Thứ Sáu, 19 tháng 9, 2014

Lạ lẫm Tú Làn

TTCT - Nói đến du lịch hang động ở Quảng Bình, du khách thường nghĩ đến Phong Nha - Kẻ Bàng. Ít ai biết rằng ở xã Tân Hóa (huyện Minh Hóa) lại có một hệ thống hang động khá đẹp, hoang sơ, hết sức hấp dẫn cho những người thích khám phá, mạo hiểm...
Hang Tú Làn - Ảnh: Ryan Deboodt
Tân Hóa là một thung lũng rộng lớn, bao vây tứ bề là những dãy núi đá vôi dựng lô nhô, trùng điệp. Điều lạ nhất của Tân Hóa là về mùa lũ lụt. Khi đó nước lũ dâng lên ngập tràn tất cả, biến thung lũng và những dãy núi lô nhô thành một... vịnh Hạ Long giữa rừng xanh. Hang động Tú Làn nằm trong các dãy núi đá vôi này.
Thử thách sức lực và lòng kiên trì
Khác với hệ thống hang động ở vườn quốc gia Phong Nha - Kẻ Bàng (trên địa bàn huyện Bố Trạch), hệ thống hang động Tú Làn nằm khá thấp, được đan xen bởi nhiều dòng suối, sông luôn đầy ắp nước chảy. Những dòng chảy tưởng chừng bất tận, luồn lách đầy bí ẩn giữa rừng núi đá hùng vĩ của đại ngàn Trường Sơn, có nơi đâm thẳng vào cửa hang và mất hút trong bóng tối bí hiểm.
Từ Phong Nha, chúng tôi theo đường Hồ Chí Minh nhánh đông ngược ra phía bắc để đến xã Tân Hóa. Tháng 4 đến tháng 6, hai bên đường vào xã bạt ngàn ruộng bắp xanh mướt, rồi bắp chín hạt trở thành những mảng ruộng vàng ươm vì nắng xen giữa những mảng xanh ngát của cây rừng. Cảnh sắc quá đỗi nên thơ, trải dài theo hai bên con đường vào trung tâm xã khiến chúng tôi nao lòng.
Vào Tú Làn, chúng tôi phải băng qua nhiều khu rừng, lội qua nhiều con suối, có đoạn lại phải dắt nhau bơi trong hang tối. Mỗi chuyến đi như thế này chúng tôi mang theo đầy đủ trang bị đi rừng như quần áo, balô chuyên dụng, mũ gắn đèn led chiếu sáng, găng tay dùng leo núi đá, cầm dây thòng xuống hang động...
Đường vào chinh phục hang Tú Làn - Ảnh: Ryan Deboodt
Trải nghiệm bắt đầu từ những dòng nước hiền hòa, lắt léo chảy qua các gộp đá hay dãy núi đá giữa một vùng bằng phẳng. Tiếp theo là những vách đá cheo leo và hiểm trở, những gờ đá nhọn sắc được mài giũa bởi gió, nước và thời gian hàng trăm triệu năm, như thách thức sức lực và sự kiên trì của mọi người.
Tú Làn không phải là một tour du lịch dễ và vào đó chỉ có một đường đi. Vì vậy ở những điểm nguy hiểm hoặc quá khó đi, Công ty du lịch lữ hành Oxalis phải gia cố thêm các vật dụng hỗ trợ du khách như thang, ván gỗ… Nhưng tất cả vẫn phụ thuộc vào sự khéo léo của mỗi người.
Đường đi vào Tú Làn cũng có nét riêng: cứ hết một đoạn lội suối lại đến một lần leo núi. Và cứ một lần ướt hết quần áo lại đến một lần được hong khô bởi nắng, gió và leo vách đá.
Sự kỳ ảo của đá
Trong các hang động của Tú Làn, nhiều khối đá có mặt phẳng lì như bàn, cứ tưởng như đã có ai đó chế tác mà thành. Có những khoảnh thạch nhũ hình bầu dục quây lại như một hồ bơi, xung quanh có vô số tảng đá hình thù kỳ lạ khiến nhiều người liên tưởng đến hồ tắm của tiên nữ giáng trần đầy cổ tích.
Những trải nghiệm như thế này, dù chỉ một lần trong đời, thật khó mà quên được.
Điểm dừng cuối cùng trong tuyến du lịch này là một hang khô có vòm rất rộng, với hai cửa lớn liền nhau nên ánh sáng mặt trời rọi sâu vào bên trong, thấy được thạch nhũ, hốc đá... với muôn hình vạn trạng.
Qua nhiều triệu năm vận động địa chất còn tạo nên vô số viên cuội tròn xoe, nhẵn thín như bi, hay các phiến đá đen có họa tiết như được vẽ lên. Nhiều mạch đá như được phủ nhũ óng ánh và các cột thạch nhũ lấp lánh như có đính kim sa…
Vỡ òa vì những điều kỳ thú trong hang - Ảnh: Ryan Deboodt
Sự kỳ lạ của thiên nhiên làm con người luôn thấy mình nhỏ nhoi - Ảnh: Ryan Deboodt
Thú vị nhất của tour du lịch này là vừa leo núi, cắt rừng vừa được bơi lội trên sông suối trong lòng hang tối om, hoặc chỉ le lói ánh đèn led. Trên đường vào Tú Làn phải bơi qua năm chặng trong hang động như vậy. Sau đó là những vòm hang cao vút, lòng hang luôn biến đổi theo độ cao thấp, rộng hẹp khiến mọi người đi từ ngạc nhiên đến sự thích thú vô cùng.
Có chỗ lòng hang rộng đến hàng trăm mét, có nước chảy bên trong hiền hòa cứ như một bể bơi khổng lồ. Có chỗ hang siết hẹp lại, đầy đá tảng nhấp nhô, trơn tuột. Muốn khỏi ngã phải dò dẫm từng bước chân thật chắc trên đá đầy rêu phong.
Vào hang nước, thật thú vị biết bao khi thả mình trôi lững lờ trong dòng nước trong văn vắt, mát lạnh vì núi đá vôi. Hoặc dùng đèn rọi ánh sáng lên vách hang, trần hang và ngắm nhìn thạch nhũ kỳ ảo, rồi mặc sức thả đầu óc vào những liên tưởng về hình thù của đá...
Trước khi kết thúc chuyến đi, chúng tôi lao mình xuống dòng suối sâu, nước xối xả đổ xuống như massage cho đôi cẳng chân đã nhức mỏi vì lội suối trèo núi, cảm giác tuyệt vời.
LAM GIANG - TÚ CHINH


Biến rốn lũ thành điểm du lịch


TTO - Cơn lũ dữ tháng 10-2010 gần như xóa sạch Tân Hóa - xã nghèo khó nhất vùng biên giới của huyện Minh Hóa (Quảng Bình). Ấy vậy mà chỉ sau sáu năm, nơi đây đã trở thành một điểm du lịch nổi tiếng thế giới bởi chính những hang động mà ngày trước từng cưu mang họ khi tránh lũ.
Biến rốn lũ thành điểm du lịch
Người dân vùng Tân Hóa đã trú ẩn trong các hang động suốt hơn bảy ngày để tránh lũ vào năm 2010 - Ảnh: Hữu Khá
Du khách đến đông thì chắc chắn dân mình sẽ được hưởng lợi, cuộc sống khi đó sẽ đổi thay, văn minh hơn
Ông 
CAO THANH BÌNH
Lúc ấy tưởng chừng không còn người dân nào sống sót. Cả xã Tân Hóa nước ngập cao đến độ không tìm thấy một nóc nhà. Sáng hôm sau, đoàn cán bộ tỉnh Quảng Bình và huyện Minh Hóa vượt lũ vào Tân Hóa tìm dân.
Khi ngồi trên chiếc canô tiến thẳng vào rốn lũ, lãnh đạo tỉnh Quảng Bình lúc đó cứ nhấp nhổm “hi vọng có phép mầu”. Nhưng đoàn cán bộ càng lo lắng hơn khi chiếc canô tiến sát vào các ngôi làng ở Tân Hóa mà vẫn không thấy một bóng người.
Mọi người bắt đầu nghĩ về 
điềm dữ đã xảy ra.
Sống sót nhờ hang đá
Bất ngờ có tiếng la lớn “cứu, cứu” vọng ra. Mọi con mắt đoàn cứu hộ đổ dồn về hang đá trong niềm vui sướng vì biết rằng dân mình vẫn còn sống. Việc tiếp tế thức ăn, nước uống cho dân được triển khai ngay lập tức.
Để trấn an, chính quyền cử một cán bộ “nằm” lại trong hang đá động viên người dân. Cán bộ y tế được khẩn cấp điều vào để phát thuốc, điều trị các bệnh về đường ruột vì đã nhiều ngày qua dân trong hang đá chỉ ăn đồ sống, uống nước lã.
Cuộc “chiến đấu” với giặc lũ suốt bảy ngày ròng rã. Ở thị trấn Quy Đạt mỗi ngày có hàng chục chuyến xe liên tục đưa hàng đến để chuyển vào cứu dân trong cơn đói khát. Hai trung đoàn bộ đội được lệnh sẵn sàng chờ nước rút dựng lại nhà cửa cho dân.
Tưởng chừng sau bảy ngày bồng bế nhau lam lũ trở về từ hang đá, dân Tân Hóa không thể gượng nổi. Vậy mà họ đã cầm tay nhau đứng dậy trong sự sẻ chia của đồng bào cả nước. Người dân ngày đêm cặm cụi giúp nhau dựng lại mái nhà.
Nhớ lại ngày cùng dân chống chọi với cơn lũ, ông Cao Thanh Bình, bí thư Đảng ủy xã Tân Hóa, nói: “Đó là những ngày tháng kinh hoàng nhất mà dân Tân Hóa nếm trải. Hơn 600 hộ dân chúng tôi trở về từ hang đá với hai bàn tay trắng.
Lúc này nhà cửa không còn, tài sản mất hết, ruộng vườn bị bồi lấp sạch. Giữa lúc khó khăn ấy, đồng bào cả nước đã chìa tay ra giúp dân chúng tôi. Nghĩa cử vật chất ân tình ấy như những hạt giống gieo xuống cánh đồng để Tân Hóa có được ngày hôm nay”.
Biến rốn lũ thành điểm du lịch
Du khách quốc tế ồ ạt đổ về Tân Hóa - Ảnh: Đăng Nam
Rốn... du lịch hang động
Là người con của Tân Hóa, Nguyễn Châu Á (giám đốc Công ty du lịch Oxalis Adventure Tours, đơn vị khai thác du lịch hang động đầu tiên ở Phong Nha - Kẻ Bàng) nhớ lại: “Đang ở Sài Gòn thì nghe tin quê nhà chìm trong lũ, ngay lập tức tôi tìm về quê. Khi ấy cả Phong Nha chìm trong 4m nước, riêng tại Tân Hóa khi ấy hơn 12m. Nước ngập trắng xóa và Tân Hóa lúc ấy nhìn chẳng khác gì vịnh Hạ Long”.
Giữa năm 2011, Châu Á quay lại quê với một kế hoạch mạo hiểm: đưa khách đi du lịch hang động. Ngay sau khi những vị khách đầu tiên do Á dẫn đi rời khỏi hang Tú Làn ở Tân Hóa, anh lập tức bắt tay vào chiến dịch xây dựng, quảng bá Tân Hóa ra thế giới bằng hình ảnh tour hang động mạo hiểm Tú Làn.
Năm 2014, Châu Á đưa 2.000 khách vào Tú Làn, năm 2015 là 3.000 khách. Từ khi tour du lịch mạo hiểm này được thiết lập, đã có hơn 50 thanh niên địa phương được nhận vào làm trong công ty, riêng địa phương mỗi năm cũng thu được cả tỉ đồng từ việc bán vé cho du khách vào hang. Tân Hóa có nhà hàng và hệ thống nhà nghỉ dạng homestay do chính người dân khai thác, làm chủ.
Trở lại Tân Hóa sau năm năm, chúng tôi không thể hình dung nổi sự đổi thay nhanh chóng đến như vậy. Từ một vùng quê hẻo lánh, xa xôi, lầy lội, nghèo khó, nay đường về Tân Hóa được bêtông thẳng tắp. Ẩn đằng sau cánh đồng ngô, đậu xanh ngút ngàn là cuộc sống người dân no đủ. Du khách khắp 
nơi đổ về tấp nập.
Ông Cao Thịnh, một người dân, nói trong tự hào: “Dân Tân Hóa đỡ nghèo rồi. Ngày nào khách du lịch cũng đến nên mọi người vui lắm. Dân tôi có thu nhập kha khá nhờ bán được nông sản cho du khách. Ngoài ra, người dân còn đóng thuyền độc mộc cho du khách thuê chèo dọc sông Rào Nan với giá cả triệu đồng mỗi chiếc”.
Anh Nguyễn Tiến Đạt, một du khách đến từ TP.HCM, tâm sự: “Tân Hóa kéo chúng tôi đến vì có hệ thống hang động rất tuyệt vời. Những cánh đồng ngô bạt ngàn, xanh ngút nằm hai bên triền sông ở Tân Hóa khó nơi nào có được.
Chúng tôi đến đây ba ngày để cùng sống, ăn ở với người dân và cảm thấy rất yên tâm. Tôi tin chắc rằng ngày càng có nhiều du khách, nhất là khách quốc tế, chọn Tân Hóa làm điểm đến để 
du lịch hang động”.
Ông Cao Thanh Bình, bí thư Đảng ủy xã Tân Hóa, tâm sự: “Quả thật là người dân Tân Hóa ai cũng lấy làm vui khi đoàn làm phim King Kong 2 chọn nơi đây làm trường quay. Sau sự kiện này mọi người biết đến Tân Hóa nhiều hơn.
Hiện Tân Hóa đang “có trong tay” hang Tú Làn - một điểm du lịch kỳ thú, hấp dẫn du khách. Ngày nào cũng có du khách đến đây, nhất là các đoàn khách quốc tế thích du lịch mạo hiểm. Du khách đến ngày càng nhiều đã tạo ra công ăn việc làm cho con em trong xã.
Một số gia đình đã sửa sang nhà cửa để đón du khách kiểu homestay, có thu nhập khá. Các sản phẩm nông sản người dân làm ra cũng tiêu thụ tốt vì du khách rất ưa 
thích mua về làm quà”.
Ông Bình hi vọng người dân xã mình sẽ đổi đời nhờ thiên nhiên tươi đẹp và hệ thống hang động độc đáo. Xã đang xin kinh phí để làm ba cầu vượt qua ba ngầm cạn để thuận tiện cho việc đi lại của du khách. Và du khách đến đông thì chắc chắn dân mình sẽ được hưởng lợi, cuộc sống khi đó sẽ đổi thay, văn minh hơn.
Nhà chống lũ
Biến rốn lũ thành điểm du lịch
Một ngôi nhà chống lũ ở Tân Hóa - Ảnh: Đ.Nam
Sau cơn lũ lịch sử năm 2010, người dân Tân Hóa bàn kế làm nhà “sống chung với lũ”. Đưa chúng tôi ra xem căn nhà nổi, ông Cao Thanh Bình tâm sự: “Đó không phải là sản phẩm sáng tạo gì ghê gớm nhưng đã trở thành tấm “bùa hộ mệnh” cho mỗi gia đình khi lũ đến”.
Theo ông Bình, đến nay đã có hơn 300 hộ dân trong tổng số hơn 600 hộ dân của xã có nhà “nước nổi thì nhà nổi”. Mỗi nhà chống lũ sau khi làm xong, chưa tính công cán tốn khoảng 20 triệu đồng.
Căn nhà gỗ chống lũ ở Tân Hóa không gắn chặt trên đất mà được gắn trên những thùng phuy rỗng đặt bên cạnh những ngôi nhà chính để sinh sống hằng ngày. Trên các thùng phuy là một bộ khung nhà bằng gỗ nhẹ diện tích 20m2 với hệ thống cửa, mái lợp, vách che, có thể chứa được 10 người.
Lúc không lũ đó là nơi chứa nông cụ, kho thóc của người dân... Còn khi nước lũ về, căn nhà tự nổi lên theo con nước và được giữ chặt bởi hai trụ lớn giống như mỏ neo neo vào đất. Nhờ ngôi nhà chống lũ này mà người dân yên tâm làm ăn, không còn nơm nớp lo lũ như trước kia nữa.
HỮU KHÁ - ĐĂNG NAM

Không có nhận xét nào:

Đăng nhận xét