Khu Tân Tỉnh nhìn từ đèo Le ( Nông Sơn)
Sau khi sơn phòng Dương Yên, căn cứ của Nghĩa hội Quảng Nam bị thất thủ, Hội chủ, Tiến sĩ Trần Văn Dư bị ám hại (13-12-1885), phong trào Nghĩa hội của tỉnh được đặt dưới quyền điều khiển của Phó bảng Nguyễn Duy Hiệu.
Dưới con mắt của người lãnh đạo mới, sơn phòng Dương Yên thất thủ nhanh là do vị trí chiến lược bị hạn chế của nó khá rõ, bởi nó thiếu hẳn thế công và thủ của một căn cứ địa kháng chiến.
Với tầm nhìn mới cả về binh lược và chính trị, Nguyễn Duy Hiệu đã chọn thung lũng Trung Lộc (huyện Quế Sơn, nay là huyện Nông Sơn) để xây dựng căn cứ Tân Tỉnh. Thung lũng Trung Lộc trải dài gần 10km từ chân đèo Le ra đến bờ sông Thu Bồn, nơi có bến chợ Trung Phước, một chợ đầu mối về lâm thổ sản. Bề ngang thung lũng chỗ rộng đến 2km, nơi hẹp nhất cũng hơn 1km, phần lớn đã được khai phá thành ruộng vườn. Ba phía đông, nam và tây là núi cao bao bọc như bước tường thành tự nhiên. Có đường bộ vượt qua đèo Le để lên Phú Cốc, Phú Bình và đường đi về phía tây qua Mộ Long lên Phước Sơn…Quan trọng hơn là con đường sông, từ Trung Phước có thể ngược dòng lên Hòn Kẽm, Phước Sơn, Bình Huề, đây là vùng nguồn giàu lâm thổ sản, và có thể xuôi dòng về tận đồng bằng trù phú của huyện Duy Xuyên, Điện Bàn, Đại Lộc, rất thuận tiện cho việc vận tải lương thực, chuyển quân. Nơi đây lại còn có mỏ sắt An Xuân, mà nhân dân thường lấy quặng về để rèn nông cụ. Trong tình thế bị bao vây, thì cánh đồng lúa Trung Lộc có thể nuôi sống hàng ngàn con người trong nhiều tháng. Chính vì những lợi thế về “địa lợi và nhân hòa” ấy mà Nguyễn Duy Hiệu đã chọn làm nơi thiết lập Tân Tỉnh, không chỉ là một căn cứ đóng quân, mà ở đây còn thiết lập một cơ cấu hành chính (gồm có nha, thự, ty, niết) bãi luyện quân, kho tàng, văn miếu và cả ngục thất, bãi chém…
Từ căn cứ Tân Tỉnh, nghĩa quân đã xuất kích, làm nên một số chiến thắng như ở Nam Chơn (Hòa Vang), Bãi Chài (Điện Bàn), Gò Muồng (Đại Lộc)…
Mặc dù Tân Tỉnh Trung Lộc có những lợi thế hơn hẳn sơn phòng Dương Yên trước đó, nhưng vì lực lượng của Nghĩa hội phần lớn chưa được huấn luyện về kỹ thuật chiến đấu, trang bị vũ khí quá thô sơ, cho nên không thể ngăn chặn nổi cuộc tấn công ồ ạt của hơn 400 lính Pháp và hơn 200 lính tập được trang bị vũ khí tối tân phối hợp cùng quân của triều đình Đồng Khánh do Nguyễn Thân và Phan Liêm chỉ huy. Căn cứ Trung Lộc nhanh chóng bị rơi vào tay quân địch, và lực lượng nghĩa quân nhanh chóng tan rã sau những cuộc truy kích của quân triều đình ở An Lâm, Đại Đồng, Gò May (Phước Sơn).
Dưới con mắt của người lãnh đạo mới, sơn phòng Dương Yên thất thủ nhanh là do vị trí chiến lược bị hạn chế của nó khá rõ, bởi nó thiếu hẳn thế công và thủ của một căn cứ địa kháng chiến.
Với tầm nhìn mới cả về binh lược và chính trị, Nguyễn Duy Hiệu đã chọn thung lũng Trung Lộc (huyện Quế Sơn, nay là huyện Nông Sơn) để xây dựng căn cứ Tân Tỉnh. Thung lũng Trung Lộc trải dài gần 10km từ chân đèo Le ra đến bờ sông Thu Bồn, nơi có bến chợ Trung Phước, một chợ đầu mối về lâm thổ sản. Bề ngang thung lũng chỗ rộng đến 2km, nơi hẹp nhất cũng hơn 1km, phần lớn đã được khai phá thành ruộng vườn. Ba phía đông, nam và tây là núi cao bao bọc như bước tường thành tự nhiên. Có đường bộ vượt qua đèo Le để lên Phú Cốc, Phú Bình và đường đi về phía tây qua Mộ Long lên Phước Sơn…Quan trọng hơn là con đường sông, từ Trung Phước có thể ngược dòng lên Hòn Kẽm, Phước Sơn, Bình Huề, đây là vùng nguồn giàu lâm thổ sản, và có thể xuôi dòng về tận đồng bằng trù phú của huyện Duy Xuyên, Điện Bàn, Đại Lộc, rất thuận tiện cho việc vận tải lương thực, chuyển quân. Nơi đây lại còn có mỏ sắt An Xuân, mà nhân dân thường lấy quặng về để rèn nông cụ. Trong tình thế bị bao vây, thì cánh đồng lúa Trung Lộc có thể nuôi sống hàng ngàn con người trong nhiều tháng. Chính vì những lợi thế về “địa lợi và nhân hòa” ấy mà Nguyễn Duy Hiệu đã chọn làm nơi thiết lập Tân Tỉnh, không chỉ là một căn cứ đóng quân, mà ở đây còn thiết lập một cơ cấu hành chính (gồm có nha, thự, ty, niết) bãi luyện quân, kho tàng, văn miếu và cả ngục thất, bãi chém…
Từ căn cứ Tân Tỉnh, nghĩa quân đã xuất kích, làm nên một số chiến thắng như ở Nam Chơn (Hòa Vang), Bãi Chài (Điện Bàn), Gò Muồng (Đại Lộc)…
Mặc dù Tân Tỉnh Trung Lộc có những lợi thế hơn hẳn sơn phòng Dương Yên trước đó, nhưng vì lực lượng của Nghĩa hội phần lớn chưa được huấn luyện về kỹ thuật chiến đấu, trang bị vũ khí quá thô sơ, cho nên không thể ngăn chặn nổi cuộc tấn công ồ ạt của hơn 400 lính Pháp và hơn 200 lính tập được trang bị vũ khí tối tân phối hợp cùng quân của triều đình Đồng Khánh do Nguyễn Thân và Phan Liêm chỉ huy. Căn cứ Trung Lộc nhanh chóng bị rơi vào tay quân địch, và lực lượng nghĩa quân nhanh chóng tan rã sau những cuộc truy kích của quân triều đình ở An Lâm, Đại Đồng, Gò May (Phước Sơn).
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét