Hội Xuân bản Mông Phá Lõm

Từ thị trấn Hòa Bình (Tương Dương, Nghệ An) chúng tôi vượt hơn 30 km đèo dốc cheo leo, hố sâu vực thẳm để vào bản Phá Lõm (xã Tam Hợp - xã giáp đường biên với Lào) để ăn Tết cùng bà con người Mông.

Càng về chiều, sương càng đậm đặc, đây cũng là lúc dân bản làm lễ cúng tế. Hai tiếng nổ xé tan sự tĩnh lặng của núi rừng là tiếng súng mừng năm mới của họ Xồng và họ Lầu, hai dòng họ cư trú trong bản.

Sau đó, tất cả các gia đình soạn sửa, trang hoàng lại bàn thờ tổ tiên, gồm bát hương, những đồ thờ tự đặc trưng của người Mông và một số sản vật gần gũi như gạo nếp, khoai sọ, bánh nếp...

Mâm cỗ được bày lên bàn thờ làm lễ cúng vía, rồi cầu xin tổ tiên phù hộ sang năm mới mùa màng được bội thu, trong nhà không có người ốm đau, bệnh tật.

Toàn bộ mâm cỗ sau đó được tập trung về nhà văn hoá bản, bà con cùng ra đây nâng chén rượu, kể về những được mất trong năm qua và hướng về những điều tốt đẹp trong năm mới.

Thiếu nữ bản Phá Lõm đi hội xuân.

Tiệc tan, màn đêm phủ kín núi rừng cũng là lúc buổi giao lưu văn nghệ bắt đầu. Ngoài sân hội, các chiến sĩ Đồn biên phòng 551 và bà con người Mông ở bản Huồi Sơn người Thái ở bản Xốp Nặm và Văng Môn cũng đến mừng năm mới, người Tày Poọng ở bản Phồng đem đến những lời chúc mừng tốt đẹp...

Tiếng khèn, tiếng pí, tiếng cồng chiêng và tiếng hát đã vang lên. Các cô gái Mông duyên dáng trong điệu Xoè và bộ trang phục sặc sỡ, các cô gái Thái thướt tha trong bộ trang phục truyền thống cùng màn nhảy sạp và tiếng khắp, tiếng nhuôn. Các cô gái Tày Poọng e ấp, tình tứ.

Ché rượu cần được bày ra, ngọn lửa lớn giữa sân đã bừng lên, lan toả... Âm nhạc lại vang lên, người người chung vui, nhảy múa quanh đống lửa rực sáng. Càng về khuya tiếng nhạc càng vang, men rượu cần càng thấm nên điệu múa, điệu nhảy càng nhịp nhàng, uyển chuyển...

Tảng sáng dân bản dắt trâu ra sân thi chọi. Những chú trâu được gia chủ suốt năm chăm bẵm, chỉ chờ đến ngày vào hội. Trai bản chuẩn bị cung nỏ để trổ tài. Các cô gái với trang phục sặc sỡ đi giữa rừng hoa mận, các chàng trai ôm khèn theo sau để tỏ tình.

Ấn tượng nhất là hội ném pao. Khi những chiếc pao đủ màu sắc được tung lên. Đây chính là dịp để các chàng trai, cô gái thăm dò tình cảm và thể hiện sự ăn ý. Sân hội vang lên những tiếng hò reo: "Quả này bắt được", "Quả kia rơi rồi". Từ hội ném pao, nhiều cặp nam nữ người Mông đã nên vợ chồng...

Theo Dân Việt