Điền Trang: cả làng làm bánh nổ cho ngày tết

SGTT.VN - Những tháng giáp tết Nhâm Thìn, hầu như nơi nào của tỉnh Quảng Ngãi cũng có người dân mưu sinh bằng nghề làm bánh nổ – được làm bằng hạt nếp với đường, gừng và mè. Tại thôn Điền Trang, xã Nghĩa Trung, huyện Tư Nghĩa, nhà nhà làm bánh nổ cung cấp cho khắp mọi miền đất nước.

Bánh nổ, một trong những đặc sản xứ Quảng. Ảnh: baoquangngai

Đến lò bánh nổ của chị Trần Thị Kim Anh ở thôn Điền Trang, chị Anh cho biết, mỗi ngày chị làm khoảng 50kg bánh nổ; hiện nay, giá bánh nổ thường từ 31.000 – 32.000 đồng/kg, còn bánh ngon là 50.000 – 60.000 đồng/kg, mỗi ký bánh nổ, chị kiếm được từ 2.000 – 3.000 đồng. “Ngày tết, no đói cũng từ bánh nổ, bán được nhiều, được giá thì tôi ăn tết to, còn không thì ăn... bánh nổ”, chị Anh nói.

Ở làng bánh nổ Điền Trang, trừ vài lò bánh nổ làm quanh năm, thời gian tập trung làm bánh này chỉ diễn ra từ tháng 11 – 12 âm lịch hàng năm. Trong những tháng này, mỗi sáng, từ 3 giờ cả làng thức dậy: kẻ nhuốm lò than bung vỏ nếp, nấu đường, chuẩn bị gừng, người sửa soạn khuôn bánh, mài dao cắt bánh. Tuỳ theo bạn hàng đặt ít hay nhiều, có người đến chiều tối là nghỉ, có người đến 22 giờ mới xong công việc. Ông Trần Đình Tịnh cho biết, ông vốn là thợ hồ, nhưng vài tháng giáp tết, ông xoay qua làm bánh nổ. “Làm bánh nổ ít tiền và nhọc hơn làm thợ hồ, nhưng ngày công kiếm được liên tục. Làng tui làm bánh nổ gia truyền từ mấy trăm năm nay, mỗi ngày, đàn ông kiếm được từ 80.000 – 100.000 đồng/người, còn đàn bà thì từ 50.000 – 70.000
đồng/người”, ông Tịnh nói.

Cụ Nguyễn Thị Hồng 83 tuổi, ở thôn Điền Trang cho biết, ngày xưa ít người làm bánh nổ, nên dân làng Điền Trang làm bánh ra bán chạy như tôm tươi, còn bây giờ, nhà nhà sản xuất bánh nổ, nên hàng không dễ bán. Người bán bánh nổ lâu nay có mối có lái nhiều thì cứ ngồi ở nhà sản xuất cũng có người đến mua; còn người mới vào nghề, nếu muốn bán được bánh, họ phải chạy đôn chạy đáo tìm bạn hàng, thậm chí họ phải đi xe máy lên các vùng miền núi, miền biển để bán lẻ. Theo chị Nguyễn Thị Hoa, chủ một lò bánh nổ, nguyên nhân là do trên địa bàn tỉnh Quảng Ngãi nơi nào cũng làm bánh này, nên việc cạnh tranh rất lớn, trong khi đó người làm thủ công ở Điền Trang, mấy trăm năm nay hầu như chẳng thay đổi gì. “Ở đây nhiều người muốn mở rộng sản xuất, trang bị máy đóng bánh, lò sấy nếp, nhưng họ không có tiền. Đi vay, thì ngân hàng cho vay ít quá, không đủ vốn làm nên đành chịu”, chị Hoa nói.

Chủ lò bánh nổ Sa Đồng Dũng cho biết, người làm bánh nổ Điền Trang còn đối diện với việc thua lỗ. Theo ông Dũng, vào tháng 4 và tháng 7.2011, giá đường ông Dũng mua trữ là 19.500 đồng/kg, giá nếp là 13.000 đồng/kg; đến nay, giá đường chỉ còn trên 18.000 đồng/kg, giá nếp còn 8.200 – 8.400 đồng/kg. “Mua thì đắt, bây giờ giá hạ xuống, buộc bọn tui phải hạ giá thành”, ông Dũng nói.

PHẠM ANH