Về Trà Nhiêu thưởng thức đặc sản 'xìa'

Có dịp về Trà Nhiêu, bạn sẽ không khỏi ấn tượng với trải nghiệm bắt “xìa” và tự tay chế biến các món ăn từ “xìa”, điều này thật sự thú vị cho cả chặng hành trình.

Làng du lịch sinh thái cộng đồng Trà Nhiêu thuộc địa phận xã Duy Vinh, huyện Duy Xuyên của tỉnh Quảng Nam. Trà Nhiêu mang một vẻ đẹp xanh mát bình yên với những hàng cau uốn cong theo những tuyến đường quê; màu xanh mướt của những ruộng lác và cả những rặng dừa nước soi mình xuống dòng sông xanh ngọc hiền hòa chảy ra biển.

Một ngày về với Trà Nhiêu khi bình minh vừa trở giấc, những chiếc thuyền trở về sau một đêm câu thả nặng cá tôm còn giãy đành đạch tươi sống, các bà, các chị í ới tiếng rao mua. Dạo quanh các cung đường xem các chị khéo léo đan các tấm lưới để xa khơi theo những chuyến tàu. Nắng sớm vừa lên khắp các cung đường rực rỡ sắc màu của những sợi lát vừa được nhuộm để ươm nắng sớm cho màu quyện lại tạo thành các chiếc chiếu cho nhà nhà yên giấc.

Phơi lác buổi sớm mai.

Dần về phía cuối làng theo những chiếc cầu tre cong lượn vào rừng dừa nước mở lối cả không gian xanh mát yên bình.

Cầu tre vào vườn dừa nước.

Chính những rặng dừa xanh ngọc này chứa đựng cả những điều thú vị thân thương mà cũng đầy hấp dẫn cho du khách ghé thăm. Những con nước chảy len lỏi trong rừng dừa và cả dòng sông Trà Nhiêu bên cạnh cho bao thức quà quê thơm lành cho vùng đất này của xứ Quảng. Trong đó thật sự ấn tượng với trải nghiệm bắt “xìa” và tự tay chế biến các món ăn từ “xìa” mới thật sự thú vị cho cả chặng hành trình.

Rừng dừa nước Trà Nhiêu.

Con “xìa” là một loài thân mềm đặc hữu chỉ sống ở vùng cửa sông chảy ra biển. Tại vùng Trà Nhiêu có hai loại xìa đó là xìa cát và xìa bùn. Xìa bùn sống trong vũng lõi của rặng dừa, còn xìa cát thì sống ngoài dòng sông Trà Nhiêu hiền hòa trôi chảy.

Xìa cát và xìa bùn

Bắt xìa cũng khá thú vị, du khách sẽ lội mình dưới dòng nước mát, dùng chân dẫm xuống vùng cát mềm, chỉ cần dẫm phải phần xìa nhô lên, tận tay bắt lên từng con xìa cảm giác vỡ òa phấn khích.

Xìa bắt về, cho vào chậu nước cho vài lát ớt, một bát nước vo gạo để độ vài tiếng cho xìa ra hết chất bùn trong nó là có thể đem đi chế biến các món ăn ngon ngọt. Trong đó cách chế biến giản đơn nhất là hấp sả, hoặc đem luộc sơ trong nước sôi cho phần thịt xìa ra chế biến rồi nấu cháo. Nhưng khi đã về Trà Nhiêu, trong không gian xanh mát, trong cái hồn hậu mến khách của người dân nơi đây. Ta nên quây quần bên bếp than hồng riu riu vừa nướng xìa, vừa chuyện trò với người dân nơi đây để nghe kể chuyện khai hoang, mở đất, nghe các cụ kể chuyện đan thuyền thúng, chẻ lác hay chuyện cá ông với việc thờ phụng Lăng Cá Ông tại làng.

Nguyên liệu để thực hiện xìa nướng mỡ hành là những sản vật có tại Trà Nhiêu: xìa, một chén lạc rang giã nhuyễn, hành ngò, gia vị, một chén tóp mỡ, một quả trứng gà.

Nguyên liệu cho món xìa nướng mỡ hành.

Than hồng nhóm lên, cho vỉ nướng xìa lên trên, chọn những con xìa béo tròn lên vỉ nướng. Lửa hồng riu riu cho đến khi xìa hở ra, dùng cọng lá chuối thoa trứng gà, mỡ, hành, gia vị lên trên, vừa thoa vừa nghe tiếng xèo xèo rồi mùi hương sực tỏa khó cưỡng. Nướng thêm vài phút cho lạc rang, hành lá lên trên rồi cho ra đĩa.

Xìa nướng trên bếp than hồng

Món xìa nướng mỡ hành thơm nức mũi, mùi hương của xìa quyện với mùi lạc rang, hành lá sực tỏa mùi hương thơm quyến rũ. Cho từng con xìa nướng vào miệng vị ngon ngọt của xìa quyện với cái bùi bùi của lạc rang, cái beo béo của trứng gà, hương hành lá quyện chặt ngon không sánh nên lời.

Món xìa nướng mỡ hành.

Về miền quê Trà Nhiêu xứ Quảng để ghé thăm những làng nghề đặc trưng của dệt chiếu, của đan lưới để ghé thăm Lăng Cá Ông, đắm mình trong vườn dừa nước. Và đến Trà Nhiêu để trải nghiệm cảm giác thú vị được bắt xìa trên sông nước Trà Nhiêu và tận tay quạt than nướng xìa để đắm mình trong men say của đất và người Trà Nhiêu…

Đỗ Duy Hoàng