Gỏi cá Biên Hòa

Đóng đô ven cù lao Phố với các quán san sát bờ sông Đồng Nai, gỏi cá Biên Hòa từ lâu đã trở thành món đặc sản của vùng đất này.

Ảnh minh họa: SGTT.

Chỉ đơn giản là đĩa thịt cá, nồi nước lèo kèm mớ rau đủ loại, cộng với không gian đặc trưng của vùng đất cù lao đã trở thành điểm hẹn của những ai thích đi tìm những món ngon dân dã.

Với nguyên liệu chính là cá chép, tai tượng, gần đây có thêm cá diêu hồng, món gỏi cá Biên Hòa là một thương hiệu, một tên gọi chung trong các quán gỏi ở Hòa Hiệp, cù lao Phố, và Tân Mai, Biên Hòa. Có hai điểm dễ thấy để món gỏi trở thành thương hiệu đặc sản, đó là địa thế quán và sự đơn giản trong chế biến món gỏi.

Các quán gỏi thường nằm ngay mé sông, khung cảnh mát mẻ, hữu tình, nhưng đường vào không mấy suôn sẻ, chỉ có xe máy đi được và chắc chắn phải có thổ địa dắt đường nếu không muốn đi lòng vòng trong mê cung. Đấy là quán gỏi cá Biên Hòa thuộc phường Tân Mai.

Các quán ở đây kinh doanh theo mô hình gia đình, nhà ở ven sông, mở quán phục vụ khách nên rất gần gũi, dân dã. Đường vào quán, nếu tính từ vòng xoay Tam Hiệp, đi về trung tâm Biên Hòa, mất 2 km đến trụ sở phường Tân Mai, bên hông có con hẻm nhỏ, cứ thẳng đó đi mãi qua cây cầu, qua bãi tha ma, sẽ đến gỏi cá Biên Hòa nằm um tùm trong vườn cây lá. Với những quán gỏi cá ở cù lao Phố, đường đi rộng rãi, dễ tìm hơn, nếu không biết hướng chỉ cần hỏi ở đâu có gỏi cá Biên Hòa, những cư dân địa phương nhiệt tình chỉ điểm đến nơi đến chốn.

Món gỏi cá ngon ở điểm nguồn nguyên liệu dễ tìm, luôn trong trạng thái tươi sống. Con cá còn bơi quẫy tung tăng trong hồ được vớt ra, với thao tác nhanh gọn, chính xác, đầu bếp cầm con dao bén ngót lát một đường dọc theo xương sống từ đuôi đến mang, lộn ngược má thịt ra ngoài, dùng một dụng cụ nạo từng thớ thịt cá mỏng dài chừng hai đốt ngón tay. Miếng thịt cá trắng tươi, nổi rõ từng lằn gân máu đỏ, ngay lập tức được trộn với hỗn hợp những gia vị quen thuộc như riềng, hành, tỏi, sả, thính, bao phủ một lớp mỏng bọc ngoài miếng thịt cá. Vừa giữ cho miếng cá không đổi mùi tanh, và có độ khô cần thiết tạo cảm giác an tâm khi có một lớp đủ thứ gia vị màu vàng ươm bao bọc, nhìn thôi đã đủ thèm ứa nước miếng.

Nhìn đĩa cá sống trộn gỏi, cái thèm mới đi được một nửa, thứ nâng món gỏi cá lên hàng thương hiệu đặc sản này lại nằm ở nồi nước xốt. Một bếp ga, một cái xoong nhỏ, trong đó là lưng lửng nước sốt sền sệt, nổi váng mỡ vàng ươm điểm rải rác hạt mè, được chế biến từ thịt cá, gan cá, mỡ cá, riềng, sả, hành tím để trên bếp sôi sủi bọt sùng sục, nhả khói thơm nức mũi. Với tay bẻ miếng bánh đa, quẹt một đường vào nồi nước xốt để nhấm nháp vị mặn mà, béo ngậy của gia vị, của thịt cá.

Nhưng vị ngon của món gỏi vẫn chưa kết thúc ở nồi nước sốt, bởi còn đi kèm với đĩa rau kiểu nhà quê mộc mạc gồm những vị chát, hăng, ngọt, bùi từ đinh lăng, lá lốt, lá mơ, lá sung đến húng quế, ngò gai, đài bì, tía tô, dấp cá. Để thưởng thức một miếng gỏi cá trọn vẹn, tất cả các loại rau xếp gọn gàng vào lòng chén, nhón đũa gắp miếng cá, chần sơ vào nồi nước sốt nóng hổi, bỏ vào mớ rau cuộn chắc lại, kèm thêm củ hành tím, miếng ớt hiểm. Đem chấm cuốn cá vào nước sốt, chầm chậm nhai để cảm nhận vị ngọt của cá, mùi thơm phảng phất của thính và gia vị, đến các vị cay của hành, ớt, sả, chát, đắng, nồng của rau. Trước mặt là dòng sông phong cảnh hữu tình, gió thổi mát rười rượi. Đến đây mới thực sự lột tả hết cái ngon của món gỏi cá Biên Hòa.

Ở không xa trung tâm thành phố Biên Hòa, nhưng khung cảnh các quán gỏi cứ như đâu đó tận miệt quê, món ăn cũng không lấy gì làm cầu kỳ, phức tạp, chỉ có gió, có sông, có cá tươi, rau vườn tổng hoà lại để làm nên thương hiệu của gỏi cá Biên Hòa, món ăn ngon mà lạ.

(SGTT