Người miền Nam rất coi trọng những món ăn mà tên gọi hay hình ảnh gợi lên sự sung túc, phú quý, tránh những món có cách phát âm không may măn. Ví như mâm ngũ quả phải đủ 5 thứ mãng cầu, dừa, đu đủ, xoài, sung với ngụ ý cầu sung (túc) vừa đủ xài nhưng lại không có trái chuối (vì âm chuối đọc như "chúi nhủi", ngụ ý thất bại), cam ("quýt làm cam chịu"), lê ("lê lết"). Hay nồi thịt kho hột vịt cũng phải có miếng thịt vuông cạnh quả trứng tròn cho toàn vẹn.
Vị trí món canh khổ qua trong mâm cỗ Tết cũng không vượt ngoài điều đó. Người miền Nam ưa bát canh khổ qua đơn giản vì chính tên gọi của nó, mang niềm hi vọng về mọi khó khăn sẽ qua đi, đón năm mới suôn sẻ tài lộc. Các bà các mẹ đi chợ Tết không thể bỏ qua trái khổ qua, đem về nấu bát canh dồn thịt đặt lên bàn thờ gia tiên. Và khoảnh khắc bát canh xanh mướt được trịnh trọng mang dâng kính tổ tiên cũng là thời khắc thiêng liêng đánh dấu một năm mới tốt đẹp đã tới, bao khổ đâu đều đã để lại phía sau.
Khổ qua có quanh năm, đi chợ lúc nào cũng có thể mua nhưng tới ngày cận Tết mới mang ý nghĩa đặc biệt. Các bà nội trợ tận tâm cho cái Tết đều muốn tự tay lựa từng trái căng mượt nhất, cho gia đình thêm vận may. Khổ qua ngon phải chọn trái xanh đậm, gai bóng nở, thân thuôn dài. Khổ qua mua về rửa rạch, xẻ dọc, bỏ hết ruột rồi trụng qua nước sôi, ngâm lại vào nước lạnh cho giòn, chờ tới khi chuẩn bị xong các nguyên liệu dồn mới vớt ra. Kì công như vậy mới giữ được màu xanh mướt mát của trái khổ qua sau khi hầm canh.
Nhân khổ qua có nhiều loại, có người thích dồn cá thát lát, người dồn tôm nhưng phổ biến hơn cả vẫn là dồn cùng thịt xay nhuyễn hoặc giò sống. Canh khổ qua dồn thịt cũng là món ăn gần gũi với kí ức tuổi thơ thiếu thốn của nhiều người. Chỉ cần chút nạc dăm băm nhuyễn, trộn cùng giò sống, nêm nếm trút bột ngọt, muối cùng chút gia giảm từ nấm mèo, hành lá, bún tàu (miến) băm nhuyễn là đã sẵn sàng để dồn khổ qua. Nấm mèo, bún tàu dẻo dai, giòn bùi, hành lá thơm tho chỉ cần điểm qua đôi chút mà thêm thắt hương vị nồng nàn cho bát canh nặng vị đắng ngày đầu năm.
Trẻ nhỏ thấy mẹ nhồi thịt vào khổ qua sẽ cảm thấy thích thú vô cùng. Bàn tay khéo léo của bà nội trợ thoăn thoắt phết nhân cho dẻo, lần lượt dồn vào ruột trái khổ qua đã trụng qua nước lạnh sao cho vừa khít mà không làm nứt vỏ. Cuối cùng trái khổ qua được buộc chắc lại bằng hành lá, chỉ cần nấu cùng chút nước và gia vị là đã đủ đậm đà. Nhưng ngày Tết, ai ai cũng muốn sung túc, bà nội trợ kì công ninh xương lấy nước dùng để bát canh thêm ngọt ngào, hấp dẫn.
Canh khổ qua không những có giá trị về văn hóa mà còn rất mát, bổ. Trong vô vàn các món ăn quá đủ đầy ngày Tết, vị ngăn ngẳn đắng của bát canh khổ qua giúp trung hòa khẩu vị hiệu quả. Nhấp một ngụm canh mà thấy lòng thanh thản, như trút bỏ được gánh nặng lòng năm cũ, như thấy “khổ” thực sự “qua” đi, sẵn sàng đón một năm tài lộc phơi phới.T.H (Depplus.vn/MASK)
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét