Thứ Sáu, 12 tháng 7, 2013

Ghé chợ Đông Ba mua mắm Huế

TTO - Không biết tự bao giờ mắm Huế đã trở thành món ăn gần gũi với người dân cố đô và khách du lịch. Những thẩu mắm nhỏ xinh, bình dị chinh phục hầu hết khách phương xa và ai cũng cố mang về cho người thân như món quà đặc sản.
Ghé chợ Đông Ba mua mắm Huế
Khách phương xa mua mắm Huế về làm quà cho người thân mỗi khi đến đây
Đến cố đô Huế, du khách thường không thể bỏ qua chợ Đông Ba - một trung tâm thương mại lớn, nơi thu hút khách tham quan du lịch trong và ngoài nước bởi nơi đây lưu giữ những tinh túy văn hóa vật chất cách đây hàng thế kỷ của vùng đất sông Hương núi Ngự.
Bình dị và dân dã, mắm Huế mặc nhiên trở thành đặc trưng ẩm thực của vùng đất kinh kỳ và từ lâu đã trở thành một thứ gia vị không thể thiếu của nhiều gia đình. Cũng chỉ là loại mắm quen thuộc được làm từ tôm cá, nhưng không hiểu sao với mắm Huế hầu hết mọi người đều cảm nhận được vị ngon rất đặc biệt, cái vị mặn mà khó quên như tình cảm của người dân xứ Huế.
Đó chính là các mặt hàng truyền thống như nón lá Phú Cam, dao kéo Hiền Lương, đồ kim hoàn Kế Môn Tuần, sen khô hồ Tịnh Tâm... và cả những món ăn Huế truyền thống, bình dân. Đặc biệt  chợ Đông Ba còn là nợi họp mặt các loại mắm đặc sản từ cua, tôm, ruốc... của cửa biển Thuận An, Lăng Cô, Tư Hiền.
Mắm Huế khá phong phú. Ở khắp xứ Thừa Thiên này, không riêng gì chợ Đông Ba, chợ nào cũng có “dãy hàng mắm” với đủ loại, du khách đến đây tha hồ lựa chọn theo sở thích, trong đó nổi tiếng và "cá biệt" nhất là mắm cá rò.
Cá rò là loại cá gần giống cá cơm nhưng xương mềm, thịt ngọt hơn, xuất hiện nhiều ở vùng cửa biển Thuận An. Đến mùa cá rò, các o, các mệ lại mua về ướp làm mắm. Và thật cầu kỳ để có được một thẩu mắm cá rò ngon.
Cá mới đánh bắt còn tươi nguyên, mang về làm sạch và tuyệt đối không được để vỡ nát. Rửa lại vài nước - thứ nước muối pha có độ mặn tương đương nước biển hoặc trực tiếp rửa bằng nước biển. Đợi cá ráo nước, người ta muối cá theo công thức sáu phần cá, một phần muối hột, để chừng mười lăm phút đến nửa giờ cho cá thấm đều muối. Sau đó cho vào lu vại, ém chặt xuống, dùng nẹp tre gài bên trên cho cá không trồi lên.
Cứ thế, để qua mươi ngày là có thể ăn được.
Ghé chợ Đông Ba mua mắm Huế
Nổi tiếng và ngon nhất là mắm cá rò ở Huế
Ghé chợ Đông Ba mua mắm Huế
Mắm tôm chua xứ Huế rất lạ miệng với nhiều thực khách khi ăn
Ghé chợ Đông Ba mua mắm Huế
Mắm ruốc Huế dùng làm nước chấm ăn cùng với các loại rau và thịt rất ngon
Ngoài cá rò, khách du lịch đến Huế mùa đông sẽ tha hồ chọn mắm cá ngừ, mắm thính cá chuồn, mắm cá nục, cá trích. Mùa thu thì mắm nêm cá cơm, cá thu, mắm sò… Mùa hạ thì mắm dưa, mắm còng, mắm cà pháo, mắm tôm…
Nói Huế mùa nào mắm nấy quả không ngoa chút nào. Đặc biệt, người phụ nữ nơi đây đã chịu thương chịu khó chế biến ra hàng trăm thứ mắm góp phần "phá cách" trong lối ẩm thực dân dã của người Huế. 
Hầu hết mắm Huế không quá mặn, không quá ngọt mà đậm đà và lúc nào cũng cay. Người bén duyên với mắm Huế thì mắm ăn kiểu gì cũng ngon, mới ngửi thấy mùi là đã thèm.
Ghé chợ Đông Ba mua mắm Huế
Những dãy hàng mắm ở chợ Đông Ba với đủ loại bày bán dọc các lối đi
Đơn giản nhất, nhanh nhất là chan nguyên một thìa mắm rò hay mắm nục, mắm tôm... lên chén cơm nóng trắng tinh, trộn đều ăn một miếng thì không thể không hít hà, xuýt xoa khen ngợi. Những hôm lỡ bữa chợ, chỉ cần vài bụi cải ngọt, rau dền cơm ngoài vườn hay ngon hơn một chút là những trái đậu ván cắt đoạn ngắn vừa ăn, rửa sạch, luộc qua nước sôi chấm cùng mắm ruốc hay mắm sò xứ Huế là đã đủ ngon. 
Đặc biệt với món bê thui không thể thiếu mắm nêm Huế. Trải miếng bánh tráng ra, đặt lên đó vài lát thịt bê, cuốn chung với rau, chấm vào chén mắm Huế, cắn thêm một miếng ớt xanh nhai thật chậm, thật kỹ mới cảm nhận hết vị ngọt bùi của thịt, thơm nồng của rau và vị đậm đà của mắm.
Đấy là chưa kể những hôm có thịt lợn ba chỉ mà kẹp với mắm tôm, ăn cùng trái vả sống xắt nhỏ thì ngon không gì bằng...
THANH LY

Hương vị khó quên của tôm chua đất Huế

Một lát thịt mỏng, một con tôm chua đỏ hồng, chút rau xanh, bún trắng, cuộn lại, vị thơm của gừng, riềng, vị cay của ớt, vị chua của tôm hòa quyện khó quên.
Tôm chua của xứ Huế từ lâu đã có thương hiệu. Ai vào mảnh đất này chơi cũng được nhắn nhủ nhớ mang một lọ tôm chua Huế về làm quà cho gia đình. Cho dù những lọ tôm chua đã có bán ở khắp các siêu thị trên cả nước, nhưng mua ngay trên đất Huế, vừa được làm, đóng gói cẩn thận rồi theo chuyến xe về nhà mới thật ngon.
Đặc sản xứ Huế này không phải ai cũng ăn được vì đủ vị chua cay mặn ngọt, nhưng ăn một lần rồi sẽ sẽ nghiền và muốn ăn thêm lần nữa. Vị tôm chua dễ đưa cơm, ăn với bún hay cuộn chung với bánh tráng đều ngon, nhưng nhất định phải có vài lát thịt ba chỉ thái mỏng ăn kèm, chút rau xanh mới thực đúng vị.
ngoisao-8345-1393303016.jpg
Tôm chua ngon đất Huế ăn kèm thịt ba chỉ và rau sống mới đúng điệu. Ảnh: ngoisao.
Người Huế cầu kỳ trong từng khâu làm tôm chua, cũng giống như bất kỳ món ăn nào trên mảnh đất này, tưởng là dễ mà lại thật khó, đơn giản mà vô cùng tinh tế. Tôm được chọn thường là loại nước ngọt (tôm đồng hay tôm đất), nếu là tôm nước lợ từ phá Tam Giang hay đầm Cầu Hai thì ngon hơn hẳn. Chọn tôm tươi, nhảy tanh tách, không quá to, cũng không quá nhỏ, bằng nhau để ngấm đều gia vị và xếp lọ được đẹp.
Tôm mang về cắt bỏ đầu, râu, ngâm trong phèn chua vài phút rồi rửa sạch, ngâm tiếp với rượu trắng cho đến khi hết mùi rượu, vớt ra để ráo.
Gia vị để làm nên tôm chua gồm xôi trắng, măng vòi, tỏi xắt lát mỏng, củ riềng thái lát, ớt đỏ, nước mắt ngon hoặc muối. Người ta trộn tôm cùng với tất cả gia vị rồi ủ trong vại sành, đậy nắp và để nơi nắng ấm khoảng ba ngày rồi đưa vào nơi thoáng mát. Tôm ủ trong khoảng 7 ngày. Nhà nào cầu kỳ còn hạ thổ để tôm được giữ nhiệt độ ổn định mà ngọt và thơm hơn. Món tôm chua ngon là sự hòa quyện của mọi hương vị ngọt, cay, chua, ngái, béo và màu đỏ hấp dẫn. Mở nắp vại sành, hương thơm sực nức, hấp dẫn.
Những con tôm được xếp đẹp mắt trong lọ, gói bọc cẩn thận và bày trên kệ. Tôm chua mua về nên ăn ngay nếu đã mở, còn ăn không hết, có thể để trong tủ lạnh, nhưng không nên để quá lâu, sẽ mất hết vị ngon của tôm.
tomchua-2017-1393303016.jpg
Đặc sản tôm chua đã có mặt trên khắp cả nước. Ảnh: Svietnam.
Người đến chơi với đất Huế thường mua những lọ tôm chua hay mè xửng về làm quà. Người bán tùy theo số lượng sẽ múc tôm lấy từ vại sành lên cho vào lọ thủy tinh hay lọ nhựa. Những con tôm tươi ngon thơm mùi riềng xả. Rồi các lọ được gói thật kỹ, để người mua mang đường xa mà không sợ bị đổ hay bị dính mùi ra ngoài. Những lọ tôm chua theo xe buýt, theo những chuyến bay đến với muôn nhà, mang hương vị rất Huế lên mâm cơm người Việt. Ăn tôm chua, nhớ đừng quên rau sống, chút vả, sung muối, chuối xanh, bún ăn kèm để hương vị tôm chua thêm nồng nàn.
Lam Linh

Không có nhận xét nào:

Đăng nhận xét