phương vẫn chưa nhận được một báo cáo cụ thể nào về chất lượng, công dụng nguồn nước. Đoán chắc nguồn nước ở giếng này rất quý nên ông Đôi đã tuyên truyền mọi người phải biết gìn giữ vào bảo quản tốt. Những mùa thiếu nước, dân bản Mòng lại tập trung  đến đây để lấy nước về phục vụ cho sinh hoạt.

Mùa đông, nước giếng ấm như nước đã được đun nóng, dân bản thường ra giếng lấy nước về tắm. Trẻ con cũng được tắm nước nóng lấy từ giếng. Nhiều người bảo, khi tắm nước ở giếng nóng, lạnh này người ta sẽ hết các bệnh ngoài da, người già ngâm người, chân, tay sẽ chữa được bệnh đau nhức, xương khớp.

Vẻ đẹp tự nhiên của bản Mòng

Giờ đây, đường vào bản Mòng đã được rải nhựa phẳng lì, dù là đường dốc nhưng dễ đi. Gọi là bản Mòng nhưng chẳng khác gì những khu phố sầm uất ở TP.Sơn La. Nhà cao tầng còn nguyên màu sơn mọc san sát nhau. Cuộc sống bản Mòng đổi sắc thay da những năm gần đây. Nhiều hộ dân sống "phất" lên nhờ nguồn giếng nước được thiên nhiên ban tặng.

Thắng cảnh bản Mòng giúp chữa bệnh
Suối nước nóng ở bản Mòng

 
Lần theo từng đường ống dẫn nước bằng nhựa lộ trên mặt đất, chúng tôi có dịp mục sở thị giếng nóng, lạnh. Đứng từ xa, đã nghe thấy tiếng máy bơm kêu phành phạch, chi chít những ống nhựa tập trung thọc sâu, cắm vào trong duy nhất một ống kim loại để hút nước. Được biết, do nhu cầu của khách du lịch lớn nên mới đây, các nhà nghiên cứu đã cho khoan sâu và đóng một chiếc ống kim loại tại giếng này.

Đến đây, du khách còn được thưởng thức món thịt hun khói, lòng khô, lòng nướng đậm đà cũng được ướp từ các loại gia vị đặc trưng của người Thái, làm từ thịt hoặc lòng phèo của trâu, bò hoặc lợn; rồi món rau rừng đồ, hoa ban xào măng chua, măng lay, canh bon đặc mùi mắc khén rừng cùng chút ngầy ngậy của da bò, đuôi bò hòa trong bát canh. Cùng những món ăn đặc trưng trên, du khách còn được thưởng thức vị thơm dẻo của món cơm lam nướng trên than hồng hay món cơm nếp đồ được đựng trong những chiếc thố chỉ người Thái mới có...

Bà Lò Thị Mai, chủ một hộ kinh doanh tắm suối nước nóng hồ hởi: "Phòng tắm ở đây hầu hết được thiết kế rộng rãi trên cơ sở khoa học, hệ thống bồn tắm rất đa dạng, có bồn tắm dành cho cá nhân, có bồn tắm dành cho gia đình. Khi ngâm mình trong nước, ai cũng thấy thư giãn và thoải mái. Ngoài dịch vụ tắm nước nóng, du khách tới đây có thể câu cá thư giãn, trải nghiệm cuộc sống đời thường cùng những người dân địa phương hoặc tận hưởng những món ăn truyền thống đặc trưng của dân tộc".

 Nhiều người cho rằng, điều thú vị nhất khi về đây tắm suối nước nóng chính vì nơi đây đã lồng ghép được những nét đẹp văn hóa dân tộc cùng phong cách phục vụ du khách tận tình, đậm chất vùng cao Tây Bắc cùng những âm hưởng hòa quyện của tiếng trống, tiếng chiêng, tiếng chim rừng thánh thót, xen lẫn những điệu múa truyền thống với vẻ đẹp tự nhiên của các cô gái Thái.

Giữa trưa hè nóng bức, dừng lại bên dòng nước "âm - dương" bản Mòng, nghe âm hưởng của đất trời, thưởng thức những món ăn dân tộc truyền thống cùng nghe các làn điệu dân ca, những âm hưởng hòa quyện những điệu xòe, múa cánh bướm, múa piêu…, bên cạnh vẻ đẹp mộc mạc của các cô gái Thái chắc chắn sẽ để lại cho du khách nhiều cảm giác bâng khuâng, lưu luyến. Ai từng đến bản Mòng một lần, sẽ thấy nhớ nhung xen lẫn với âm điệu của lời hát: "Inh lả ơi, sao noọng ời; khắp núi rừng Tây Bắc sáng ngời; mùa xuân đến ngàn hoa hé cười; Inh lả ơi, sao noọng ơi...". 
                                      
Hướng tới sự khai thác hợp lý

Với sự khai thác hợp lý theo quy định của thành phố, khu vực này đã trở thành một điểm đến thu hút không chỉ du khách trong nước mà cả du khách nước ngoài. Trải dài hai bên con đường nhựa tại khu vực suối khoáng đã có 16 hộ kinh doanh dịch vụ tắm suối khoáng.

Những ngôi nhà sàn mang đậm bản sắc của dân tộc Thái vùng Tây Bắc cùng những phòng tắm được thiết kế, trang trí hợp lý của các hộ kinh doanh dịch vụ nơi đây luôn thu hút đông đảo du khách lui tới. Tại đây, họ còn được tham quan, thưởng thức những nét văn hóa Thái, mua sắm những đồ dệt thổ cẩm của người Thái vùng Tây Bắc hay được thưởng thức điệu múa của các cô gái Thái trong bộ trang phục áo cóm, khăn piêu, cùng tiếng xà tích kêu leng keng...  

Người Đưa Tin

Không có nhận xét nào:

Đăng nhận xét