Lược sử
Làng Ngâu là tên nôm cổ của thôn Yên Ngưu vốn nổi tiếng với nghề nấu rượu. Lịch sử nơi đây từ xưa đã gắn liền với ngôi chùa làng. Theo tạp chí Nghiên cứu Phật học số 1 năm 2015, chùa được xây dựng vào năm 1130 niên hiệu Thiên Thuận thứ 3 dưới đời vua Lý Thần Tông 李 神 宗 (1116–1138) ). Vua vốn là một người mộ đạo, được cho là hóa thân của thiền sư Từ Đạo Hạnh i徐 道 行 (1072—1116).
Trước kia làng Ngâu có hai ngôi miếu cổ là miếu Mục Đồng thờ đức Tổ Nam Dương (Thủy tổ Thành hoàng thôn Yên Ngưu) và miếu Diệu Linh thờ Hương Từ Thanh Vân Thần Nữ hay còn gọi là Tổ Mẫu Ngâu. Theo truyền thuyết, chính Hoàng hậu của vua Lý Thần Tông là Lệ Thiên 儷 天, đã cho tôn tạo miếu Diệu Linh và đặt tên là Hưng Quốc Tự để thờ Phật và thờ đức Tổ Mẫu Ngâu.
Lối vào chùa Ngâu. Panorama (c) NCCong 2017 Nov
Đến thời Lê Trung hưng, năm 1727 chúa Trịnh Cương ép vua Lê Dụ Tông 黎 裕 宗 (1679–1731) bỏ con trưởng, lập con thứ Duy Phường làm thái tử. Năm 1729 lại ép vua nhường ngôi cho thái tử nhưng Cương bỗng chết. Năm 1732, Trịnh Giang truất Duy Phường, đưa Duy Tường lên ngôi tức Lê Thuần Tông. Năm 1735, Thuần Tông mất sớm, Giang lập Duy Thận làm vua Lê Ý Tông rồi giết luôn Duy Phường.
Chùa Ngâu bị bỏ hoang trong thời này vì nhiều nơi nổi dậy dựng cờ "phù Lê diệt Trịnh". Năm 1740 Giang phải thoái vị, em là Doanh lên thay. Doanh đối xử tốt hơn với vua Lê Hiển Tông 黎 顯 宗 (trị vì 1740–1786), thu phục được lòng người và dẹp yên nội loạn. Đến năm Cảnh Hưng thứ 11 (1750), chùa Ngâu được chúa Trịnh cho trùng tu lại hoàn toàn và đổi tên là Hưng Long Tự.
Do vị trí địa lý ven sông Tô Lịch và đường quốc lộ nên chùa Ngâu trong thời gian kháng chiến chống Pháp từng trở thành nơi che giấu cán bộ chiến sĩ và vũ khí đạn dược. Sau những thăng trầm lịch sử, chùa không còn có sư trụ trì suốt một thời gian rất dài và đến cuối thế kỷ 20 thì các nếp nhà hầu như đã đổ nát hoàn toàn.
Năm 1995, chùa Ngâu và đình Ngâu đã được Bộ Văn hóa và Thông tin xếp hạng là di tích lịch sử văn hóa quốc gia.
Kiến trúc
Năm 2000, Thành hội Phật giáo Tp Hà Nội đã bổ nhiêm Đại đức Thích Đức Hạnh về trụ trì chùa Ngâu. Sau đó chùa được trùng tu tôn tạo lại hoàn toàn với quy mô xây dựng lớn hơn trước nhiều. Các hạng mục công trình chính gồm có tam quan, tòa tam bảo, nhà thờ Tổ, nhà tăng, nhà khách ở giữa, bên tả là phủ Đế Đô Hưng Quốc và bên hữu là vườn cây.
Đi trên con đường làng khá rộng từ đình Yên Ngưu vào chùa Ngâu, du khách sẽ thấy một bức tường dài và cao, có đắp ngói giả. Cổng tam quan hầu như xây toàn bằng đá xanh. Trong khuôn viên của chùa vẫn tỏa bóng những cổ thụ mang dáng vẻ tôn nghiêm như thời xưa. Bên phải tam quan là một cây muỗm mấy trăm tuổi rồi đến một giếng tròn to giáp với sân trước phủ Đế Đô. Tiền đường Phủ gồm 5 gian 2 chái, xây 2 tầng kiểu chồng diêm. Hậu đường ở sân sau, đầu hồi có lối thông sang chùa.
Tòa tam bảo cũng xây trên nền cao, hàng hiên có các cột đá, mái bê tông dán ngói ta như bên Phủ. Pho tượng Bồ tát Quan âm Nam hải dựng trước thềm nhìn qua cổng sân và tam quan về hướng đông-nam. Tiền đường 5 gian 2 chái với 3 lầu nhô lên 2 tầng kiểu chồng diêm, kết nối liền với trung đường 7 gian và thượng điện 3 gian theo hình "chữ Tam", không có giếng trời lấy sáng. Xung quanh sân sau thượng điện là nhà khách, nhà Tổ và nhà tăng.
Bản đồ trực tuyến
Du khách có thể lên xe bus chạy từ trung tâm Hà Nội về hướng nam theo quốc lộ QL1A và xuống điểm dừng đối diện 171 Ngọc Hồi (trước cầu Văn Điển một chặng), rồi rẽ phải vượt đường sắt vào phố Tựu Liệt. Hãy đi tiếp 200m rồi rẽ trái qua cầu Yên Ngưu đi khoảng 200m nữa thì sẽ thấy đình Ngâu và sau lưng đình là chùa Ngâu.
Di tích lân cận
- Chùa Huỳnh Cung: thôn Huỳnh Cung, xã Tam Hiệp.
- Đình Huỳnh Cung: thôn Huỳnh Cung, xã Tam Hiệp.
- Đình Ngâu: thôn Yên Ngưu, xã Tam Hiệp.
- Đình Tựu Liệt: thôn Tựu Liệt, xã Tam Hiệp.
- Miếu Gàn: đường Linh Đường.
Bài và ảnh: NCC Đông Tỉnh
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét