Rau muống có hai loại trắng và tía, mỗi loại có đặc tính riêng. Cả hai loại đều được trồng nước hoăc trồng cạn. Tên Hán là úng thái, không tâm thái, thông thái... Tên khoa học: Ipomoea aquatica forsk thuộc họ khoai lang.
 |
Trong y học cổ truyền Phương Đông, rau muống được dùng làm thức ăn dưới cả hai hình thức: dùng đơn thuần hoặc phối hợp với các rau khác. Để làm thuốc dùng ăn uống trong và đắp rửa ngoài. Rau muống vị ngọt, tính hơi lạnh (nấu chín thì giảm lạnh). Vào các kinh can, tâm, đại trường, tiểu trường. Công dụng thanh nhiệt, lương huyết, chỉ huyết, thông đại tiểu tiện, giải tất cả các chất độc xâm nhập vào cơ thể (nấm độc, sắn độc, cá thịt độc, lá ngón...), chất độc của côn trùng (ong, kiến...), rắn rết cắn.
Rau muống trong phòng chữa bệnh
Thanh nhiệt giải độc mùa hè: Luộc rau muống đúng cách: nước sôi cho ít hạt muối để sôi lại mới cho rau vào, đảo đều, bấm cuộng thấy nhừ, vớt ra rổ thưa rải ra cho rời và để ráo nước. Chấm nước mắm chanh ớt. Nước luộc rau để nguội vắt chanh sẽ được bát nước rau trong xanh, để ăn với cà pháo muối nén. Đó chính là món ăn - thuốc cho mọi nhà. Dùng món này cho bà mẹ có thai thiếu sắt, bà mẹ nuôi con bằng sữa mẹ, người táo bón, đi đái đục, tăng huyết áp, nhịp tim nhanh, trẻ còi xương (lấy nước luộc rau muống nấu bột).
Đau đầu trong trường hợp tăng huyết áp: Khi luộc rau muống cho thêm ít giấm (không thể dùng món này thường xuyên, lâu dài để chữa bệnh tăng huyết áp) thay thuốc đặc hiệu.
Chứng kiết lỵ thường xảy ra vào mùa hè: Ban đầu bị tiêu chảy do thấp nhiệt sau chuyển sang kiết lỵ phân có chất nhầy, màu đỏ trắng, đau thắt bụng. Lấy 400g cọng rau muống tươi, thêm một ít vỏ quýt khô để lâu (trần bì) nấu với nhiều nước, lửa nhỏ trong vài tiếng đồng hồ để uống.
Đau dạ dày, nóng ruột, ợ chua, miệng khô đắng: Rau muống 20g, rau má 20g, rau sam 16g, cỏ mực 20g, vỏ quýt khô 12g. Tất cả sao qua cho vào ấm đổ 500ml nước sắc còn 250ml chia 2 lần uống lúc đói.
Say sắn, ngộ độc sắn: Một nắm rau muống rửa sạch giã nát vắt lấy nước để uống. Hoặc lấy 100g rau muống cắt đoạn, cám gạo tẻ 50g. Trộn vào giã nhuyễn, thêm nước cho loãng để uống.
Giải các chất độc trong thức ăn (ngộ độc thức ăn) do không đảm bảo vệ sinh an toàn thực phẩm, kể cả ngộ độc lá ngón, thạch tín. Giã rau muống tươi lấy nước cốt uống ngay. Đó là kinh nghiệm dân gian đã được viết trong nhiều sách. Nay ta chỉ nên dùng sơ cứu tức thì để hạn chế độc tính, rồi phải đưa đi bệnh viện cấp cứu tích cực vì những chất đó rất độc dễ gây tử vong.
Các chứng bệnh chảy máu như chảy máu cam, ho nôn ra máu, đái, đi ngoài ra máu, trĩ, lỵ ra máu: giã nát rau muống uống nước cốt hoặc thêm nước đường hoặc mật ong cho dễ uống.
Sản phụ khó sinh: Giã nát rau muống lấy nước cốt với ít rượu cho uống.
Khí hư bạch đới: Rau muống cả rễ 500g, hoa râm bụt trắng 250g hầm với thịt heo hoặc thịt gà, ăn thịt uống nước.
Phù thũng toàn thân do thận, bí tiểu tiện: Rau muống một nắm, râu ngô 12g, rễ chanh 12g. Sắc nước uống cho một lần. Hoặc rau muống một chít rửa sạch thái nhỏ, gà vàng (lông vàng, chân vàng, da vàng) một con làm sạch mổ moi bỏ lòng ra nhồi rau muống vào, hầm nhừ thêm ít rượu. Khi chín bỏ rau ăn thịt gà. Ăn độ 3 con choai (gà giò). Trong sách có lời dặn cố gắng làm sạch nhưng hạn chế rửa nhiều nước.
Đái tháo đường: Rau muống 60g, râu ngô 30g. Nấu nước uống. Rau muống tía tốt hơn rau muống trắng.
Quai bị: Rau muống 200 - 400g luộc kỹ ăn cả rau lẫn nước. Có thể pha đường vào nước rau.
Lở loét ngoài da, zona: Ngọn rau muống và lá cây vòi voi rửa thật sạch cho ít nước muối giã nhuyễn đắp lên.
Rôm sẩy, mẩn ngứa sởi, thủy đậu ở trẻ em: Dùng nước nấu rau muống xoa, rửa, tắm.
Những trường hợp dùng rau muống phải thận trọng:
Huyết áp thấp, tăng huyết áp, nhịp tim chậm, hạ đường huyết.
Suy nhược cơ thể nặng, hư hàn.
Vết thương, nhọt đang trong quá trình lành, rau muống có thể làm sẹo lồi xấu.
Đang uống thuốc Đông y mà ăn rau muống sẽ gây giã thuốc, nhất là khi trong thuốc có vị độc cần thiết để chữa bệnh (độc trị độc) sẽ giảm hiệu quả điều trị.
Rau muống trong phòng chữa bệnh
Thanh nhiệt giải độc mùa hè: Luộc rau muống đúng cách: nước sôi cho ít hạt muối để sôi lại mới cho rau vào, đảo đều, bấm cuộng thấy nhừ, vớt ra rổ thưa rải ra cho rời và để ráo nước. Chấm nước mắm chanh ớt. Nước luộc rau để nguội vắt chanh sẽ được bát nước rau trong xanh, để ăn với cà pháo muối nén. Đó chính là món ăn - thuốc cho mọi nhà. Dùng món này cho bà mẹ có thai thiếu sắt, bà mẹ nuôi con bằng sữa mẹ, người táo bón, đi đái đục, tăng huyết áp, nhịp tim nhanh, trẻ còi xương (lấy nước luộc rau muống nấu bột).
Đau đầu trong trường hợp tăng huyết áp: Khi luộc rau muống cho thêm ít giấm (không thể dùng món này thường xuyên, lâu dài để chữa bệnh tăng huyết áp) thay thuốc đặc hiệu.
Chứng kiết lỵ thường xảy ra vào mùa hè: Ban đầu bị tiêu chảy do thấp nhiệt sau chuyển sang kiết lỵ phân có chất nhầy, màu đỏ trắng, đau thắt bụng. Lấy 400g cọng rau muống tươi, thêm một ít vỏ quýt khô để lâu (trần bì) nấu với nhiều nước, lửa nhỏ trong vài tiếng đồng hồ để uống.
Đau dạ dày, nóng ruột, ợ chua, miệng khô đắng: Rau muống 20g, rau má 20g, rau sam 16g, cỏ mực 20g, vỏ quýt khô 12g. Tất cả sao qua cho vào ấm đổ 500ml nước sắc còn 250ml chia 2 lần uống lúc đói.
Say sắn, ngộ độc sắn: Một nắm rau muống rửa sạch giã nát vắt lấy nước để uống. Hoặc lấy 100g rau muống cắt đoạn, cám gạo tẻ 50g. Trộn vào giã nhuyễn, thêm nước cho loãng để uống.
Giải các chất độc trong thức ăn (ngộ độc thức ăn) do không đảm bảo vệ sinh an toàn thực phẩm, kể cả ngộ độc lá ngón, thạch tín. Giã rau muống tươi lấy nước cốt uống ngay. Đó là kinh nghiệm dân gian đã được viết trong nhiều sách. Nay ta chỉ nên dùng sơ cứu tức thì để hạn chế độc tính, rồi phải đưa đi bệnh viện cấp cứu tích cực vì những chất đó rất độc dễ gây tử vong.
Các chứng bệnh chảy máu như chảy máu cam, ho nôn ra máu, đái, đi ngoài ra máu, trĩ, lỵ ra máu: giã nát rau muống uống nước cốt hoặc thêm nước đường hoặc mật ong cho dễ uống.
Sản phụ khó sinh: Giã nát rau muống lấy nước cốt với ít rượu cho uống.
Khí hư bạch đới: Rau muống cả rễ 500g, hoa râm bụt trắng 250g hầm với thịt heo hoặc thịt gà, ăn thịt uống nước.
Phù thũng toàn thân do thận, bí tiểu tiện: Rau muống một nắm, râu ngô 12g, rễ chanh 12g. Sắc nước uống cho một lần. Hoặc rau muống một chít rửa sạch thái nhỏ, gà vàng (lông vàng, chân vàng, da vàng) một con làm sạch mổ moi bỏ lòng ra nhồi rau muống vào, hầm nhừ thêm ít rượu. Khi chín bỏ rau ăn thịt gà. Ăn độ 3 con choai (gà giò). Trong sách có lời dặn cố gắng làm sạch nhưng hạn chế rửa nhiều nước.
Đái tháo đường: Rau muống 60g, râu ngô 30g. Nấu nước uống. Rau muống tía tốt hơn rau muống trắng.
Quai bị: Rau muống 200 - 400g luộc kỹ ăn cả rau lẫn nước. Có thể pha đường vào nước rau.
Lở loét ngoài da, zona: Ngọn rau muống và lá cây vòi voi rửa thật sạch cho ít nước muối giã nhuyễn đắp lên.
Rôm sẩy, mẩn ngứa sởi, thủy đậu ở trẻ em: Dùng nước nấu rau muống xoa, rửa, tắm.
Những trường hợp dùng rau muống phải thận trọng:
Huyết áp thấp, tăng huyết áp, nhịp tim chậm, hạ đường huyết.
Suy nhược cơ thể nặng, hư hàn.
Vết thương, nhọt đang trong quá trình lành, rau muống có thể làm sẹo lồi xấu.
Đang uống thuốc Đông y mà ăn rau muống sẽ gây giã thuốc, nhất là khi trong thuốc có vị độc cần thiết để chữa bệnh (độc trị độc) sẽ giảm hiệu quả điều trị.
Hồng Hạnh (Theo SK & ĐS)
Rau muống thuốc thanh nhiệt lương huyết
Người ta đã phân tích thành phần dinh dưỡng có trong 100g rau muống thấy nước chiếm 78,2g, proteine 2,7g, can-xi 85mg, phosphore 31,5mg, sắt 1,2mg, vitamine C 20mg, vitamine B2, carotene, acide nicotic, nicotic, đặc biệt trong giống rau muống đỏ chứa một chất giống như insulin nên đối với người mắc chứng tiểu đường ăn thường xuyên rau muống đỏ là rất tốt, có thể cải thiện bệnh chứng…
Đông y cho rằng rau muống có vị ngọt, tính hơi lạnh (khi nấu chín thì lạnh giảm), đi vào các kinh Tâm, Can, Tiểu trường, Đại trường. Có công năng thanh nhiệt, lương huyết, chỉ huyết, thông đại tiểu tiện, lợi thủy, giải độc khi cơ thể bị xâm nhập các chất độc của nấm độc, cá, thịt độc, lá ngón, khuẩn độc, hoặc độc chất do côn trùng, rắn, rết cắn…
Rau muống có nhiều tính năng và tác dụng trong việc phòng, chữa nhiểu chứng bệnh mà tiêu biểu là thanh nhiệt, giải độc trong mùa hè, thanh nhiệt, lương huyết, cầm máu, chữa tâm phiền, chảy máu mũi, lưỡi đỏ rêu vàng, khát nước, ù tai chóng mặt, đau đầu do huyết áp cao, đau dạ dày, nóng ruột, ợ chua, miệng khô đắng, say hay ngộ độc sắn, giải độc do ngộ độc thức ăn, các chứng chảy máu (chảy máu cam, ho nôn ra máu, tiểu tiện đục hay ra máu, trĩ, lỵ…), sản phụ khó sinh, khí hư, bạch đới, phù thũng toàn thân do thận, bí đái, tiểu đường, quai bị, chứng đẹn trong miệng ở trẻ, lở ngứa, loét da, zona (giời leo), rôm sảy, sởi thủy đậu ở trẻ em, ong đốt, rắn giun cắn…
Để tham khảo, đồng thời có thể chọn lựa áp dụng sao cho thích hợp, an toàn, hiệu quả, dưới đây xin giới thiệu cụ thể những phương thuốc tiêu biểu được trị liệu từ rau muống.
* Trị trẻ nóng nhiệt ra mồ hôi mùa hè: Lấy rau muống 100g, Mã thầy 500g, sắc lấy nước cho trẻ uống thay nước trong ngày.
* Thanh nhiệt lương huyết, cầm máu, chữa tâm phiền, chảy máu mũi, lưỡi đỏ rêu vàng, khát nước mát, ù tai chóng mặt: Rau muống 150g, Cúc hoa 12g, đun sôi 20 phút lọc lấy nước (có thể cho chút đường hòa vào cùng) uống trong ngày.
* Chữa kiết lỵ mùa hè: Lấy 400g cọng rau muống tươi, vỏ quýt khô lâu năm 1 ít, nấu nhỏ lửa trong nhiều giờ lấy nước uống trong ngày.
* Ngộ độc thức ăn hè: Lấy rau muống 1 nắm giã vắt lấy nước cốt uống, nếu nặng mất nước, nhiễm độc phải đi viện cấp cứu ngay.
* Trị đau dạ dày, nóng ruột, ợ chua, miệng khô đắng: Rau muống 20g, rau má 20g, rau sam 16g, cỏ mực 20g, vỏ quýt 12g, tất cả sao qua cho vào ấm đổ 500ml nước, sắc nhỏ lửa còn 250ml, chia 2 lần uống lúc đói.
* Trị tiểu đường: Rau muống đỏ 60g, râu ngô 30g, sắc lấy nước uống trong ngày, cần uống một thời gian vài ngày liền.
* Chữa đẹn trong miệng hoặc lở loét miệng trẻ em: Rau muống tươi 100g, củ hành lá tươi 50g, nấu canh lấy nước cho trẻ uống.
* Lở ngứa ngoài da, zona (giời leo): Lấy ngọn rau muống, lá vòi voi mỗi thứ 1 nắm giã nhuyễn với ít muối đắp lên vết thương.
* Rôm sảy, mẩn ngứa, thủy đậu ở trẻ: Rau muống tươi 1 nắm to, rửa sạch nấu lấy nước xoa, rửa, tắm.
* Trị quai bị: Lấy rau muống 200 – 400g, luộc ăn cả cái lẫn nước. Có thể pha chút đường vào nước mà uống.
* Đau đầu, chảy mủ tai: Rau muống 100g, thịt chó 100g, cho cả vào hầm đến khi thấy thịt chó nhừ là được. Ăn thịt chó, rau muống, uống nước rau. Cần ăn liền vài ngày.
* Trị bốc hỏa đau răng: Rễ rau muống 100g, giấm, nước mỗi thứ một nửa, sắc lấy nước ngậm ngày vài lần.
* Đại, tiểu tiện ra máu: Lấy rau muống lượng vừa đủ, rửa sạch, vò nát vắt lấy nước cốt cho mật ong vào uống. Ngày 1 – 2 lần.
* Trị đi ngoài ra máu, đái máu, nước tiểu đục: Rau muống tươi giã nát vắt lấy nước cốt cho mật ong vào uống, mỗi lần 30 – 50ml.
* Trị chứng chảy máu mũi: Rau muống tươi 100g, đường đỏ vừa đủ, sau nghiền nát cho nước sôi vào mà uống.
* Dạ dày, ruột thấp nhiệt (đi ngoài phân cứng rắn): Hàng ngày lấy rau muống xào hay nấu canh ăn.
* Trị chứng lòi dom, trĩ: Lấy 100g rau muống nấu nhừ gạn lấy nước, cho 120g đường trắng, nấu lên thấy sánh như kẹo mạch nha lấy uống, ngày 2 lần, mỗi lần 100g.
* Trị mụn nhọt mưng mủ: Lấy rau muống tươi rửa sạch với lượng vừa đủ, giã nhuyễn, trộn với mật ong vừa phải, rồi đắp vào mụn nhọt.
* Trị say sắn: Lấy 1 nắm rau muống giã nát vắt lấy nước cốt cho uống một bát chừng 100 – 150ml. (Mới ăn vào phải lập tức gây nôn như cù họng bằng long gà, bảo bệnh nhân tự móc họng, uống mùn thớt, kết hợp cho uống nước đậu xanh, nặng phải đi viện cấp cứu).
* Trị sâu bọ, rắn cắn hoặc bỏng lửa: Lấy rau muống vừa đủ để giã vắt lấy 250ml nước cốt, sau cho vào 25
|
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét