Bản đồ trực tuyến
Lược sử
- Cổng đình Yên Phụ. Ảnh ©2014 NCCong
Dân gian có câu ca dao:
Hỡi cô đội nón ba tầm
Cô về Yên Phụ phiên rằm lại sang
Phiên rằm chợ chính Yên Quang
Yêu hoa anh đợi hoa nàng mới mua.
Hỡi cô đội nón ba tầm
Cô về Yên Phụ phiên rằm lại sang
Phiên rằm chợ chính Yên Quang
Yêu hoa anh đợi hoa nàng mới mua.
- Mái đình Yên Phụ. Ảnh ©2014 NCCong
Yên Phụ là một ngôi làng cổ ở trên doi đất phía đông-bắc Hồ Tây. Trước đây, ngoài trồng hoa và nuôi cá cảnh, dân làng còn có nghề làm hương đốt từ rất lâu đời. Chính bối cảnh của làng đã tạo cảm hứng để Khái Hưng và Nhất Linh sáng tác nên tác phẩm Anh phải sống. Nhà văn Thạch Lam từng sống tại đây trong một căn nhà nhỏ cạnh ngôi đình Yên Phụ ven hồ Tây cho đến khi trút hơi thở cuối cùng.
Thành hoàng được thờ ở đình Yên Phụ gồm ba anh em: Uy Linh Lang, Vương Duy và Vương Ba. Uy Linh Lang là con trai của hoàng hậu Minh Đức, dưới đời vua Trần Thánh Tông. Năm 18 tuổi, chàng ham mê Phật giáo, xin phép vua cha cho xuất gia nhưng không được chấp thuận, bèn giả làm dân thường trốn đi tìm thầy học đạo.
- Đình Yên Phụ đêm giao thừa. Ảnh ©2012 NCCong
Khi quân Nguyên Mông tràn sang nước ta, chàng đã chiêu mộ binh sĩ chống lại quân xâm lược. Đội quân của chàng tự xưng là “Thiên tử quân”, tham gia đánh các trận ở Bình Than, Vạn Kiếp, Mạn Trù, Đông Kết… lập được nhiều chiến công. Khi bình công, xét thưởng, Uy Linh Lang được vua phong Đại Vương.
Hiện nay có tới 72 nơi xa gần cùng thờ hoàng tử Uy Linh Lang. Tất cả đều mở hội vào ngày 10 tháng Hai âm lịch. Hôm đó ở đình Yên Phụ có lễ bò thui, mỗi giáp một con. Cuộc tế diễn ra rất trọng thể. Sau đó rước từ cung An Thọ vào đình rồi lại hoàn cung. Nghi thức oai nghiêm: cờ, bát bửu, long đình, bát âm tài tử, kiệu bát cống rước ngai, đội tứ linh múa cầu phúc.
Sân đình Yên Phụ. Panorama ©2014 NCCong
Kiến trúc
Đình làng Yên Phụ tọa lạc trên một khu đất khá rộng và cao ráo ở gần giữa làng. Đình này có kiến trúc hơi khác so với hầu hết các ngôi đình của đồng bằng Bắc Bộ. Nét độc đáo nằm ở chỗ toàn bộ ngôi đình được thiết kế theo lối nhà dọc, quay mặt về hướng bắc, tạo nên sự thâm nghiêm, tao nhã. .
- Trước chính điện đình Yên Phụ. Ảnh ©2012 NCCong
Ven đường làng, đối diện với một ao dài là cổng đình được xây theo kiểu tứ trụ. Qua cổng rồi qua bình phong, du khách bước vào sân gạch, hai bên có hai dãy nhà giải vũ 5 gian, tiếp đến là tòa đại đình. Từ vườn sau nhìn về hướng nam, ta thấy chùa Trấn Quốc hiện lên rất rõ trên mặt nước hồ Tây
Công trình chính bao gồm 5 gian đại đình và 5 hậu cung, được xây theo hình chuôi vồ. Cửa đình mở ở hồi hướng bắc, làm bằng gỗ lim theo kiểu bức bàn. Mái đình được lợp bằng ngói mũi hài, các góc uốn cong quay chầu về nóc mái. Chính giữa bờ nóc mái có đắp nổi hình hai con rồng chầu mặt trời, bên cạnh là đôi phượng xòe cánh.
Lưu ý
Cột đình Yên Phụ được làm bằng gỗ lim kê trên các chân tảng đá xanh. Các đầu bẩy được chạm nổi theo đề tài rồng mây, tứ linh. Các bức cốn cũng được chạm nổi hình tứ quý, tứ linh, hoa lá và mây cách điệu… Nghệ thuật chạm khắc gỗ khá tinh xảo, đường nét sâu đậm, sống động, mang phong cách nghệ thuật thế kỷ 17-18.
Một bên đình xưa là nền và bệ của văn chỉ thờ Đức Thánh hiền và một bên có dựng bia công đức được lập từ đời vua Tự Đức. Đình có hai giáp: giáp đông và giáp nam. Trong đình còn lưu một chuông đồng đúc vào đời vua Thiệu Trị (1842) nhân dịp đình đổi tên là đình Yên Phụ. Tại đây hiện còn lưu giữ được 78 đạo sắc phong, cổ nhất là sắc thời Lê niên hiệu Vĩnh Tộ (1619).
- Giao thừa trong đình Yên Phụ. Ảnh ©2012 NCCong
Đình chạy theo hướng dọc cho nên các ban thờ cũng nằm dọc. Chính giữa hậu cung có khán thờ bằng gỗ sơn son thếp vàng. Trong đó đặt ba bộ long ngai, bài vị, mũ áo của ba vị thành hoàng. Phía trước xếp các đồ thờ tự. Nổi lên trên các hàng cột đình ở phía trước là những bức hoành phi, câu đối ca ngợi đức hạnh của thành hoàng và phong cảnh đẹp của đình.
Di tích lân cận
- Chùa Kim Liên: ngõ 1 Âu Cơ.
- Chùa Thần Quang: số 44 phố Ngũ Xã.
- Chùa Trấn Quốc: số 30 phố Thanh Niên.
- Đình Ngũ Xã: số 16 phố Nguyễn Khắc Hiếu.
Bài và ảnh: Đông Tỉnh
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét