Đặc sản cá cháy “danh bất hư truyền” sông Hậu

Cá cháy vốn là loại cá đặc biệt quý hiếm chỉ có ở một lạch nước nhỏ giao thoa giữa nước mặn và nước lợ trên sông Hậu thuộc xã Tích Thiện (huyện Trà Ôn, tỉnh Vĩnh Long. Có thể nói, những ai may mắn lắm mới một lần được thưởng thức loại cá này, bởi vì giống cá cháy hiện nay đang đứng trước nguy cơ tuyệt chủng.

Cá cháy là một đặc sản rất quý hiếm

Xã Tích Thiện (huyện Trà Ôn, tỉnh Vĩnh Long) nằm bên mé sông Hậu hiền hoà. Nơi đây từng nổi danh với một đặc sản có một không hai, đó là cá cháy. Trước đây, cá cháy nhiều lắm, bắt cá cháy cũng là một nghề mưu sinh của người dân sau những mùa vụ. Hiện tại, do nhiều thay đổi, cá cháy đã ít dần và đương nhiên đã trở nên quí hiếm. Rảo quanh các khu chợ cá trên địa bàn huyện Trà Ôn, rất khó tìm được cá cháy. Ở đây, người dân rất rành về cá cháy nhưng rất ít người đã từng thưởng thức món ăn lấy từ nguyên liệu chính từ loại cá này.

Cá cháy thường xuất hiện vào mùa gió chướng

Một ngày tháng Ba Âm lịch, theo chân một người bạn đi giăng lưới trên sông Hậu, thật may mắn là trong buổi giăng lưới ấy bạn tôi bắt được một con cá cháy. Thoạt nhìn, cá cháy giống với cá mè dảnh, vảy to nhưng lớn hơn nhiều. Anh bạn mừng rỡ cho xuồng tấp vào mé và bảo rằng: “Bắt được cá cháy là quá ư may mắn, cả chục năm nay chưa bắt được loại cá này!” Bạn tôi không làm nghề chài lưới, chỉ thỉnh thoảng mang bộ lưới đi thả, vừa để giải khoây, vừa để tìm những con cá “lạ” để thiết đãi bạn bè. Cá cháy chính là cá quý hiếm mà tôi là người may mắn được tận mắt nhìn thấy.

Cá cháy dù có xương nhiều nhưng thịt lại thơm ngon đặc biệt

Con cá cháy tầm nửa ký, thân màu trắng, vừa bắt ra khỏi mặt nước là đã chết ngay. Theo lời người dân kể lại, cá cháy chỉ mắc lưới vào buổi sáng sớm, cá lặn rất sâu xuống nước khi có nắng lên. Cá cháy chỉ xuất hiện khi gió chướng về, cá không lên mặt nước vào mùa mưa. Trước đây, thỉnh thoảng, người dân cũng có bắt được cá cháy, nhưng con cá đặc biệt này đang ngày một ít đi. Có người nói rằng, cá cháy đã tuyệt chủng. Thế nhưng theo lời người bạn, cá cháy vẫn còn bên sông Hậu nhưng số lượng rất ít, ai may mắn mới có thể bắt được loại cá này. Dĩ nhiên, trong buổi sáng hôm nay, tôi là người may mắn khi bắt được cá cháy.

Cá cháy kho tiêu

Cũng giống như các loại cá thân to khác, thịt cá cháy rất ngọt và có thể chế biến thành nhiều món ăn ngon. Đối với con cá cháy mà chúng tôi bắt được, anh bạn “trổ tài” nấu canh chua và kho tiêu. Sau khi làm sạch, cắt lấy khúc đầu và khúc đuôi nấu canh chua còn phần giữa thịt nhiều, dùng để kho. Cá cháy nấu canh chua bần kèm với các loại rau vườn như bông súng, lục bình, rau muống… Thịt cá ngon ngọt, vị nặng mùi sông nước đặc trưng của một loài cá thiên nhiên. Cả 2 món sau khi làm xong, chúng tôi dọn ra bàn để ăn với cơm nóng trong bữa cơm vừa ngon vừa ấm áp, thân tình.

Từng thưởng thức qua nhiều loại cá nhưng đối với tôi, cá cháy đúng là loại cá quý hiếm “danh bất hư truyền”. Ngoài món canh chua và kho tiêu mà tôi được thưởng thức, cá cháy còn có thể dùng để nướng hoặc nấu cháo đều ngon. Tôi là một người may mắn khi được một lần thưởng thức cá cháy trong đời để giờ đây cứ hoài lưu luyến về một loại cá có mùi vị thơm ngon khó quên

Hoàng Lê

Tìm hiểu cá cháy, đặc sản Vĩnh Long

Miền Tây sông nước nổi tiếng với nhiều loại cá từ cá lóc, cá linh, cá sặc, cá bống, cá trê, cá tra, cá ba sa… mỗi loại cá đều có cách chế biến và thưởng thức khác nhau, mang đến cho du khách nhiều trải nghiệm độc đáo. Du lịch miền Tây về Vĩnh Long, du khách còn được biết thêm một loại cá có tên gọi đặc biệt là cá cháy. Có tên khoa học là Macrura ruversil, cá cháy cùng họ với cá trích nhưng có hình dáng lớn hơn, thường từ biển vào sông để sinh sản. Thông thường, cá cháy chỉ xuất hiện ở các lưu vực cuối nguồn sông Hậu là Vàm Tấn (nay là Đại Ngãi, Sóc Trăng), Tân Dinh (nay là Tân Quy, Cầu Kè, Trà Vinh) và nhiều nhất là ở Trà Ôn (Vĩnh Long).

Cá cháy Vĩnh Long có nhiều xương, con to nhất từ 1 đến 2kg, thân hình hơi dẹp, dài, xương mềm và có vảy phảng phất màu trắng bạc. Một số loại cá cháy cái mang cặp trứng to ở khoang bụng. Trứng cá cháy không chỉ hấp dẫn bởi vị béo không ngậy mà còn ở hương vị thơm ngon khiến nhiều du khách thèm thuồng muốn nếm thử.

Cá cháy có thân hơi dẹp, dài, xương mềm và nhiều vảy màu trắng bạc…

Hấp dẫn những món ngon từ cá cháy Vĩnh Long

Thịt cá cháy rất ngon, có thể chế biến được nhiều món ngon như kho rim, nấu canh, nướng, chiên… món nào cũng có mùi vị độc đáo, ít loại cá nước lợ nào có được. Cá cháy kho rim cho mùi vị đậm đà, tuy đơn giản mà lại đưa cơm vô cùng. Về Vĩnh Long du khách được các bà, các chị chỉ cách kho rim cá cháy theo công thực đặc biệt. Bí quyết để nồi cá cháy kho rim ngon là kho chung với mía. Người ta thường lấy mía chẻ thành lát mỏng, lót giữa dưới đáy nồi rồi xếp cá cháy lên trên, cứ một lớp mía có một lớp cá cháy. Khi kho cá nên cho lửa cháy nhỏ liu riu. Ngoài kho rim, cá cháy đem nấu canh với cà chua, rau cần thì ngon không kể xiết. Cá cháy lúc mới bắt về còn tươi, đem sơ chế sạch sẽ, cắt khúc, để ráo nấu canh chua. Canh chín, vớt cá cháy ra một đĩa riêng ăn cùng bát cơm gạo trắng nóng hổi thì tuyệt ngon. Khi ăn, gắp miếng cá chấm với nước mắm ớt, nhai từ từ cảm nhận vị cay nồng của ớt, vị béo ngọt của cá và dẻo thơm của cơm nóng, húp thêm chén canh chua mát ngọt khiến thực khách ăn rất ngon miệng.

Ngoài cách kho hay nấu canh, cá cháy còn dùng để nấu cháo. Chọn những hạt gạo dẻo thơm, mềm mại, người ta đem nấu cho thật nhuyễn, cho nguyên con cá cháy đã làm vảy vào nồi, đun sôi cho đến khi cá chín, gắp cá ra gỡ thịt và bỏ xương. Cháo cá cháy thơm ngon nóng hổi ăn với rau cải cúc, rau đắng, xà lách hoặc cho thêm chút lá gừng non xắt nhuyễn. Trong những ngày mưa bão, có nồi cháo cá cháy để thưởng thức hẳn ai cũng sướng rơn người vì ấm bụng, ngọt lành. Với những người sành ăn, người ta còn cắt cá cháy thành từng lát mỏng, thả vào nồi nước sôi sùng sục, cho thêm vài lát xoài xanh bào sợi mỏng, mùi cá trộn lẫn với mùi xoài xanh là lạ. Rất nhiều du khách khi du lịch Vĩnh Long đã dừng chân thử món ăn này.

Hấp dẫn các món ngon từ cá cháy Trà Ôn – Vĩnh Long

Du lịch Vĩnh Long nhớ thử đặc sản cá cháy

Mỗi năm, khi những con gió chướng từ phương xa ùa về vùng châu thổ sông Cửu Long, người dân địa phương lại đổ xô đi bắt cá cháy. Từng mẻ cá cháy thu được sau một ngày cực nhọc được người dân chế biến khéo léo, trở thành thứ đặc sản độc đáo dành đãi khách phương xa. Cá cháy tuy nhiều xương nhưng thịt ngon và mềm, ăn mãi mà không ngán. Nếu đã có dịp nếm thử mùi vị cá cháy Vĩnh Long du khách sẽ khó quên được mùi vị khi rời xa mảnh đất này. Với những người miền Tây xa xứ hẳn chẳng thể nào quên được mùi vị cá cháy khi rời xa quê hương, thứ hương vị ngọt bùi, béo ngậy, thanh tao, mang hơi thở của hương đồng gió nội.