Phố Hoa Sữa

Đôi khi đi lang thang trên hè phố Nguyễn Du chợt vẳng lên trong tâm thức một câu Kiều... cũng không cần biết đúng hay sai, giống như không cần xác định thi nhân là người Hà Tĩnh, Bắc Ninh hay Hà Nội trong lúc hoa sữa cứ ngào ngạt tâm hồn.

Những người yêu nhau, nhạc sĩ và nhà thơ, người xa Hà Nội gọi phố Nguyễn Du bằng cái tên mộng mơ: phố Hoa Sữa.

Thi nhân Nguyễn Du (1765-1820), người viết nên thiên truyện Kiều ấy là con trai thứ bảy của tể tướng Nguyễn Nghiễm. Quê cha Hà Tĩnh, mẹ là người vùng quan họ Bắc Ninh, có lẽ vì thế mà trái tim cậu Chiêu Bảy đã run rẩy mấy trăm năm một chất đằm thắm, trữ tình. 

Phố Nguyễn Du dài 1.060 m, lát nhựa phẳng phiu, nằm ở trung tâm Hà Nội nối phố Huế vào đường Nam Bộ (nay là đường Lê Duẩn), long lanh một con hồ Thiền Quang như con mắt nhỏ xanh xanh và ngự toạ bên cạnh một cụm chùa cổ với những hàng cây lao xao, bốn mùa lá múa. Khu vực này trước là mảnh đất phía nam kinh thành, mang tên phường Phục Cổ. Từ sau cách mạng, phố mới mang tên Nguyễn Du, những người yêu nhau, nhạc sĩ và nhà thơ, người xa Hà Nội lại gọi nó bằng cái tên mộng mơ: phố Hoa sữa.

Những cây sữa cao vút, cành thưa, lá thoáng cứ cuối thu lại xức vào lòng Hà Nội một loài hương nồng nàn quyến rũ thành kỷ niệm tình yêu, nỗi nhớ trong niềm mong của người chưa một lần đến Hà Nội. Cho đến khi gió bấc đổ về tê tái, quả sữa treo mành, chờ mùa hè sang năm mới thả những đàn con đi lang thang đậu vào vai áo người, có cô gái hoảng hốt tưởng là con sâu gì, nhưng chợt nhớ đó chỉ là hạt cây có lông tơ, bay lãng đãng.

Trời đất kết tinh, nó sẽ tìm được nơi nào trú ngụ, ai mà biết được.

Với một ngàn thước đường cây, phố có nhiều nhà khá đẹp. Phố Nguyễn Du xuất hiện khi Hà Nội đã thành đô thị, nên thẳng băng, mát mẻ, thoáng đãng. Quãng trông ra hồ Thiền Quang là một khoảng mây trời thơ mộng soi bóng vào lòng hồ. Ở đó, mặt nước có những con thiên nga, cá chép, rồng, tất cả bằng sắt tây, bơi được nhờ vào chân người; mấy quán cà phê đặt ghế mây sát những bức tường có hoa leo cho khách ngồi nhâm nhi trong gió hồ thổi tung ngực áo…, tự thưởng cho mình chút không gian hé mở sau những chật chội gần đó.

.

Sáng, bờ hồ Thiền Quang thành sân tập thể dục của các cụ già trong các câu lạc bộ ngoài trời tập thể dục, đi bộ, tập thở... Thời gian của con người sao mà vội vã, đã bao lớp qua, rồi đến lượt ta, rồi lớp sau này... chỉ có gió hồ là hào phóng, cho họ chẳng tiếc chút gì.

Buổi tối và đêm về, có hương hoa sữa nồng nàn một làn thơm. Còn ven hồ đây có nhiều cây cụt, những cây hai gốc, chẳng cành, lá, hai gốc ấy cứ chạm, sát vào nhau mà thì thầm, mà rúc rích... có lẽ chỉ có lớp cỏ bên hồ nghe và nhìn thấy lặng lẽ các chuyện đời, kể cả một cây xà cừ đổ bão, nằm ngang mặt đất, bò một quãng dài rồi cứ vươn lên không chịu chết, không chịu thành củi, mà lớn lên, xanh ngắt thành chiếc cây kỳ dị, nửa đứng, nằm đã bấy nhiêu năm.

Phía đầu phố, ít lâu nay đã hình thành một đoạn toàn những hàng ăn uống, nào các loại phở gà, bò, trứng; rượu thuốc, trắng, nào cà phê, nước trà... Hàng thuốc lào ông Cả Nghị nổi tiếng từ rất lâu đời cũng đã thoát hình thành tiệm phở, bàn ghế trắng toát.

Cũng may mà phố Nguyễn Du không giống như đoạn phố Mai Hắc Đế, Trần Nhân Tông, hàng hoá lấp cả người ngồi người đi. Phố vẫn còn dăm ba khuôn viên, ít biệt thự, phần nào giữ được chút thanh lịch một Hà Nội hào hoa, với vài ba quầy bán báo, ít hàng quả tươi đẹp, có chỗ chuyên ươm và bán các loại xương rồng...

Đôi khi đi lang thang trên hè phố, chợt vẳng lên trong tâm thức một câu Kiều... cũng không cần biết đúng hay sai, giống như không cần xác định Nguyễn Du là người Hà Tĩnh, Bắc Ninh hay Hà Nội trong lúc hoa sữa cứ ngào ngạt tâm hồn.

Theo Quê Hương