Lễ Nghinh Ông ở làng cá Kinh Ba, Trần Đề

Dâng lễ vật cúng "Ông". Ảnh: Phương Quang - SocTrangOnline

Theo truyền thuyết, khi trời giông bão mà người bị nạn ngoài biển khơi khẩn cầu thì Cá Ông đến nâng thuyền cứu nạn và đưa vào bờ an toàn. Lắm khi đuối sức, hoặc vì lý do gì đó Cá Ông "lụy" (tức chết) xác trôi dạt vào bờ thì ngư dân vớt lên làm tang ma. Sau ba năm cải táng, đem xương (Ngọc cốt) vào đền thờ phụng. Miễu thờ Ông ở làng cá Kinh Ba, hiện nay đang lưu giữ hai bộ cốt của 2 cá ông lớn, nhỏ. 

Do tập tục chọn ngày Cá Ông "lụy" nên những mỗi vùng dân cư ven biển đều có ngày lễ Nghinh Ông khác nhau. Với ngư dân cảng Trần Đề, Long Phú, lễ hội Nghinh Ông được tổ chức vào ngày 20 tháng 2 Âm lịch hàng năm. 

Mở đầu lễ hội là lễ rước kiệu ông ra biển. Những ngư dân từ làng cá Trần Đề đã chuẩn bị một chiếc tàu lớn, trên đó trang trí như thuyền rồng, chở kiệu, cờ, lọng, đồ cúng tế. Phò kiệu ông là các học trò lễ được tuyển chọn từ những nghệ sĩ của đoàn hát đêm trước. Các ghe tàu khác cũng được trang hoàng và bày lễ vật trên mũi tàu để tạ ông, bày tỏ lòng thành kính của những người đi biển. Tham gia vào đoàn rước có đến hàng trăm con tàu, dẫn đầu đoàn tàu là “thuyền rồng” rước Kiệu Ông, các thuyền ghe tàu khác nhắm hướng tàu dẫn đầu mà lướt theo. Trên thuyền rồng, các đào mặc đồ võ tướng, đánh trống, thao quyền, múa quyền rất nhộn nhịp ở mũi thuyền. Còn các vị hương thân, bô lão thì khấn vái ông phù hộ cho một mùa biển mới sung túc, an bình. Khi gặp cá ông và tiến hành việc cúng tế trên biển xong, đoàn ghe quay về để rước kiệu ông vào đình và tiến hành những nghi lễ cúng ông tiếp theo. Thực tế thì ở vùng cửa sông Trần Đề, khó có thể dong tàu đi tới nơi mà thể có cá ông xuất hiện như ở những vùng biển miền trung nên các ngư dân và các các vị hương thân trong làng thường tổ chức “xin keo” sau khi đoàn tàu đã ra khỏi của sông. Chỉ đến khi nào xin được thì đoàn ghe mới bắt đầu quay vào bờ. 

Mọi người cho rằng có mối liên hệ giữa cái chết của "Ông" với một mùa biển đầy thiệt hại. Chính vậy mà ngày lễ hội Nghinh Ông không chỉ người dân làng cá Kinh Ba - Trần Đề mà còn thu hút không ít khách phương xa đến tham dự lễ. Đặc biệt là những ngư dân năm qua vừa trúng mùa biển ở các làng cá lân cận. 

Khác với một số làng biển khác, cạnh bên lăng ông của ngư dân cảng Trần Đề còn có thêm miễu thờ bà Thiên Hậu thể hiện lòng thành kính của ngư dân, mong “Bà” giúp đỡ người đi biển gặp nhiều may mắn. Hàng năm, cùng với lễ hội Nghinh Ông, mọi người còn phúng viếng miễu bà và tổ chức nhiều hoạt động thể thao giải trí khác tạo nên nét riêng của lễ hội Nghinh Ông của ngư dân làng cá Kinh Ba - cá Trần Đề. 

Nguồn: Phương Quang – SocTrangOnline