Thanh mát chè củ mài Hương Sơn

Mảnh đất Hương Sơn hữu tình không chỉ có Nam thiên đệ nhất động, không chỉ có dòng 

suối Yến nên thơ khúc trong khúc đục và lễ hội chùa Hương mà còn có những đặc sản hấp dẫn, đặc biệt là chè lam và chè củ mài.

Chè củ mài là món ăn dân dã, có từ lâu đời, được nấu từ những nguyên liệu đơn giản. Trước đây, bà con thường dùng chè củ mài để cúng Phật. Giờ chè củ mài còn là món ăn để mời du khách thập phương thưởng thức chút đặc sản quê hương. 

Chè củ mài có tác dụng bổ gân cốt, thanh nhiệt, mát gan. Với hương vị nhẹ nhàng, thanh, chè củ mài còn là món ngon đọng lại dư vị ấn tượng trong lòng du khách.

Củ mài tươi được coi là đặc sản riêng của vùng đất Hương Sơn. Ảnh. Đỗ Thảo 

Chè củ mài được nấu từ củ mài và đường kính. Củ mài có hình dáng xù xì, vỏ đen, cứng, thịt củ trắng ngà, mịn ngậy. Là loại củ mọc sâu dưới lòng đất núi, nên thu hoạch củ khá tốn công sức. 

Củ mài trồng thì có năng suất hơn, nhưng không đậm vị như củ mài núi, nên để thưởng thức được hương vị đậm nhất, phải nấu chè bằng củ mài núi.

Chè củ mài hấp dẫn. Ảnh. Đỗ Thảo

Chè được nấu bằng 2 cách là dùng thịt củ tươi hoặc bột khô. Với củ tươi, đem gọt vỏ, thái mỏng, nhỏ rồi ngâm qua nước muối cho sạch nhựa rồi đem đun nhừ, giã nát thành bột, cho đường kính vào đánh đều, đun cho đến khi chè sền sệt và tỏa mùi thơm nhẹ. Nhiều người kĩ tính, nấu chè với mật ong để nâng mùi thơm ngon của chè hơn. 

Với bột khô, trong những mùa thu hoạch củ, bà con rây bột rồi phơi khô để dùng dần. Hòa bột với nước, đun sôi liu riu, khuấy đều cho tới khi bột sánh thì thêm đường vào cho tới khi sôi đều, bột ngả sang màu trắng đục.

Mỗi gia đình có một bí quyết nấu chè riêng, tạo những hương vị thơm ngon khác nhau. Ảnh. Đỗ Thảo

Bát chè củ mài trắng đục, thêm vài lát củ mài chín hoặc đỗ xanh, vừng rang trải trên mặt, ăn chay hoặc ăn kèm cùng xôi vò. Chè có vị thơm thanh, mát, thấm vào vị giác, xua tan mệt mỏi trên bước đường hành hương. 

Chỉ với 5-10 nghìn đồng là có thể thưởng thức những bát chè củ mài trên đường tới động Hương Tích. Cái lạ là cùng với ngần ấy nguyên liệu và cách nấu như nhau, nhưng vị chè củ mài của các hàng quán có chút gì đó rất riêng. Dường như mỗi gia đình lại giữ riêng một bí quyết chọn củ mài và nấu chè.

 Theo Lao Động

Không mua rau sắng chùa Hương cũng nhớ mua bánh củ mài

 Theo Hải Đường, nguồn ảnh afamily.vn / Mask Onlin

Bánh củ mài là món quà mà hầu hết những người đến chùa Hương đều mua về để thưởng thức, để tặng bạn bè, người thân.

Củ mài cùng họ với khoai mỡ nhưng hình dạng thì xù xì hơn, thịt củ thường có màu trắng ngà. Đây là loại củ thường mọc ở vùng núi Hương Sơn. Rễ (củ) của loại cây này thường cắm rất sâu dưới lòng đất, đá nên rất khó đào.

 

 

Muốn ăn củ mài, người ta phải lên tận núi để đào, rất vất vả. Củ này thường được mài ra, nấu canh với tôm hoặc nấu chè, ăn hoặc làm bánh. Củ mài có đặc tính thanh, mát.

 

Củ mài cũng có thể trồng được, nhưng ăn không ngon bằng củ mài trên núi. Ngày nay, ở lễ hội chùa Hương, người ta có thể mua củ mài sống hoặc củ mài luộc để ăn. Ở các chợ hiếm khi thấy bán loại củ này và có thể được xem là củ quý, đặc sản riêng của vùng núi Hương Sơn.

 

Bánh củ mài là loại bánh dẻo, ăn tương tự như chè lam dẻo. Trong dịp đi trẩy hội chùa Hương, bạn khó có thể bỏ qua đặc sản bánh của mài ở đây. Bánh được bán dưới dạng khối to, ai mua thì cắt thành miếng bán hoặc được cắt sẵn gói trong hộp để làm quà cho tiện.

 

Bánh củ mài cắt miếng, trông rất giống chè lam.

 

Có điều đặc biệt là bánh củ mài cũng như rau sắng chùa Hương, chỉ thấy bán nhiều nhất ở vùng núi Hương Sơn. Một số vùng núi như ở Yên Bái cũng có củ mài nhưng không thấy bán bánh củ mài như ở chùa Hương.

 

Bánh củ mài được bày bán rất nhiều ở chùa Hương.

 

Nếu không có những chỉ dẫn, mọi người có thể nhầm lẫn giữa bánh củ mài và chè lam – cũng là một đặc sản của vùng Hương Sơn. Bánh của mài cũng có mùi thơm của gừng và mật; dẻo, có lăn bột ở ngoài. Nhưng bánh củ mài có vẻ mịn và mát hơn chè lam.

 

Bánh củ mài hiệu chú Béo nổi tiếng ở chùa Hương.

 

Mua bánh củ mài chùa Hương về làm quà là thói quen của những người đi trẩy hội chùa Hương. Đây là món quà không thể thiếu khi bạn đến với vùng đất được coi là Nam Thiên đệ nhất động này.