Cà ri là món ăn ưa thích họ học theo người Ấn Độ, còn cà púa thì bắt chước người Thái Lan. Thịt cà ri xắt sao cũng được, cà púa ngoài việc cho gia vị mạnh và cay hơn cà ri, thêm đậu phộng. Sau khi làm cà púa, phần thịt vụn được người ta dùng làm “tung lò mò” (lạp xưởng bò), như một cách “tận dụng”.
Thịt bò vụn (có nhiều nơi, người ta làm bằng loại thịt bò ngon như: đùi, bắp hoặc thịt bò nạc lóc từ xương) sau khi loại bỏ hết gân và bầy nhầy, xắt nhuyễn, bằm chung với mỡ bò, trộn đều với tiêu, tỏi, bột ngọt, đường cùng một vài loại gia vị bí truyền, nhưng nhất thiết phải có cơm nguội. Ruột bò lộn bề trái, cạo, rửa nước muối, rửa sạch rồi lộn lại, phơi hơi se. Thịt trộn xong, để cho thấm, dồn vào ruột bò, thắt từng khúc dài khoảng 3 đốt tay, tròn cỡ ngón chân cái, phơi chừng 3 nắng là được. “Tung lò mò” càng để lâu (1 - 2 tháng) càng khô, càng ngon. Nhưng bí quyết để “tung lò mò” trở thành món ngon độc đáo hơn lạp xưởng còn nhờ cơm nguội lên men có vị chua.
Cũng giống như lạp xưởng, thưởng thức “tung lò mò” tuyệt nhất là nướng (kilete) hoặc chiên (chuh), nhưng phải còn nóng mới không có mùi tanh của mỡ bò. “Tung lò mò” nướng chín tới đâu, ăn tới đó. Ngồi cạnh bếp than hồng, nhìn từng khúc “tung lò mò” chín đỏ mỡ nhểu xèo xèo trong đám khói tỏa mùi thơm ngào ngạt, đã thấy thèm. Gắp cắn một miếng, vị ngọt bùi của thịt và mỡ bò, vị chua chua của cơm nguội lên men hòa cùng gia vị cay nồng xông vào khẩu cái, lại nghe vị ngọt giòn thơm của rau sống, cần ống, vị chua của khế, vị chát của chuối sống tan thấm trên mặt lưỡi. Nhưng tuyệt vời hơn nếu như ta cùng vài ba người bạn ngồi nhâm nhi “tung lò mò” với chút rượu trong một buổi chiều mưa lạnh thì...!
Dulichbui's Blog (Theo Báo Cần Thơ)
Tung lò mò, đặc sản người Chăm Châu Đốc
Châu Đốc ở An Giang không chỉ
nổi tiếng bởi núi Sam, miếu Bà Chúa Xứ… mà còn nức tiếng với món ăn
truyền thống đặc sắc của người Chăm như tung lò mò - lạp xưởng bò.
Tung lò mò được người Việt quanh vùng Châu Đốc đọc chệch từ tiếng
Chăm là “tung lamaow” nghĩa là ruột bò. Người Chăm Islam Châu Đốc kiêng
cữ thịt heo nên thịt bò là món ăn chủ yếu và phổ biến trong các dịp lễ
theo nghi thức tôn giáo.
Thánh đường Chăm Islam ở An Giang. Ảnh: Panoramio.
|
Vào đến khu vực người Chăm sinh sống ở Châu Đốc, du khách sẽ thấy trước
sân nhà phơi đầy dây cuộn dài trên những cây sào hay sạp gỗ tre màu đỏ
sẫm. Đó chính là món tung lò mò nổi tiếng của người Chăm.
Tung lò mò có hai loại, loại chua và không chua. Loại chua được bỏ thêm
cơm để tạo hèm cho vị chua nhẹ nên có mùi và vị rất lạ miệng. Loại
không chua dành cho những du khách không quen khẩu vị.
Vào lúc sáng tinh mơ, các bà các mẹ người Chăm tranh thủ ra chợ mua về
những miếng thịt bò tươi ngon, sau đó sắt nhỏ và bằm lại cho đều rồi
trộn với phần mỡ bò. Tiếp đến đem trộn với hỗn hợp gia vị như tiêu sọ,
bột ngọt, đường cùng một vài loại gia vị đặc trưng bí truyền của người
Chăm, rồi nhồi vào phần ruột bò được làm sẵn và đem phơi nắng trên những
sạp tre trong khoảng một ngày nắng là có thể dùng được.
Bởi thế, ngay từ sáng sớm, khắp làng Chăm đã vang những âm thanh nhộn
nhịp, cười đùa của các gia đình làm tung lò mò. Buổi tối trong không
gian tụ họp xum vầy với khí trời se se lạnh, mọi người lại ngồi quanh
bếp lửa hồng nướng tung lò mò, vừa ăn vừa trò chuyện. Đó là những nét
đẹp thanh bình, êm dịu của một dân tộc hiền hòa mến khách vùng sông nước
Cửu Long.
Cô gái Chăm An Giang. Ảnh: tintucdulich.
|
Tung lò mò được cắt khoanh nhỏ để lên vỉ, nướng trên bếp than, hương
thơm tỏa ngào ngạt. Khi vừa chín tới, đem xuống cắt nhỏ rồi gắp một
miếng đang nóng hổi chấm với nước tương, ta sẽ cảm nhận được đủ dư vị lạ
trong miệng. Từ mùi thơm của thịt bò nướng, vị béo bùi của mỡ bò, vị
chua nhẹ của lạp xưởng đến vị ngọt, mặn, cay của nước tương hòa cùng mùi
thơm của rau quế, hơi cay xé của hạt tiêu sọ, tất cả tạo nên hương vị
độc đáo và thú vị.
Không riêng người Chăm, người Việt, người Khmer ở đây ai ai cũng bị mê
hoặc bởi món ăn lạ miệng và độc đáo này. Du khách thưởng thức một lần sẽ
không thể nào quên mùi vị khác biệt của nó, đúng như câu tục ngữ mà ông
bà ta thường hay nói “miếng ngon nhớ lâu, đòn đau nhớ đời”.
Bà mẹ Chăm đang phơi tung lò mò. Ảnh: Vy Thái.
|
Sau khi thưởng thức đặc sản tung lò mò du khách có thể chọn cho mình
thức uống giải khát là một ly nước thốt nốt đặc trưng mà không vùng miền
nào có được. Thốt nốt được chẻ ra lấy lớp cơm trắng bên trong sắc nhỏ
cho vào ly, thêm ít đường cát và một ít đá xay nhuyễn nên nước ngọt dịu,
thoang thoảng hương thơm tự nhiên.
Ngày nay, món tung lò mò đã vượt ra ngoài khu vực Châu Đốc, An Giang và
phổ biến ở nội thành Sài Gòn. Với những du khách chưa có dịp ghé chân
An Giang thì có thể tìm mua cho mình vài ký tung lò mò đậm sắc người
Chăm Châu Đốc trên đường Nguyễn Văn Cừ, phường Cầu Kho, quận 1 với giá
180.000/kg, do chính người Chăm An Giang chế biến và bày bán.
Putra Jatrai
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét