Thứ Ba, 20 tháng 11, 2012

Lạ lẫm chợ đá quý tồi tàn ở Lục Yên

Nằm khiêm tốn ở một góc chợ cóc trước sân của Trung tâm y tế huyện Lục Yên (TT Yên Thế - Yên Bái), chợ mua bán đá quý đã tồn tại hơn 20 năm.
Các loại đá quý mua bán ở khu chợ này được khai thác trên đất Lục Yên có giá từ vài nghìn đến vài chục triệu đồng. Chợ họp từ 7 giờ 30 đến 9 giờ sáng thì tan, các loại đá được bày sơ sài trên những chiếc bàn con không khác gì những mớ rau bày ngay cạnh đó.


Mỗi sáng chợ họp bắt đầu từ 7 giờ 30, mỗi người đến chợ chỉ cần một chiếc bàn nhỏ đủ bày các loại đá từ thô cho đến loại đã chế tác thành vòng cổ, tay…
Đá quý đủ loại có viên lến đến vài chục đến trăm triệu đồng được bày đơn giản không khác gì những mớ rau ngay bên cạnh.
Dãy hàng bán đá quý  nằm trong khu chợ cóc cũng bày bán đơn giản không kém. Đá ở chợ được những người bán hàng đi thu mua từ những người khai thác ở các bản trong vùng.
Bà Hoàng Thị Vượng (57 tuổi) buôn bán đá quý từ khi mới hình thành khu chợ đang mở chiếc hộp nhựa chứa đá quý các loại trị giá hơn trăm triệu đồng ra bày bán.

Lạ lẫm chợ đá quý Lục Yên
Một viên đá quý giá 30 triệu đồng thuộc sở hữu của bà Phạm Thị Tuế (54 tuổi) cũng là một trong những người có thâm niên buôn bán lâu nhất ở khu chợ này.

Lạ lẫm chợ đá quý Lục Yên

Người đến chợ mua đá thường là các thương lái, chủ các hiệu chế tác và luôn kè kè chiếc đèn soi chuyên dụng.

Lạ lẫm chợ đá quý Lục Yên
Dùng loại đèn soi đá giá chừng 1 triệu đồng mới dễ phát hiện những vết nứt, tạp chất trong đá.

Lạ lẫm chợ đá quý Lục Yên
Với những người nhiều kinh nghiệm cũng có thể phát hiện tì vết bằng mắt thường.

Lạ lẫm chợ đá quý Lục Yên
Viên đá Rubi vẫn còn ở dạng thô này vừa được một chủ hiệu chế tác mua với giá 5 triệu đồng dù có một vết nứt.

Lạ lẫm chợ đá quý Lục Yên
 Anh Hoàng Xuân Thủy, chủ hiệu chế tác ở thị trấn Yên Thế (Lục Yên) cho biết nếu viên đá này không bị một vết nứt giá của nó phải gấp 5 lần.

Lạ lẫm chợ đá quý Lục Yên
Viên đá dùng làm mặt nhẫn này được một người phụ nữ mua cũng với giá 5 triệu đồng sau khi ngắm nghía thấy hợp với nước da.


Lạ lẫm chợ đá quý Lục Yên
Khách du lịch đến Lục Yên nếu sành thường ra khu chợ này mua đồ trang sức cho mình và làm quà tặng người thân.

Lạ lẫm chợ đá quý Lục Yên
Nằm khuất phía sau khu chợ cóc, dãy hàng đá quý không mấy khi bán được cho khách vãng lai.

Lạ lẫm chợ đá quý Lục Yên
Người mua chủ yếu là các thương lái và chủ hiệu chế tác đá trang sức.
Vietnamnet
Chợ đá quý Lục Yên 
Nếu trong tour du lịch tới Yên Bái, bạn dành thời gian khoảng nửa ngày tới chợ đá quý Lục Yên thì chuyến đi của bạn sẽ thật hoàn hảo. Bởi lẽ, không chỉ là vùng mỏ đá quý, đất Lục Yên còn có nghề làm tranh đá quý với 40 cơ sở lớn, chưa kể số hộ sản xuất nhỏ lẻ.Chợ đá Lục Yên họp tại một địa điểm khá đẹp nằm ở góc hồ nước lung linh ở Thị trấn Yên Thế. Chợ chỉ họp trong khoảng thời gian vài ba tiếng đồng hồ vào buổi sáng hàng ngày. Tùy mùa theo thời tiết mà phiên chợ diễn ra sớm hay muộn, nhưng áng chừng từ sáu rưỡi sáng người bán hàng bắt đầu đến chợ. 

Họ chậm dãi dọn hàng. Không lều chõng, quầy tủ cầu kỳ mà đơn giản đến thế này. Cả chợ có khoảng ba bốn mươi sạp hàng, người bán hàng đều là những phụ nữ, hầu hết đã gắn bó với cái chợ này từ khi nó hình thành.

Đây là nơi duy nhất trong cả nước có nghề làm tranh đá quý. Tại đây, bạn cũng có thể tìm hiểu về nghề làm đá quý cũng như được thấy những bức tranh quý trị giá vài trăm triệu đồng.

Hàng được bày lên mặt bàn thành từng mớ. Hàng là các loại đá quý, đá bán quý các loại. Có thứ đã qua chế tác, có thứ còn để thô nguyên gốc. Nhưng dù ở dạng nào, những thứ hàng được bán ở cái chợ này đều khoe sắc lung linh. Những người bán hàng cho biết, đá quý được thu gom của những người đi núi về, có thời gian thì chế tác thành mặt đá cho nhẫn, dây chuyền, hoa tai… Có những thứ để làm nguyên liệu cho làm tranh đá quý, được bán bằng cân, bằng lạng.

Từng viên đá xanh, đỏ, tím, vàng, trắng, đen với nhiều kích cỡ vào hình thù khác nhau được săm soi, thẩm định bởi những người sành đá. Giá bán được đưa ra tùy chất theo chất đá. Vài chục ngàn, vài trăm ngàn, hay cả triệu, chục triệu đồng, nhưng bán được, mua được hay không là do quá trình mặc cả.

Ngoài những người kinh doanh đá quý, những thợ chế tác tìm mua nguyên liệu, cũng không ít người nghe tiếng chợ đá quý mà đến đây để xem và mua cho mình sản phẩm đá quý làm kỷ niệm. Người bán, người mua râm ran trong chừng hai ba tiếng đồng hồ thì chợ tan. Theo những người bán hàng thì có phiên người ta mua bán với nhau tới hàng chục, hàng trăm triệu đồng tiền hàng, nhưng cũng có những phiên ế hàng, giá trị mua bán chỉ tính bằng vài triệu đồng. 

Theo lời kể của một chủ sạp bán đá quý tại chợ Lục Yên, cứ sáng tinh mơ, hàng trăm người dân thị trấn lại lên rừng, lang thang dọc suối, nhặt từng viên đá lộ thiên. Nhặt mãi, đá cũng khan hiếm, họ phải đi sâu vào những hang động, dùng đèn pin soi, nhặt. Còn bây giờ, ngay cả hang động cũng khó kiếm tìm, nhiều người phải đưa máy móc lên đào hầm hố sâu vào lòng núi, sau đó đưa đất đá lên đãi trong bồn gỗ.

Nếu được saphia, ruby chính hiệu (to viên, trong suốt, màu chuẩn, không rạn) thì bán kiếm vài trăm triệu, nhưng chủ yếu, họ lại chỉ gặp đá màu, trong đó có cả ruby, saphia cấp thấp, vỡ rạn, nhỏ hạt… thì để mang về làm tranh. Nhiều khi, để tìm được loại đá màu phù hợp (nhất là đá đen để vẽ tóc người, đá xanh để vẽ màu nước…) cũng phải lang thang trên núi cả tháng trời.

Nếu muốn tận mắt nhìn thấy nơi khai thác đá thì bạn phải đi chừng 30 phút bằng xe máy. Khác với bãi vàng, những bãi đá nằm rải rác khắp núi khắp rừng. Người dân nơi đây tự do khai thác đá, vì vậy mới có cái chợ để bán- mua, và cũng là địa chỉ để cung cấp nguyên liệu cho nghề làm tranh đá quý. Nếu muốn thì bạn cũng có thể hòa vào dòng người đi khai thác hoặc nhặt đá quý.

Gần hai chục năm sau cơn bão đá đỏ, ở Lục Yên vẫn giữ được một cái chợ đặc sản quý giá thế này cũng làm một nét riêng lắm chứ? Và Chợ đá quý Lục Yên vẫn là một nguồn cung cấp nguyên liệu, làm sinh động thị trường đá quý và đồ trang sức. Hơn hết, đây là một điểm đến của du khách trong hành trình ở Đất ngọc Lục Yên. Có thể thấy, sự thú vị này không có ở bất kỳ tour du lịch nào.

Sưu Tầm.

Ở phiên chợ đá quý được bán như… rau

(Dân trí) - Trải qua bao thời gian đến nay phương thức và cách giao dịch vẫn không thay đổi. Người ta gọi chợ này là phiên chợ bạc tỷ, bởi những mặt hàng chỉ có đá quý chứ không có hàng hóa khác.



Chợ đá Lục Yên họp tại một địa điểm khá đẹp nằm ở góc hồ nước lung linh ở Thị trấn Yên Thế. Chợ chỉ họp trong khoảng thời gian vài ba tiếng đồng hồ vào buổi sáng hàng ngày.
Ở phiên chợ đá quý được bán như… rau
Ở phiên chợ đá quý được bán như… rau
Người ta gọi chợ này là phiên chợ bạc tỷ, bởi những mặt hàng chỉ có đá quý chứ không có hàng hóa khác.
Từ sáng sớm, khi những dải sương trắng vẫn còn phảng phất dưới cái nắng xiên, hàng trăm dân buôn gom hàng từ các bãi khai thác đá quý đổ về khu chợ nhỏ này.
Họ chậm dãi dọn hàng. Không lều chõng, quầy tủ cầu kỳ mà đơn giản đến thế này. Cả chợ có khoảng ba bốn mươi sạp hàng, người bán hàng đều là những phụ nữ, hầu hết đã gắn bó với cái chợ này từ khi nó hình thành.
Bãi đá khác với bãi vàng, bởi nó nằm rải rác khắp núi khắp rừng. Có lẽ chính sự phong phú về màu sắc đá của Lục Yên đã đem lại cho mảnh đất này một phong vị khác hẳn với những trung tâm đá như Quỳ Hợp hay Đăk Nông.
Theo lời dân địa phương, chợ này phát triển nhất vào những năm 1991, 1992 là những năm đầu người ta phát hiện ra ở Lục Yên có mỏ đá quý. Dân các nơi đổ đến đào đãi đá. Dân địa phương cũng bỏ nghề làm ruộng, đi rừng để tìm đá. Ai đi đào đãi được chút ít lại mang về chợ bán.
Hàng được bày lên mặt bàn thành từng mớ. Hàng là các loại đá quý, đá bán quý các loại
Hàng được bày lên mặt bàn thành từng mớ. Hàng là các loại đá quý, đá bán quý các loại
Hàng được bày lên mặt bàn thành từng mớ. Hàng là các loại đá quý, đá bán quý các loại
Khi đó, chợ đá Lục Yên có hàng trăm gian hàng lớn, nhỏ. Người ở tứ phương, thậm chí ở các nước xung quanh như Thái Lan, Singapore cũng tìm đến mua. Và chính những người nông dân lam lũ, cứ ngày ngày cặm cụi, đào, đãi không mệt mỏi trên các bãi đá, suối sâu ở Lục Yên đã tạo nên nguồn hàng không bao giờ thiếu cho chợ đá quý.
Ngoài những người kinh doanh đá quý, những thợ chế tác tìm mua nguyên liệu, cũng không ít người nghe tiếng chợ đá quý mà đến đây để xem và mua cho mình sản phẩm đá quý làm kỷ niệm. Người bán, người mua râm ran trong chừng hai ba tiếng đồng hồ thì chợ tan. Theo những người bán hàng thì có phiên người ta mua bán với nhau tới hàng chục, hàng trăm triệu đồng tiền hàng, nhưng cũng có những phiên ế hàng, giá trị mua bán chỉ tính bằng vài triệu đồng.
Hàng được bày lên mặt bàn thành từng mớ. Hàng là các loại đá quý, đá bán quý các loại. Có thứ đã qua chế tác, có thứ còn để thô nguyên gốc. Nhưng dù ở dạng nào, những thứ hàng được bán ở cái chợ này đều khoe sắc lung linh. Không có cảnh tranh giành, cũng không sợ mất cắp, thậm chí người ta có thể mang viên đá rất giá trị của ai đó đi từ đầu chợ đến cuối chợ để khảo xem đó là hàng thật hay giả mà chủ nhân vẫn vui vẻ.
Đây cũng là nơi duy nhất trong cả nước có nghề làm tranh đá quý
Đây cũng là nơi duy nhất trong cả nước có nghề làm tranh đá quý
Đây cũng là nơi duy nhất trong cả nước có nghề làm tranh đá quý
Đây cũng là nơi duy nhất trong cả nước có nghề làm tranh đá quý
Những người bán hàng cho biết, đá quý được thu gom của những người đi núi về, có thời gian thì chế tác thành mặt đá cho nhẫn, dây chuyền, hoa tai… Có những thứ để làm nguyên liệu cho làm tranh đá quý, được bán bằng cân, bằng lạng.
Từng viên đá xanh, đỏ, tím, vàng, trắng, đen với nhiều kích cỡ vào hình thù khác nhau được săm soi, thẩm định bởi những người sành đá. Giá bán được đưa ra tùy chất theo chất đá. Vài chục ngàn, vài trăm ngàn, hay cả triệu, chục triệu đồng, nhưng bán được, mua được hay không là do quá trình mặc cả.
Đây cũng là nơi duy nhất trong cả nước có nghề làm tranh đá quý. Tại đây, bạn cũng có thể tìm hiểu về nghề làm đá quý cũng như được thấy những bức tranh quý trị giá vài trăm triệu đồng.
Tranh được chép lại theo một nguyên tác nào đó, cả tranh dân gian lẫn tranh hiện đại. Tất cả màu sắc đều từ đá tự nhiên. Thoạt nhìn ai cũng nghĩ là màu được nhuộm, nhưng không phải, bởi nếu màu nhuộm, trong lúc gắn đá làm tranh, dung môi của keo 502 sẽ hoà tan tất cả các loại màu nhuộm
Cho đến tận bây giờ, cứ sáng tinh mơ, hàng trăm người dân thị trấn lại lên rừng, lang thang dọc suối, nhặt từng viên đá lộ thiên. Nhặt mãi, đá cũng khan hiếm, họ phải đi sâu vào những hang động, dùng đèn pin soi rồi nhặt.
Nếu được saphia, ruby chính hiệu (to viên, trong suốt, màu chuẩn, không rạn) thì bán kiếm vài trăm triệu, nhưng chủ yếu, họ lại chỉ gặp đá màu, trong đó có cả ruby, saphia cấp thấp, vỡ rạn, nhỏ hạt… thì để mang về làm tranh. Nhiều khi, để tìm được loại đá màu phù hợp (nhất là đá đen để vẽ tóc người, đá xanh để vẽ màu nước…) cũng phải lang thang trên núi cả tháng trời.
Minh Phan
Ảnh: St

Không có nhận xét nào:

Đăng nhận xét