Cháo hà – đậm đà vị biển

Mặn ngọt, nóng nguội khác nhau, mọi món cháo của Việt Nam cùng chung đặc điểm dễ ăn, dễ nhớ. Cháo hà, dù nấu từ nơi nào dọc dải đất hình chữ S này cũng cho thực khách một dấu ấn riêng về món ăn ngon từ biển.

Con hà, cùng họ với con hàu - một loài thân mềm sống trong lớp vỏ cứng, xù xì bám vào đá vôi, thân cây sú, vẹt vùng nước mặn. Con hàu lớn hơn, vỏ nhẵn hơn con hà, tuyệt ngon cho món hàu hấp, hàu nướng, tái chanh, nhưng nấu cháo, ngon nhất vẫn là con hà, dù đập vỏ khó hơn, ruột nhỏ hơn. Khác với cháo trai đồng bằng còn chút gì đó hơi tanh, cháo hà tuyệt nhiên chỉ có vị ngọt lừ của thứ sản vật miền sóng nước.

Cháo hà vùng biển xứ Bắc lôi cuốn những ai đã một lần nếm thử.

Hà mua ngoài chợ về người ta đã đập vỏ sẵn, người nội trợ phải rửa thật khéo để cặn của vỏ hà sạch hết, nếu không món ăn sẽ có sạn, mất ngon. Để hà ráo nước một chút rồi xào thật thơm hà trong dầu ăn, hành phi, nêm nếm chút gia vị và hạt tiêu. Gạo nấu thật nhuyễn, sền sệt không quá loãng hay quá đặc, cháo hà cũng không ngon nếu hạt gạo chỉ “cum cúp” mà không nở hết. Khi gần ăn, mới bắc nồi gạo cháo sôi sùng sục lên bếp, đổ bát thịt hà vừa xào vào, khuấy đều, thêm gia vị thật vừa ăn.

Cháo hà sẽ mất đi hết vị ngon nếu như bà nội trợ “đoảng” nào đi chợ quên rau răm, hành lá, mùi tàu, hạt tiêu. Mọi thứ rau phải cho vào sau cùng, để rau luôn tươi, giòn, giữ được tinh dầu thơm. Bát cháo hà bưng ra nghi ngút khói, xanh màu rau, thật nhiều hạt tiêu, người ăn nhanh chóng lấy thìa đảo đều rồi xúc vòng quanh. Sớm hay muộn, mùa đông hay ngày hè, cháo hà đều hấp dẫn. Ăn đến khi cánh mũi lấm tấm mồ hôi, trán nóng bừng, đó mới đúng là ăn cháo hà vùng biển.

Người Quảng Bình, Bình Định, Phú Yên, Nha Trang mê cháo hàu hơn, con hàu ruột lớn để nguyên con hoặc băm nhỏ, có nơi còn ăn kèm cháo hàu cùng nước mắm ớt, rau ghém, hoa chuối. Người Quảng Ninh, Hải Phòng ngược lại, dành hàu cho nướng, tái chanh, nhưng thích thú vô cùng khi một sớm mai được “xì xụp” tô cháo hà nấu hạt tiêu nóng sốt.

Mỗi vùng miền đều có những món ăn ngon, để trở thành nỗi nhớ khi đi xa. Dân vùng biển xứ Bắc có cháo hà mời khách, coi như đó là lời hẹn có dịp trở lại cùng khám phá ẩm thực biển còn nhiều điều bí ẩn!

Thúy Hằng