Cận cảnh hệ thống lô cốt kiên cố của Mỹ ở phía tây Sài Gòn

Hệ thống lô cốt bằng bê tông, cốt thép được Mỹ xây dựng tại Đức Hòa, Long An từ năm 1964 nhằm biến nơi đây thành căn cứ quân sự vững chắc ở cửa ngõ phía tây Sài Gòn.

Năm 1964, Mỹ xây dựng hệ thống lô cốt lớn tại ngã tư Đức Hòa (thị trấn Đức Hòa, Long An) cách Sài Gòn 20 km.

Hệ thống lô cốt bằng bê tông cốt thép này nhằm củng cố chi khu Đức Hòa, mở rộng hệ thống thông tin liên lạc từ cơ sở đến các đồn bốt; tổ chức các cuộc càn quét, đánh phá trên quy mô lớn trên địa bàn phía bắc Long An; biến nơi đây thành căn cứ quân sự vững chắc ở cửa ngõ phía tây Sài Gòn.

Lô cốt lớn rộng gần 100 m2, có chiều cao hơn 2 m, với hai cửa ra vào. Từ 1964-1975, lô cốt này được sử dụng làm phòng truyền tin và trung tâm hành quân của sư đoàn 25 Việt Nam Cộng hòa và chi khu Đức Hòa.

Xung quanh được bao bọc bở những tấm thép kiên cố. Hiện tại, các công trình vẫn còn được giữ lại gần như nguyên vẹn.

Hệ thống lô cốt nằm trong khu vực ngã tư Đức Hòa là di tích lịch sử cấp Quốc gia.

Mỗi ụ có hàng chục lỗ châu mai ở các hướng sâu hun hút, hệ thống tường, mái bê tông cốt sắt được gia cố bằng những mảng thép tưởng chừng bất khả xâm phạm.

Trải qua thời gian và sự bào mòn của mưa nắng, phần lớn tấm thép bên ngoài vẫn chưa bị gỉ sét nhiều.

Trong suốt cuộc chiến tranh, lực lượng vũ trang cách mạng đã nhiều lần tấn công khu vực này, gây cho địch những tổn thất nặng nề.

Lỗ châu mai hai hướng thông với nhau.

Những khẩu hiệu vẫn tồn tại qua nhiều thập niên.

Ụ lô cốt thứ 2 được xây trong lòng đất. Từ năm 1964-1975, lô cốt này được sử dụng làm kho chứa vũ khí và đạn dược của sư đoàn 25 Việt Nam Cộng hòa.

Hình dáng lô cốt như một quả đồi với những lỗ châu mai nằm ngang mặt đất, có thể chịu được sự công phá của các loại hỏa lực hạng nặng.

Lối vào lô cốt này nằm sâu phía dưới, cửa sổ được làm bằng những thanh thép lớn hình zích zắc.

Bên trong một trong hai lô cốt với trần được che chắn bằng những thanh thép loại lớn. Hiện ụ này bị ngâm trong nước.

Hình ảnh bên ngoài nhìn qua lỗ châu mai của lô cốt.

Lúc đó, người Mỹ hy vọng rằng ngã tư Đức Hòa sẽ trở thành khu vực bất khả xâm phạm... Vào ngày 27/4/1975, quân giải phóng đánh chiếm cứ điểm Đức Hòa, chi khu Đức Hòa thất thủ, con đường tiến về Sài Gòn được mở rộng.

Hầm tròn, từ 1964-1971 là nơi chứa quân trang, quân dụng của các cố vấn Mỹ được phái đến giúp chính quyền Việt Nam Cộng hòa xây dựng chi khu Đức Hòa và thực hiện các kế hoạch trên chiến trường Long An, phía tây Sài Gòn.

Phía sau, nằm ngoài khu di tích là những dấu tích hoạt động của lực lượng Việt Nam Cộng hòa đóng tại khu vực này.

Bên cạnh hệ thống lô cốt trong khuôn viên di tích là tượng đài anh hùng Võ Văn Tần nổi bật tại khu vực lịch sử - ngã tư Đức Hòa. Ngày 5/9/1989, Bộ Văn hóa - Thông tin đã ra quyết định công nhận Khu vực Ngã tư Đức Hòa là Di tích lịch sử cấp Quốc gia.

Hệ thống lô cốt nằm trong Khu di tích lịch sử Ngã tư Đức Hòa (thị trấn Đức Hòa, Long An). Ảnh: Google Maps

Lê Quân