Thứ Năm, 21 tháng 2, 2013

Chợ xuân Cán Cấu - Nét văn hóa vùng cao


Chợ phiên Cán Cấu, huyện Si Ma Cai là một trong những điểm tham quan hấp dẫn của những du khách trong nước và quốc tế mỗi khi đến với Lào Cai.
Chợ Cán Cấu ngày xuân (Ảnh:ST)
Tại phiên chợ, ngoài các mặt hàng truyền thống như vải vóc, nông sản hay các món ẩm thực truyền thống của đồng bào Mông, điểm đặc biệt tại đây là chợ trâu, chợ ngựa.
Ngày xuân đến với chợ Cán Cấu không khí dường như càng nhộn nhịp hơn. Chợ phiên Cán Cấu được họp vào thứ Bảy hàng tuần. Để đến được phiên chợ này, bà con nhân dân ở xa phải dậy từ 2, 3 giờ sáng. 5 giờ sáng, chợ đã rất đông vui, nhộn nhịp.
Từ lâu, chợ phiên Cán Cấu đã trở thành điểm hội tụ văn hóa của người Mông ở khu vực. Họ về đây và mang theo những sản phẩm nông sản của mình làm ra, cũng như nhiều mặt hàng khác gần gũi với cuộc sống của họ để trao đổi, mua bán.
Không khí tươi vui, nhộn nhịp bởi những ngày này bà con đến chợ không chỉ trao đổi mua bán những sản phẩm nông sản do chính họ làm ra mà còn để chơi xuân.
Đặc biệt phiên chợ còn thu hút du khách trong và ngoài nước. Có lẽ điểm thu hút du khách đến đây nhất vẫn phải nói đến những quầy hàng thổ cẩm và chợ trâu. Du khách thích thú khi được chứng kiến một phiên chợ đầy màu sắc, được thưởng thức những món ăn hấp dẫn.
Ông Maurice Montpetit, du khách đến từ Canada cho biết: “Tôi chọn những phiên chợ vùng cao ở Lào Cai bởi vì ở đây rất đặc sắc. Tôi đến đây vì tôi rất yêu quý Việt Nam, tôi có thể hiểu được cuộc sống của các dân tộc bản địa với những sản vật của họ làm ra mà bên đất nước tôi không thể gặp được những cảnh đẹp như thế”.
Những quầy hàng quần áo thổ cẩm đông vui nhộn nhịp hơn ngày thường bởi cuối năm ai cũng muốn sắm cho mình và các thành viên trong gia đình những bộ quần áo mới.
Những gian hàng ẩm thực trong chợ cũng không kém phần nhộn nhịp. Trước đây, khi cuộc sống còn nhiều khó khăn, mèn mén là món chính trong bữa ăn hàng ngày của đồng bào Mông. Khi cuộc sống đã đủ đầy, mèn mén không còn là món chính trong bữa ăn hàng ngày, nhưng mỗi dịp lễ, tết, hội, hay các chợ phiên vùng cao… thì vẫn không thể thiếu món ăn truyền thống này.
Với những nét văn hóa độc đáo của mình, chợ Cán Cấu không chỉ hấp dẫn người bản địa, mà còn là một điểm du xuân tuyệt vời dành cho du khách đến thăm quan, thưởng ngoạn.
Theo Minh Trang\ vtv.vn


Chợ Cán Cấu – nét đẹp của phiên chợ vùng cao

Nếu muốn tìm hiểu văn hóa, phong tục và đời sống của đồng bào dân tộc thiểu số thì hãy tham gia những buổi chợ phiên. Sẽ là đáng tiếc nếu như đến Si Ma Cai mà không đến chợ phiên Cán Cấu.
Dù không được xây dựng khang trang như ở Sa Pa, Bắc Hà, nhưng chợ phiên Cán Cấu lại thu hút khách thập phương bởi sắc màu văn hóa của đồng bào dân tộc nơi vùng cao miền biên viễn Lào Cai.
Chợ phiên Cán Cấu là một buổi chợ kỳ lạ nhất Tây Bắc Cách Sapa 115 km, chợ họp  vào thứ 7 hàng tuần. Từ tờ mờ sáng, người dân tộc từ các buôn làng đã lũ lượt kéo nhau về chợ. Họp chợ phiên Cán Cấu phần lớn là người Mông và người Giáy, nhưng lại theo lối buôn bán của người Dao, tức là họp vào sáng thứ bảy hàng tuần. Khu chợ chỉ rộng khoảng một héc ta, chen chúc cả ngàn con người đủ các dân tộc, rất lạ lùng, êm đềm tĩnh lặng như đang ở giữa một cánh rừng thông samu mùa đông.
Bà con đến chợ mang theo đủ thứ hàng nông thổ sản, nào là ngô, ớt, lạc, mía, sắn, chè shan, hoa quả, mật ong, rượu, trang phục thổ cẩm, đồ trang sức bạc những thứ hàng phục vụ cho nhu cầu sinh hoạt của người vùng cao. Đây đó, những thanh niên từ các bản vùng cao xuống chợ dắt theo những con ngựa, trâu, lợn... càng làm cho hoạt động trao đổi hàng hóa nơi đây thêm phần nhộn nhịp. Không chỉ đến để mua bán, người dân các xã xung quanh xuống chợ, chơi chợ như một thú vui vào mỗi dịp cuối tuần.
Nhìn từ trên cao xuống, chợ Cán Cấu như vườn hoa di động với đủ sắc mầu trang phục của những thiếu nữ dân tộc trên miền sơn cước. Bao quanh chợ là những thửa ruộng bậc thang tầng tầng lớp lớp nối tiếp nhau bám vào sườn núi, tạo nên một bức tranh thủy mặc tuyệt đẹp. Tuy chỉ là phiên chợ nhỏ, với những lều tạm, những gian hàng chỉ được dựng lên vào ngày họp chợ, nhưng chợ lại làm say lòng du khách bởi tính hoang sơ, dân dã của đất và người Cán Cấu.
Chợ được chia thành những khu riêng dành cho đủ mọi mặt hàng. Những mặt hàng như: các loại rau quả, dược thảo, gia vị, đồ dùng trong gia đình và các sản phẩm thổ cẩm đủ màu sắc thể hiện tài năng khéo léo của phụ nữ Mông Hoa, tập trung thành một khu và được bày lên những tấm nilon dải trên mặt đất. Tuy nhiên, nổi bật nhất có lẽ lại là khu vực bán gia súc, gia cầm; vì người Mông Hoa, người Giáy rất thích gia súc và muốn chọn được giống gia súc tốt phục vụ nông nghiệp. Không khí trong khu vực này thật náo nhiệt, người mua, kẻ bán, đứng, ngồi rải rác và cùng thỏa thuận mua bán với nhau.
Bên cạnh đó, khu vực dành cho các món ăn truyền thống của người dân tộc cũng khá sôi động. Hòa trong làn khói nghi ngút bốc lên từ những căn lều tranh lụp xụp, là vô số các âm thanh khác nhau: tiếng nói chuyện ầm ì, tiếng bát đũa va vào nhau tanh tách và trong không khí náo nhiệt đó, du khách sẽ phải dừng chân, ngồi xuống và cùng người dân tộc thưởng thức các món ẩm thực của họ. Trong tất cả các món ở đây, món thắng cố có lẽ được người dân tộc yêu thích nhất. Đây là món pha trộn tất cả các loại nội tạng của một số con vật như: lợn, bò, trâu...
Đến chợ Cán Cấu, du khách đừng quên ghé thăm khu chợ chim. Ở đây, có rất nhiều loài chim được đồng bào mang bán như họa mi, ngũ sắc, quế lâm, khướu… Mỗi loài mang một nét đẹp riêng, có những loài được người chơi thích vì có bộ lông đẹp mượt mà như hoàng yến, thanh tước, hồng tước, yến phụng, chích chòe lửa... cũng có những loài chim được lựa chọn bởi có tiếng hót hay như chào mào, khướu, họa mi…
Với những nét văn hóa độc đáo của mình, chợ Cán Cấu không chỉ hấp dẫn người bản địa, mà những du khách đều bị hút hồn bởi sắc màu rực rỡ của những bộ váy, áo truyền thống của thiếu nữ dân tộc Mông, những gian hàng bán thổ cẩm, họ cũng bị cuốn hút bởi sự náo nhiệt của những hàng thắng cố đông đúc, nhộn nhịp…
Khánh Chi (TTVN)

'Sàn giao dịch trâu' lớn nhất Tây Bắc

Như chợ Đồng Xuân ở Hà Nội, chợ Đông Ba ở Huế hay chợ Bến Thành ở Sài Gòn, chợ trâu Cán Cấu là niềm tự hào của vùng đất Lào Cai.
Phiên chợ họp vào thứ bảy hàng tuần ở lưng chừng con dốc Cán Chư Sử, thuộc xã Cán Cấu, huyện Si Ma Cai, Lào Cai. Từ sáng sớm, người dân khắp vùng trong huyện và các xã ở Bắc Hà, Mường Khương, Bảo Thắng, Bát Xát đổ dồn về đây, ngay cả đồng bào ở huyện Sín Mần, Hà Giang và người Trung Quốc cũng sang.
sgtt-1_1381980632.jpg
Chợ là ngày hội của huyện Si Ma Cai và các vùng lân cận. Ảnh: sgtt
Sau tháng 10 khi mùa vụ đã thu hoạch xong, nhà nào cũng có vài ba người đi chợ. Không chỉ người lớn mà cả trẻ em và người già cũng đến, khiến phiên chợ đông như trẩy hội. Điều đặc biệt là ở chợ Cán Cấu, ngoài du khách dưới xuôi và “Tây ba lô”, phần lớn người tham gia là người Mông và người Giáy, nhưng chợ lại thực hiện theo lối buôn bán của người Dao.
Chợ Cán Cấu được chia thành ba khu vực, trong đó khu rộng nhất là nơi bán gia súc. Mặc dù bán cả bò, dê, ngựa nhưng nhiều nhất ở đây là trâu. Do đó, chợ Cán Cấu được gọi là chợ trâu. Trái ngược với hình dung về một khu chợ gia súc tự phát ồn ào lời qua tiếng lại, kỳ kèo mặc cả, du khách đến với chợ trâu Cán Cấu chỉ nghe thấy âm thanh rì rầm thương lượng và đánh giá trâu của người mua.
Những con người miền ngược vốn chân chất, thật thà nên người bán không hét giá, người mua mặc cả để lấy may. Chủ trâu và khách hàng chỉ nói đủ cho nhau nghe. Trước khi mua, khách thường xem xét rất kỹ càng, tỉ mỉ từng con trâu đem bán. Những con trâu được chọn thường chân to, khỏe, sống lưng chắc, đôi sừng mở rộng và bụng thon như hình cá trắm.
vcn_1381980700.jpg
Khu chợ trâu chủ yếu tập trung đàn ông mua và bán. Ảnh: vcn
Giá mỗi con trâu ở chợ Cán Cấu dao động từ 6 đến 20 triệu đồng, tùy thuộc vào trâu đen hay trâu trắng, đực hay cái, đẹp mã hay không và mua về để cày hay lấy thịt. Là chợ trâu lớn nhất Tây Bắc, mỗi phiên chợ có đến gần trăm con trâu được mua và bán. Do đó, rất ít người mua trâu phải ra về tay không.
Khi cuộc trao đổi đã hoàn tất, cả chủ lẫn khách cùng kéo nhau đến bên nồi thắng cố đang tỏa khói nghi ngút, nhấp môi chén rượu Si thơm nồng. Hết phiên chợ những con trâu mua được đeo trên cổ chiếc chuông nhỏ bằng đồng hình lá thông, ngoan ngoãn theo chủ mới về bản. Mỗi bước đi lại vang lên tiếng nhạc vui rộn cả quãng đường.
Tuy không nổi tiếng như khu chợ trâu nhưng khu hàng ăn và nông sản địa phương, vật dụng gia đình rất được du khách yêu thích. Người dân địa phương gọi vui hai khu chợ này là dành cho phụ nữ, bởi đàn ông đi chợ Cán Cấu chủ yếu là để mua bán trâu hoặc ăn thắng cố.
vietnamnay_1381982468.jpg
Khu bán đồ nông sản nổi bật với màu đỏ của những chùm ớt chín. Ảnh: vietnamnay
Ấn tượng nhất ở khu chợ này là màu sắc sặc sỡ của những chiếc váy Mông được bày bán. Bạn sẽ không khỏi ngạc nhiên khi tận mắt thấy những hoa văn thêu và trang trí cầu kỳ đến từng chi tiết. Có những chiếc váy làm thủ công, mất cả năm trời mới thành hình, nên sẽ không có gì là lạ khi giá được bán lên đến cả triệu đồng. Bên cạnh đó, du khách cũng rất dễ bị cuốn hút bởi những sạp hàng trang sức với đủ loại vòng, xuyến, hoa tai chạm khắc tinh xảo và đẹp mắt.
Ở khu hàng ăn, ngoài thắng cố và rượu ngô, chợ còn có rất nhiều hàng ăn hấp dẫn. Có món giống như phở dưới xuôi, nhưng bánh có màu ngăm đen, có thể ăn với thịt lợn luộc hoặc chan nước dùng được hầm từ xương. Ngoài ra là rất nhiều loại bánh làm từ bột ngô, sắn, nếp.
Như nhiều chợ phiên khác, chợ Cán Cấu còn là dịp để hẹn hò đôi lứa và trò chuyện bạn bè. Họ không đến chợ với mục đích mua bán mà chủ yếu để mua vui và giao lưu tình cảm. Bởi thế, chợ Cán Cấu không chỉ đơn thuần là giao thương mà đã trở thành nét văn hóa đặc sắc của người dân Tây Bắc.
Vy An

Không có nhận xét nào:

Đăng nhận xét