Thỏa sức vẫy vùng mùa hè ở Cù Lao Chàm

Chỉ mất khoảng 20 phút từ Cửa Đại (Hội An), bạn đã có thể thưởng thức ốc vú nàng, chụp ảnh trên bãi biển xanh ngắt...

Cù Lao Chàm là một cụm đảo xã đảo Tân Hiệp, thành phố Hội An, tỉnh Quảng Nam, nằm cách bờ biển Cửa Đại khoảng 15 km. Cù Lao Chàm dù nằm trong khu vực du lịch nổi tiếng với Đà Nẵng - Hội An - Cửa Đại - Thánh địa Mỹ Sơn nhưng vẫn còn nhiều nét hoang sơ. Nơi đây được UNESCO công nhận là Khu dự trữ sinh quyển thế giới vào năm 2009 và là một điểm du lịch thú vị dành cho nhóm bạn hoặc các cặp đôi.

Di chuyển

Cù Lao Chàm bao gồm 8 đảo: Hòn Lao, Hòn Dài, Hòn Mồ, Hòn Khô mẹ, Hòn Khô con, Hòn Lá, Hòn Tai, Hòn Ông. Dân số trên các hòn đảo này khoảng 3.000 người. Để ra đảo, chỉ mất 20 phút đi tàu cao tốc (giá 120.000 đồng/người) hoặc hơn 1 tiếng đi tàu địa phương (giá 30.000 đồng/người). Bạn có thể mua tour trọn gói đi từ Đà Nẵng trong một ngày khoảng 450.000 đồng/người.

Sau 2 tiếng lênh đênh trên sóng, Cù Lao Chàm hiện ra xanh mát tầm mắt.

Điểm chơi

Yên bình và nhỏ nhắn, cuộc sống hàng ngày của người dân Cù Lao Chàm bắt đầu từ buổi sớm khi mặt trời chưa thức giấc. Phiên chợ cá nhộn nhịp với những con thuyền chở nặng đầy, tấp nập mua bán. Buổi trưa, hãy để làn nước trong lành bao bọc lấy bạn, vỗ về và mát xa nhè nhẹ cơ thể. Bạn cũng có thể nằm dài lười biếng trên bãi biển hưởng ánh nắng sớm dịu dàng.

Bãi gần làng chài nhất là bãi Xếp, bãi biển đẹp nhất là bãi Chồng, cả hai bãi biển đều không bị các dịch vụ mua bán đồ ăn thức uống quấy rầy.

Di tích Bãi Ông là nơi cư trú của cư dân Tiền Sa Huỳnh và là di tích có niên đại xưa nhất ở Hội An (3.000 năm). Di tích Bãi Ông còn là đối tượng quan trọng để nghiên cứu về Văn hoá Tiền Sa Huỳnh ở cả miền Trung nước ta.

Di tích khảo cổ Bãi Làng cũng là một di tích quan trọng của hệ thống di tích khảo cổ Chăm Pa ở Hội An và miền Trung. Ở đây, ngoài những hiện vật bản địa còn có nhiều hiện vật gốm, thủy tinh của Trung Đông, Ấn Độ, Trung Hoa từ thế kỷ thứ 7 đến thế kỷ thứ 10.

Tháng 4, tháng 5, trên đảo đỏ rực một mùa roi (hay còn gọi là quả mận).

Và đừng quên ghé thăm ngôi chùa Hải Tạng nằm giữa cánh đồng lúa ngát hương.

Bên cạnh các di tích khảo cổ là sự tồn tại khá đầy đủ thiết chế văn hóa tín ngưỡng truyền thống của làng xã miền Trung nước ta. Các di tích tín ngưỡng hiện còn ở Cù Lao Chàm, được xây dựng chủ yếu vào khoảng thế kỷ 17-18 như đình Đại Càn, miếu thờ Thành hoàng, miếu Tiền hiền, miếu Thần nông, miếu Tổ nghề yến, lăng Ông Ngư, lăng Cô, giếng Xóm Cấm …

Đặc biệt, ở Hòn Lao có chùa Hải Tạng thuộc hệ phái Phật giáo Đại thừa được xây dựng vào thế kỷ 18, là công trình khá đẹp, có qui mô lớn với kiến trúc kiểu “chồng rường giả thủ” chia 3 gian 2 lòng, có hậu tẩm, kết cấu vì kèo gỗ và các chi tiết kiến trúc được chạm trổ công phu.

Một chiếc xe đạp và chuyến du lịch kỳ thú khám phá Cù Lao Chàm là cách tốt nhất để bạn tận hưởng không khí biển. Con đường nhỏ nhắn chạy zic zắc xuyên qua những cồn cát, những mái nhà nhỏ, những làng chài nép mình ven biển. Hãy để đôi chân trần chạm mặt nước và thử bắt vài chú cua đá đang lẩn nhanh vào những khe đá.

Một chuyến lặn biển hay đi dạo trong những khu rừng sâu thẳm, đốt những đêm lửa trại trên những bãi biển vẫn còn rất vắng người sẽ cho bạn một bữa tiệc trên biển thực sự.

Khách sạn

Trên Cù Lao Chàm không có các khách sạn hay resort mà là các nhà nghỉ kiểu homestay nhưng rất thú vị với bất cứ ai muốn khám phá hòn đảo xanh xinh đẹp này. Giá dịch vụ tại nhà dân khoảng 50.000 đồng/người.

Thưởng thực vô vàn các món hải sản ngon, đặc biệt là cua đá và ốc vú nàng.

Ẩm thực

Đặc sản của Cù Lao Chàm là món vú nàng, cua đá cùng các loài hải sản tươi như mực, tôm, tôm hùm…

Cù Lao Chàm đặc biệt chú trọng về môi trường, nếu bạn đến với đảo, hãy cùng chung tay góp sức cho một Cù Lao Chàm không có rác thải và túi nilon.

Dự kiến chi phí: Thời gian đi lại khoảng 5 ngày với 3 triệu đồng (chưa tính vé máy bay các chặng).

Bài và ảnh: Lam Linh

Phượt ở Cù Lao Chàm

.

Các bạn đã từng đến Cù Lao Chàm bao giờ chưa? Nơi đây vừa có rừng xanh với khí hậu mát mẻ vừa có biển rộng với những bãi cát trải dài mênh mông. Còn chờ gì nữa mà chúng mình không cùng chuẩn bị hành trang, sẵn sàng tham gia vào chuyến phượt lướt thú vị này nhỉ!

Đích đến

Cù Lao Chàm là một cụm đảo nằm ở xã Tân Hiệp, thuộc thị xã Hội An, tỉnh Quảng Nam. Nằm cách thị xã Hội An gần 20km và cách thành phố Đà Nẵng khoảng 40km, Cù Lao Chàm là điểm đến hấp dẫn mà rất nhiều bạn ở Đà Nẵng lựa chọn để thực hiện chuyến đi cuối tuần.

Lịch trình

Chỉ cần trọn vẹn một ngày là các bạn có thể trải nghiệm và khám phá Cù Lao Chàm được rồi đấy. 7 giờ sáng chúng mình hãy ra dọc Đường Bạch Đằng, Đà Nẵng – là con đường ven sông – để bắt xe buýt đến Hội An nhé. Từ bến xe buýt ở thị xã Hội An các bạn đi thêm 5km nữa là đến bến thuyền. Sau đó từ đây chúng mình sẽ đi thuyền thẳng ra Cù Lao Chàm. Muộn nhất là khoảng 9h sáng các bạn sẽ đến được đảo rồi.

Phương tiện đi lại

Cù Lao Chàm cách trung tâm thành phố Đà Nẵng không xa nhưng các bạn sẽ phải đổi qua vài phương tiện thì mới ra đến đảo được. Đầu tiên là đi xe buýt từ thành phố Đà Nẵng đến thị xã Hội An. Từ Hội An các bạn có thể ra bến thuyền bằng taxi – nếu đi đông người, hoặc xe ôm – nếu đi ít người. Các bác xe ôm ở thị xã Hội An rất thân thiện và nhiệt tình, nên các bạn cứ yên tâm nhé.

Từ bến thuyền cũng lại có 2 loại phương tiện để ra đảo. Nếu muốn đi chậm ngắm cảnh biển thì teen có thể chọn thuyền du lịch. Nếu bạn nào bị say sóng thì cóthể đi cano ra đảo rất nhanh. Nếu đi thuyền du lịch thì giá vé sẽ là 30k/người. Giá vé cano sẽ gấp đôi teen nhé. Tùy theo phương tiện mà các bạn sẽ mất khoảng 30 phút hoặc hơn 1 tiếng để ra đến đảo.

Chỗ nghỉ

Vì đi một ngày nên các bạn chỉ cần thuê những chiếc chòi được dựng sát biển hoặc những chiếc ghế dài thấp thoáng dưới bóng dừa mát rượi. Vừa nằm nghỉ ngơi vừa nhìn ngắm biển xanh cát trắng thì thật là thích phải không nào. Các nhà hàng trên đảo đều có chỗ gửi đồ để các bạn có thể tha hồ rảnh rang đi chơi khám phá khắp nơi.

Ăn uống

Cua đá là một trong những món ăn ngon và rất hấp dẫn được nhiều khách du lịch ưa thích.

Đến Cù Lao Chàm thì nhất định phải ăn hải sản rồi. Ở đây có rất nhiều món hải sản nghe tên thật kì lạ nhưng lại rất ngon đang chờ các bạn thưởng thức đấy. Với 50K bạn sẽ được ăn một bữa no căng với các loại như ốc nón, ốc gai, sò huyết, tôm biển, ốc mỡ.. Các bạn nên chuẩn bị sẵn nước uống, các loại hoa quả cũng như đồ ăn vặt để mang theo vì Cù Lao Chàm vẫn còn hoang sơ và các cửa hàng vẫn chưa nhiều.

Điểm đến hấp dẫn

Ở Cù Lao Chàm có rất nhiều bãi tắm hoang sơ và vô cùng hấp dẫn, nhưng nối bật nhất phải kể đến là Bãi Ông và Bãi Chồng. Đây là hai bãi tắm có dịch vụ phát triển nhất, bãi cát trắng mịn thoai thoải trải dài.

Sau khi tắm biển, các bạn có thể đi bộ hoặc thuê xe ôm đi thăm thú những địa điểm khác như chùa Hải Tạng, lăng Ông, miếu Bà và rất nhiều thắng cảnh thiên nhiên tuyệt đẹp khác.

Bạn nào biết bơi thì hãy thử lặn ngắm san hô nhé, không thì phí lắm. Hehe.

Còn một hoạt động thú vị khác dành cho những teen can đảm và… biết bơi nữa, đó là lặn biển ngắm san hô. Rất đơn giản, các bạn chỉ cần đến bến thuyền trên đảo đăng ký tham gia hoạt động này. Bạn sẽ được đi cano ra biển, được trang bị đầy đủ dụng cụ cần thiết cho việc lặn biển và đặc biệt luôn có những nhân viên cứu hộ đi kèm với bạn. Sẽ thật tuyệt vời khi chúng mình được chạm tay vào những rặng san hô mềm mại, được xem những cá nhiều màu sắc đang bơi lượn khắp nơi.

Chuẩn bị hành lí thôi!

Vật dụng cần thiết mà bạn phải mang đi trong chuyến khám phá Cù Lao Chàm:
- Túi xách nhỏ gọn
- Một bộ quần áo khô
- Áo bơi, dép xỏ ngón, mũ rộng vành, kem chống nắng, kem bôi chống côn trùng và các vật dụng cá nhân cần thiết.
- Các giấy tờ tùy thân.
- Thuốc giảm đau thông dụng, thuốc chống say xe – cực kì cần thiết cho các bạn dễ bị say sóng đấy nhé!
- Nước uống, đồ ăn vặt, ô mai – sẽ rất công hiệu khi bạn bị say sóng.
- Máy ảnh, điện thoại được sạc pin đầy đủ.

Hãy cùng tính xem tổng chi phí mà chúng mình phải bỏ ra nào:
- Vé xe buýt Đà Nẵng đến Hội An: 15k
- Vé từ Hội An ra bến thuyền: 15k
- Vé thuyền ra đảo: 30k (với thuyền du lịch) – 60k (với cano)
- Thuê ghế bên bãi biển hoặc chòi nghỉ: 10k – 30k
- Ăn trưa: 50k
- Vé lặn biển: 30k
- Phụ phí khác: 50k

Như vậy chi phí tối đa các bạn phải bỏ ra là khoảng trên dưới 200k. Còn nếu bạn khéo chi tiêu thì sẽ không tốn nhiều như vậy đâu. Chắc chắn các bạn sẽ thấy chuyến đi này rất xứng đáng và biết đâu chúng mình lại còn muốn rủ bạn bè quay lại Cù Lao Chàm vài lần nữa ý chứ.

Về thăm Cù Lao Chàm

Một cụm đảo thuộc thành phố Hội An, tỉnh Quảng Nam, Cù Lao Chàm nằm cách bờ biển Cửa Đại 15 km và đã được UNESCO công nhận là khu dự trữ sinh quyển thế giới.

Chỉ mất 20 phút đi tàu cao tốc, hoặc 2 tiếng đi tàu địa phương, bạn sẽ được đắm mình trong không khí trong lành, mát mẻ, thỏa thích bơi lặn trong lòng biển trong vắt, ngắm nhìn san hô và thưởng thức hải sản tươi ngon. Đặc biệt, người dân nơi đây rất hiền lành và thân thiện. Về nơi đây, bạn sẽ cảm thấy như về nhà của mình.

Bãi làng.

Biển xanh Cù Lao Chàm.

Ngư dân hành nghề trên đảo.

Mực tươi nướng.

Thưởng thức thành quả lao động.

Sò điệp – đặc sản Cù Lao Chàm.

Sự nồng hậu và nhiệt tình của cô gái xứ Chàm.

Người dân cù lao rất hiền lành mến khách.

Nghỉ trưa.

Sự bình yên.

Hoàng hôn về trên biển đảo. Thăm “đảo thiên đường” ở Quảng Nam (iHay) Cù Lao Chàm - hòn đảo nằm cách Hội An (tỉnh Quảng Nam) chưa tới 20 km về phía đông - được mệnh danh là "đảo thiên đường" của tỉnh bởi hệ sinh thái và khung cảnh hoang sơ tươi đẹp làm những ai khó tính nhất cũng phải ngất ngây. Từ cảng Cửa Đại (Hội An), chỉ mất một giờ đồng hồ nếu đi thuyền hoặc nửa giờ nếu đi bằng tàu cao tốc, bạn sẽ đặt chân đến Cù Lao Chàm. Ngay khi chưa xuống khỏi thuyền, bạn sẽ dễ choáng ngợp trước một màu xanh ngút ngàn của hòn đảo còn khá hoang sơ này. Đoàn chúng tôi cũng không ngoại lệ. Chỉ chưa đến một giờ đồng hồ, những chiếc canô này sẽ đưa khách từ cảng Cửa Đại ra với Cù Lao Chàm Khi thuyền cập bến, chúng tôi “lội” qua bãi cát trắng dài để tiến vào ngôi làng ven biển Những ngôi nhà nhỏ giản dị vùng biển nằm rải rác tạo một cảm giác yên bình và thân thiện. Dù hoang sơ, Cù Lao Chàm có rất nhiều điều thú vị để khám phá. Thú vị nhất có lẽ là được ngắm san hô dưới mặt nước sâu 6 m. Cho dù là một tay lặn chuyên nghiệp hay lần đầu tiên thả mình xuống nước sâu, bạn cũng sẽ được trang bị nhiều công cụ phụ trợ như kính bơi, ống thở và người hỗ trợ. Ai cũng thích thú khi ngắm thảm san hô đẹp mê hồn nằm khoe sắc dưới lòng biển, chẳng khác nào lạc chân đến chốn thủy cung trong truyện cổ tích. Những thảm san hô của Cù Lao Chàm được giữ gìn và bảo tồn rất kỹ lưỡng. Năm 2009, Cù Lao Chàm từng được UNESCO công nhận là Khu dự trữ sinh quyển thế giới, vì vậy hệ động thực vật đa dạng, và những di tích lịch sử có tuổi đời hàng trăm năm luôn được chăm chút như những sản vật quý giá. Kết thúc buổi ngắm san hô, bạn có thể nằm trải mình trên những thảm cát trắng tinh, sạch sẽ, hít thở không khí thoáng đãng, trong lành vốn quá khó tìm giữa chốn thị thành. Buổi trưa, tìm giấc ngủ ở Cù Lao Chàm không quá khó. Dưới những bóng cây, đặc biệt là những hàng dừa xanh mướt, mắc chiếc võng đung đưa, nghe tiếng sóng biển vỗ rì rào, giấc ngủ đến tự lúc nào chẳng biết.   Khung cảnh hoang sơ với màu xanh vắt của biển trời chính là điều hút hồn du khách Một góc bình yên ở Cù Lao Chàm Sau giấc ngủ êm ái, bạn có thể lang thang khắp nẻo đường làng để khám phá kiến trúc cổ xưa hàng trăm năm từ ngôi chùa Hải Tạng, lăng Ông, miếu Bà... Thật khó để kìm lời thán phục, tự hào trước những nét chạm trổ công phu của kiến trúc những ngôi chùa, lăng, miếu này... từ bàn tay tài hoa của ông cha. Hoàng hôn vừa buông xuống cũng là khoảng thời gian vô cùng thuận tiện để thuê những chiếc thuyền nhỏ, dạo chơi quan các hòn đảo nhỏ lân cận. Dĩ nhiên để đảm bảo an toàn, bạn cần ít nhất một "thổ địa" đi cùng. Vừa chèo thuyền, vừa ngắm hoàng hôn buông mình xuống mặt biển, chắc chắn bạn sẽ ghi tâm khoảnh khắc yên bình tuyệt vời này trong một thời gian rất dài. Buổi tối, bạn đừng bỏ qua tiết mục cắm trại trên bãi biển để hòa mình vào thiên nhiên. Những chiếc lều được dựng lên, lửa trại được thắp sáng, tiếng nhạc bập bùng hòa cùng điệu nhạc của biển sẽ mang đến cho bạn một không gian lãng mạn đầy thi vị. Và sẽ là một thiếu sót nếu không kể đến những đặc sản của Cù Lao Chàm. Ngoài những tôm, cá, mực, ghẹ tươi ngon vừa vớt từ biển xanh thì đặc sản chỉ có ở vùng đất này chính là món cua đá. Những con cua chỉ to vừa lòng bàn tay nhưng thịt chắc khỏe không gì bằng. Chỉ cần luộc lên, chấm muối tiêu chanh, vị ngon ngọt, dai thơm của cua đá đọng mãi trên đầu lưỡi, vấn vương thần khẩu. Thêm một món khoái khẩu mà bạn không dễ quên một khi đã đặt chân đến vùng đất này, đó là cá nục tươi được tẩm ướp gia vị rồi đem phơi khô, khi ăn đem nướng lên, ngon đến ngất ngây. Rau núi cũng nằm trong danh sách món ngon không thể bỏ qua của du khách đến đây. Những loại lá cây chưa gọi tên, nhưng khi luộc hoặc dùng chung với món lẩu hay đơn giản là ăn sống, lại kích thích vị giác đến kỳ lạ. Khách nước ngoài đến Cù Lao Chàm khá nhiều  Nét hồn hậu, chân thành và giản dị của người dân nơi đây cũng là một "đặc sản" níu chân du khách. Vì vậy, không ít người đã đến Cù Lao Chàm rồi vẫn muốn quay lại. Thậm chí có khách "bỏ" thành thị tiện nghi, ở lại chốn hoang sơ này cả chục ngày để nếm trọn sự thi vị giữa chốn... "nhẹ tênh". Phượt thủ Bảo Nguyên Bồng bềnh con sóng nhớ Cù lao Dân Việt – Xa Cù lao Chàm, tôi vẫn nhớ như in cái nắng, cái gió trong màu xanh ngút ngàn của núi rừng, biển cả, những cư dân thân thiện và nét hoang sơ, kỳ bí của nơi đây. Cả một chuỗi 8 hòn đảo nhấp nhô, dập dềnh trên sóng dần mờ xa theo con tàu trở lại đất liền. Cù lao Chàm đã để lại trong tôi kỷ niệm đẹp về một vùng đất thanh bình, xanh, sạch, sự cần cù của cư dân đảo, bãi cát trắng trải dài mơn man theo con sóng, những vịnh biển đẹp và bến thuyền lặng lẽ lúc hoàng hôn. Trước vẻ đẹp hoang sơ và môi trường thân thiện, Cù Lao Chàm đã trở thành địa danh di tích văn hóa lịch sử ở vùng đất xứ Quảng, được UNESCO công nhận là Khu dự trữ sinh quyển thế giới.    Vịnh biển tại Hòn Lao       Ngư dân chở hàng ra đảo    Giếng cổ ở Hòn Lao -  nguồn cung cấp nước sinh hoạt cho ngư dân đảo    Sơ chế cá Liệt - loại thực phẩm đánh bắt tại chỗ của ngư dân trên đảo    Dứa dại - một loại thuốc nam có ở đảo    Ốc nón, một trong những đặc sản ở Cù lao Chàm    Phơi mực một nắng của cư dân đảo    Những mảnh ruộng duy nhất có thể trồng lúa trên đảo    Đường trên đảo        Khu dự trữ sinh quyển thế giới do UNESCO công nhận tháng 5.2009    Bãi Làng, Hòn Lao (Ảnh chụp lại tại TTVH Cù lao Chàm)    Hòn Chồng   Bến thuyền neo đậu sau mỗi chuyến ra khơi    Lặn biển của du khách tham quan Cù lao Chàm    Phơi lưới Huyền Phương Với cái nắng, cái gió, màu xanh ngút ngàn của núi rừng hòa cùng màu xanh biển cả, vẻ hoang sơ, huyền bí và sự thân thiện của quân và dân trên đảo đã khiến nơi đây trở thành một địa danh hút hồn bao du khách.  Bờ cát trắng và biển trong xanh ở Cù lao Chàm Đặt chân lên Cù lao Chàm, điều mà du khách được nghe, được thấy và tiếp xúc đầu tiên lại chưa phải là việc đi thăm cảnh quan đảo, thưởng ngoạn vẻ đẹp của rừng, của biển, mà là... thuộc nằm lòng việc “nói không với túi nilong”. Với cư dân đảo, đó không chỉ là câu cửa miệng, mà trở thành phong cách sống, nét văn hóa sống, gần gũi với thiên nhiên, với khí rừng, khí biển và... xanh, sạch. Thuộc xã đảo Tân Hiệp, thành phố Hội An, tỉnh Quảng Nam, Cù lao Chàm gồm một chuỗi 8 hòn đảo lớn nhỏ, trong đó Hòn Lao là nơi có nhiều dịch vụ và mật độ cư dân đông nhất. Ở Cù lao Chàm, có lẽ vấn đề dịch vụ chỉ đến với cư dân kể từ khi nơi đây chính thức được công nhận là địa danh văn hóa lịch sử, khu bảo tồn thiên nhiên quốc gia và là điểm tham quan hấp dẫn du khách trong nước và quốc tế.  Du khách chuẩn bị áo phao trên xuồng cao tốc ra thăm Cù lao Chàm. Cuộc sống của cư dân đảo tuy vẫn còn dáng dấp của nét tự cung, tự cấp, trừ một số thực phẩm gọi là hiếm của đảo như rau sạch... và hàng hóa còn cần sự chuyển tới từ đất liền. Nhưng đi liền với phát triển dịch vụ, sinh sống làm ăn là vấn đề gìn giữ môi trường trong sạch mà mọi cư dân đảo đều rất tự giác tuân thủ, coi đó là sự bảo vệ cho chính cuộc sống ở ngay trên những hòn đảo này. Hòn Lao có Bãi Ông, Bãi Làng, Bãi Hương. Bãi Làng là bãi chính chiếm phần lớn diện tích rừng nguyên sinh ở Cù lao Chàm với vịnh biển đẹp, những hang đá kề sát bờ cát trắng trải dài nhấp nhô như sóng lượn và là bến đỗ của phần lớn các tàu thuyền đón đưa du khách. Tại đây hiện vẫn lưu giữ được nhiều di tích, đặc biệt có 3 giếng cổ là nguồn cung cấp nước cho ngư dân với niên đại khoảng trên 400 năm. Có lẽ bởi Cù lao Chàm với môi trường luôn xanh, sạch nên những giếng cổ này cho đến nay nguồn nước vẫn đủ cả 4 mùa luôn ngọt, trong và mát lạnh.   Một trong 3 giếng cổ ở Cù lao Chàm. Tại những vách đá thẳng đứng ở Hòn Lao còn là nơi tập trung nhiều nhất các loài chim, đặc biệt là yến bay vào làm tổ. Bởi thế Cù lao Chàm xưa đã nổi tiếng với loài chim Yến, các “sản vật” thu được từ Yến. Cù lao Chàm còn nổi tiếng với 135 loài san hô và các loại hải sản quý như tôm hùm, ốc hương, ngọc trai, đồi mồi, cua đá, ốc nón và ốc vú nàng…  Tiếp lương thực, thực phẩm cho Hang Yến (nguồn: Bảo tàng Cù lao Chàm) Theo các nhà khoa học, sở dĩ Cù lao Chàm cho đến giờ vẫn là một trong những địa danh còn tập trung được nhiều chim Yến đến làm tổ, sinh trưởng tự nhiên bởi nét hoang sơ và khí hậu quanh năm mát mẻ của khí núi, khí biển và hệ động thực vật phong phú. Cù lao Chàm có 1.549 ha rừng tự nhiên và 6.716 ha mặt nước, với hơn 500 loài thực vật, trong đó nhiều loại lâm sản quý như gõ, kiền kiền, dẻ, chua, mây; 228 loài cây làm thuốc, đặc biệt là 2 loài cây thuốc Nam quý hiếm nằm trong sách đỏ Việt Nam là cây Cỏ nhung và Trầm hương. Hệ động vật có 12 loài thú, 130 loài bò sát, 13 loài chim, trong đó có Khỉ đuôi dài và Chim yến. Từ tháng 5.2009, trước vẻ đẹp hoang sơ và môi trường thân thiện, trong sạch, Cù Lao Chàm đã được UNESCO công nhận là Khu dự trữ sinh quyển thế giới. Bài và ảnh: Xuân Thắng Cù Lao Chàm xa xanh, kỳ bí… Dân Việt – Cảnh sắc Cù Lao Chàm vẫn còn giữ được vẻ hiền hoà, thuần khiết và nhuốm màu hoang sơ, kỳ bí trong các di tích cổ xưa, gợi cho du khách nhiều ý thích khám phá… Nằm cách bãi biển Cửa Đại khoảng 15 km đường biển, Cù Lao Chàm - còn có các tên gọi khác là Chiêm Bất Lao, Tiêm Bích La, Pa-lau-cham - thuộc xã Tân Hiệp, thành phố Hội An, tỉnh Quảng Nam, rộng khoảng 15 km2 với hơn 2.900 dân sống gần như biệt lập với đất liền. Những làng chài bên đường ra đảo Cù Lao Chàm gồm 8 đảo nhỏ là: Hòn Lao, Hòn Dài, Hòn Mồ, Hòn Khô mẹ, Hòn Khô con, Hòn Lá, Hòn Tai, Hòn Ông. Dân cư tập trung chủ yếu ở các thôn Bãi Làng, Bãi Hương, Xóm Cấm, Bãi Ông của Hòn Lao. Nơi đây với nhiều di tích lịch sử tiêu biểu, thuộc các nền văn hoá Sa Huỳnh, Chăm Pa, Đại Việt. Ở Cù Lao Chàm có số lượng di tích tín ngưỡng và khảo cổ lớn với 27 di tích thuộc nhiều loại hình và niên đại khác nhau. Nhiều di tích đã đã được xếp hạng Di tích lịch sử văn hoá cấp quốc gia vào năm 2006. Di tích Bãi Ông là nơi cư trú của cư dân Tiền Sa Huỳnh và là di tích có niên đại xưa nhất ở Hội An (3.000 năm). Di tích Bãi Ông còn là đối tượng quan trọng để nghiên cứu về Văn hoá Tiền Sa Huỳnh ở cả miền Trung nước ta. Di tích khảo cổ Bãi Làng cũng là một di tích quan trọng của hệ thống di tích khảo cổ Chăm Pa ở Hội An và miền Trung. Ở đây, ngoài những hiện vật bản địa còn có nhiều hiện vật gốm, thủy tinh của Trung Đông, Ấn Độ, Trung Hoa từ thế kỷ thứ 7 đến thế kỷ thứ 10. Bên cạnh các di tích khảo cổ là sự tồn tại khá đầy đủ thiết chế văn hóa tín ngưỡng truyền thống của làng xã miền Trung nước ta. Các di tích tín ngưỡng hiện còn ở Cù Lao Chàm, được xây dựng chủ yếu vào khoảng thế kỷ 17-18 như đình Đại Càn, miếu thờ Thành hoàng, miếu Tiền hiền, miếu Thần nông, miếu Tổ nghề yến, lăng Ông Ngư, lăng Cô, giếng Xóm Cấm … Đặc biệt, ở Hòn Lao có chùa Hải Tạng thuộc hệ phái Phật giáo Đại thừa được xây dựng vào thế kỷ 18, là công trình khá đẹp, có qui mô lớn với kiến trúc kiểu “chồng rường giả thủ” chia 3 gian 2 lòng, có hậu tẩm, kết cấu vì kèo gỗ và các chi tiết kiến trúc được chạm trổ công phu. Chùa Hải Tạng với gần 300 năm tuổi bên sườn núi Chùa Hải Tạng là công trình kiến trúc tôn giáo tín ngưỡng thờ Phật kết hợp thờ Thánh Thần, đáp ứng nhu cầu tín ngưỡng của cư dân trên đảo và để các thương thuyền xưa, du khách nay ghé vào hành lễ. Chùa Hải Tạng được gắn với nhiều truyền thuyết hay và tên chữ Hải Tạng mang hàm ý đẹp: Kinh tạng của Nhà Phật nơi đây được hội tụ từ mọi con đường trên biển. Cù Lao Chàm có khí hậu quanh năm mát mẻ, có hệ động thực vật đa dạng, phong phú. Cây cối bốn mùa phủ xanh trên các hòn đảo. Các rặng san hô ở khu vực biển đã được các nhà khoa học đưa vào danh sách bảo vệ. Nơi đây là địa bàn sinh sống của loài chim yến – một yếu tố quan trọng để hình thành nên nghề khai thác yến sào nổi tiếng ở Hội An. Trên các sườn đảo có nhiều cua đá. Ở Cù Lao Chàm có hội những người chuyên bắt và yêu thích cua đá với ý tưởng thành lập “ngân hàng cua đá” và xây dựng hương ước cộng đồng bảo vệ và khai thác bền vững đảo... Tất cả những nét chấm phá nêu trên, cùng với biển xanh và tiếng sóng xô ngày đêm; những bãi biển hoang sơ và cát trắng mịn màng bao quanh chân đảo; những khóm nhà thưa thớt, bình yên cùng lối sống mộc mạc, chất phác của ngư dân miền đảo, Cù Lao Chàm đã tạo nên bức tranh độc đáo và ấn tượng trong lòng mỗi du khách. Khoảng lặng nên thơ ở Cù Lao Chàm Cù Lao Chàm - tài nguyên lớn và quý giá của miền đất “chưa mưa đã thấm” Quảng Nam - đã được UNESCO công nhận là Khu dự trữ sinh quyển thế giới vào ngày 29.5.2009. Nguyễn Bình Cù Lao Chàm - Bức tranh tuyệt mỹ của sóng xanh, cát trắng Dân Việt - Cùng với biển xanh và tiếng sóng xô ngày đêm, những bãi biển hoang sơ và cát trắng mịn màng bao quanh chân đảo, những khóm nhà bình yên... Cù Lao Chàm là một bức tranh tuyệt mỹ trong lòng mỗi du khách. Cù Lao Chàm xa xanh... Tàu du lịch từ Hội An đi Cù Lao Chàm, hết 1 tiếng rưỡi đồng hồ; còn đi bằng ca-nô chỉ hết 45 phút Những làng chài  bên đường ra đảo Trước mặt là Hòn Lao - một trong 8 đảo nhỏ sinh động nhất của Cù Lao Chàm Và những đảo kề bên Tấp nập trên bến dưới thuyền Bãi tắm du lịch của Hòn Lao Có nhiều vịnh nhỏ làm nơi trú ngụ an toàn cho tàu thuyền ra đảo Chủ, khách nơi đảo ăn trưa và nghỉ ngơi dưới những tán dừa Con đường trưa vắng vẻ Một trong những công sở ít ỏi trên đảo Khách đến với chốn tâm linh Một ngôi chùa mới trên đảo đang hoàn thiện Nguyễn Bình Đến Cù Lao Chàm ăn bào ngư thơm giòn Bào ngư luộc chấm muối tiêu chanh, thịt sẽ béo ngọt, ăn vào cảm giác lạ miệng, rất đặc biệt so với những loại hải sản khác. Bào ngư nướng trên lửa than đến khi miệng ốc sôi sùng sục, bốc mùi thơm lựng... Đến Cù Lao Chàm (Hội An, Quảng Nam) được thưởng thức bào ngư tươi rói mới bắt về ngay trên bãi biển lồng lộng gió thì không có gì tuyệt bằng. Bào ngư là một loại ốc cực hiếm, được biết đến với nhiều tên gọi như ốc cửu không (do có 9 lỗ trống) hay hải nhĩ (do có hình dạng giống cái tai). Loài ốc này bám vào những tảng đá ngầm san hô ở vùng nước biển có độ mặn cao, sóng gió vì vậy rất khó bị phát hiện. Để bắt được bào ngư, ngư dân có kinh nghiệm phải lặn sâu xuống biển và khó khăn lắm mới tách chúng ra khỏi những tảng đá. Bào ngư cho lên vỉ than nướng Bào ngư mới bắt hay mua về nhìn con nào cũng có thân tròn dày, thịt đầy, mình đồng đều, chỉ cần rửa sạch đất cát, không cần ngâm xả chất thải như các loại ốc khác, đem nấu ăn ngay để còn giữ lại các vị thuốc có giá trị dinh dưỡng. Cùng với ốc vú nàng, sò huyết, hải sâm... bào ngư được xem là món ăn quý có giá trị dinh dưỡng cao. Nó còn là vị thuốc độc đáo, có tác dụng chữa nhiều bệnh như sáng mắt, trị ho, tăng cường sinh lực... Thịt bào ngư giòn, có mùi vị thơm. Các món từ bào ngư nếu biết cách kết hợp với các gia vị sẽ tạo nên những món ăn vô cùng hấp dẫn mà không loại hải sản nào sánh được. Bào ngư tươi có thể chế biến thành nhiều món ăn như luộc, hấp, xào tùy theo từng khẩu vị của thực khách. Nhiều người ưa món bào ngư luộc với gừng. Để bề mặt thịt bào ngư sau khi luộc không bị rút lại và xuất hiện các vết nứt phải bỏ bào ngư vào nồi khi nước gừng hơi nóng. Bào ngư luộc chấm muối tiêu chanh, thịt sẽ béo ngọt, ăn vào cảm giác lạ miệng, rất đặc biệt so với những loại hải sản khác. Dân ghiền bào ngư không thể bỏ qua món bào ngư nướng. Gừng, tỏi băm vắt nước hòa với nước mắm, đường và tiêu làm nước xốt. Cho hỗn hợp này vào từng con bào ngư ướp khoảng mươi phút, sau đó nướng trên lửa than đến khi miệng ốc sôi sùng sục, bốc mùi thơm lựng thì rưới thêm nước xốt. Và chỉ chờ khoảng dăm phút cho nước xốt ngấm đều vào thịt bào ngư là có thể mang xuống bày ra đĩa thưởng thức. Bào ngư còn sống vừa mới bắt về Hấp dẫn đĩa bào ngư nướng Ngoài ra, có thể xào bào ngư với nấm. Trước khi xào phải chần bào ngư qua nước sôi có pha rượu và gừng xắt lát. Xào hành tây cho thơm, cho bào ngư vào đảo đều, lửa lớn, nêm giấm, muối, đường. Trút nấm xào tiếp. Cuối cùng là cho những lát gừng cắt sợi vào. Kỳ công hơn là món bao ngư hầm gà. Đặt bào ngư vào nồi, sắp từng miếng thịt gà, tiếp theo là hành lá, gia vị vừa ăn và cho nước luộc gà vào. Bắt đầu hầm lửa nhỏ liu riu đến khi nào bào ngư mềm thì được. Trong lúc nấu thỉnh thoảng nên kiểm tra nước, nếu nước cạn thì thêm vào. Cuối cùng dùng bột năng pha nước cho vào để tạo độ sánh. Nếu có dịp đến với đảo Cù Lao Chàm, bạn đừng bỏ qua các món đặc sản chế biến từ bào ngư. Nếu đi về trong ngày du khách cũng có thể tìm mua bào ngư - món đặc sản ngon nhất của Cù Lao Chàm - để làm quà biếu cho người thân nơi đất liền. Theo Tuổi Trẻ