Cuộc sống bên thác Bản Giốc hùng vĩ

(LĐ) - Số 234 DƯƠNG QUỐC BÌNH - 

Thác Bản Giốc thuộc lãnh thổ Việt Nam nằm tại xã Đàm Thủy, huyện Trùng Khánh, cách thành phố Cao Bằng gần 90km. Đường dẫn tới thác quanh co, uốn lượn với những khúc cua hẹp, xuyên qua làn không khí trong lành và phong cảnh đồng quê vùng núi trù phú. Dòng thác trắng xóa từ trên cao đổ xuống ào ào qua mấy tầng bụi mù hơi nước cộng với những núi đá vôi sừng sững hai bên góp phần làm nổi bật vẻ đẹp hoang sơ kỳ vĩ nổi tiếng của thác Bản Giốc.

Truyền thuyết kể rằng, có người con gái đẹp tuyệt trần được tiến vua nhưng liều mình trốn thoát cùng người mình yêu. Sau khi tìm được nhau, họ cùng chìm vào giấc ngủ ngàn thu. Dân bản chứng kiến trời đổ mưa tầm tã cả tuần liền. Nước ngập khe suối, không ai dám ra ngoài vì mưa to kèm sấm sét dữ dội. Kỳ lạ thay, khi mưa tạnh, người ta thấy có hai ngọn thác lớn đổ nước trắng xóa phía bên cạnh bản. Dưới chân thác, mặt nước lại trong xanh hiền hòa như không vướng víu bụi trần. Kể từ đó, người dân gọi nơi đây là thác Bản Giốc để tưởng nhớ về một thời gái bản tiến vua, cũng là niềm tự hào của người Tày với sắc đẹp trời ban.

Thác Bản Giốc nằm trên sông Quây Sơn. Con sông này cũng được chia làm hai, bờ bên này thuộc chủ quyền Việt Nam với những chiếc bè chở hàng qua lại bên sông. Những kiện hàng luôn được bọc kín. Khi được hỏi thì những chủ bè nói rằng họ bán thuốc lá và nước hoa.

Quanh khu vực thác Bản Giốc, dân tộc Tày chiếm đa số. Riêng tỉnh Cao Bằng có số người Tày chiếm 25% tổng số người Tày tại Việt Nam. Với tập tục sống dưới chân núi và ven suối, họ nương theo dòng nước từ thác Bản Giốc để sinh sống. Ông Sồn, 71 tuổi, cho biết căn nhà của ông do cha mẹ vợ để lại. Ở rể là tục lệ tại đây.

Em bé bên bức tường đá. Khó khăn lớn nhất trong việc xếp đá là làm sao để độ dày hai bên của một bức tường phải thật cân đối, vuông vức. Chỉ cần lệch một chút sẽ phải dỡ đi xếp lại từ đầu. Dựng được một bức tường gạch chỉ mất vài ba ngày nhưng để xếp được một bức tường bằng đá thì người thợ phải mất vài tháng.

Và chuẩn bị rơm rạ cho chăn nuôi.

Người Tày ở đây tin rằng, địa lý khu vực này tác động đến địa chất, khiến đá trở thành nguyên liệu dồi dào, đặc biệt trong việc xây dựng nhà ở. Cũng có ý kiến cho rằng, “thờ đá” là tín ngưỡng của dân tộc Tày sống tại huyện Trùng Khánh, coi đá là khởi nguồn của sự sống và là trung tâm của vũ trụ, con người sinh ra từ đá và khi chết sẽ hóa thành đá. Về mặt khoa học, xây nhà bằng đá là do họ sống trong hệ sinh thái của rừng nhiệt đới, độ ẩm cao, mưa nhiều, nhiều thú dữ.

Kỳ quan miền biên ải: Thác Bản Giốc cùng làng đá trăm tuổi Khuổi Ky

Dòng thác đặc biệt trên đường biên giới của Việt-Trung khi ầm ào dữ dội trong mùa nước lớn, khi lại lơ thơ buông những dòng chảy xanh mát vào mùa khô tạo nên vẻ đẹp hùng vĩ nơi biên cương Tổ quốc.

Dòng thác đặc biệt trên đường biên giới của Việt Nam-Trung Quốc khi ầm ào dữ dội trong mùa nước lớn, khi lại lơ thơ buông những dòng chảy xanh mát vào mùa khô tạo nên vẻ đẹp hùng vĩ nơi biên cương Tổ quốc.

Khi chiếc xe của chúng tôi bắt đầu chinh phục đèo Mã Phục, ai trong đoàn cũng háo hức hơn bởi cảnh sắc bình yên nơi đây. Con đường nhỏ nằm giữa thung lũng với vách núi dựng đứng hai bên như che chắn và bảo vệ những mái nhà trình tường với mái ngói âm dương đặc trưng của vùng biên.

Từ đó trở đi là lúc bạn có thể hạ kính, lái xe chậm lại để tận hưởng không khí trong lành. Cho đến khi thấy cả dòng sông Quây Sơn xanh trong ở phía bên trái và cảm nhận hơi mát của những hạt nước phả vào mặt cũng là lúc đến với thác Bản Giốc - một kỳ quan miền biên ải của đất Việt.

Thác Bản Giốc là một kỳ quan thiên nhiên tuyệt sắc của nước Việt.

Thác Bản Giốc nằm cách Hà Nội chừng 400km.

Theo Wikipedia dẫn các nguồn tin cho hay, thác Bản Giốc là thác nước lớn thứ tư thế giới trong các thác nước nằm trên đường biên giới giữa các quốc gia (sau thác Iguazu giữa Brazil-Argentina, thác Victoria giữa Zambia-Zimbabwe và thác Niagara giữa Canada-Mỹ).

Theo Tân Hoa xã (Trung Quốc), thác Bản Giốc là thác xuyên quốc gia lớn thứ hai thế giới và là thác nước tự nhiên lớn nhất Đông Nam Á.

Toàn cảnh dòng sông Quây Sơn đổ vào dòng thác chính.

Mùa tháng 12 đến tháng Tư hàng năm, nước ít nên dòng chảy nhẹ nhàng trữ tình.

Thác Bản Giốc trên lãnh thổ Việt Nam thuộc xã Đàm Thủy, huyện Trùng Khánh, tỉnh Cao Bằng. Từ Hà Nội, có nhiều cung đường khác nhau để có thể tới Bản Giốc nhưng nếu đi thành một vòng cung có thể sẽ thú vị hơn.

Ví như có thể đi theo lối Bắc Kạn ghé thăm hồ Ba Bể rồi trở về bằng lối qua Thất Khê, Lạng Sơn hoặc rẽ qua thung lũng Bắc Sơn, Thái Nguyên.

Các cung đường đều là quốc lộ lớn, phù hợp cho mọi loại phương tiện từ xe máy, ôtô, thậm chí có thể đi xe khách lên Cao Bằng, rồi bắt tiếp xe buýt lên thẳng thác Bản Giốc.

Hồ Ba Bể như một ''viên ngọc bích'' giữa núi rừng Đông Bắc.

Bạn có thể đi thuyền tham quan thác hoặc dọc sông Quây Sơn.

Từ Cao Bằng tới Bản Giốc có hai đường, một là theo lối Trà Lĩnh, Tổng Cọt, hai là vượt đèo Mã Phục qua Quảng Uyên. Cả hai lối này đều gặp nhau tại Trùng Khánh, chúng tôi chọn con đường thứ hai bởi đây là đường chính với nhiều điểm dừng chân thú vị.

Mã Phục được đánh giá là một trong những cung đèo hiểm trở nhất Cao Bằng, có nhiều giả thiết về tên gọi của cung đèo này.

Người nói rằng vì hai bên đường quốc lộ có hai khối đá vôi, thành dựng đứng chầu vào nhau như hai con ngựa nằm phủ phục, người khác lại nói là do địa hình quá hiểm trở với dốc cao đến nỗi ngựa đi tới đây cũng phải quỳ gối nên mới có tên là Mã Phục.

Toàn cảnh dòng thác chính nằm giữa đường biên giới của Việt Nam-Trung Quốc.

Càng gần tới xã Đàm Thủy, nếu bạn đi vào mùa nước lớn tức là mùa mưa vào khoảng tháng Năm tới tháng 10 sẽ nghe rõ tiếng ầm ào của thác Bản Giốc từ rất xa, nhưng đi vào mùa khô (từ tháng 12 tới tháng Tư) sẽ thấy mặt nước sông xanh ngắt cùng dòng thác hiền hòa chảy rất nên thơ.

Cột mốc biên giới đánh dấu chủ quyền lãnh thổ.

Người dân vẫn buôn bán cho khách du lịch trên dòng sông Quây Sơn, chân thác.

Thác Bản Giốc nằm trên dòng chảy của dòng sông Quây Sơn và được chia làm thác chính và thác phụ.

Giữa thác có một mô đất rộng phủ đầy cỏ, xẻ dòng sông thành ba luồng nước. Cột mốc biên giới Việt-Trung nằm ở hai bên của thác chính, theo đó phần thác phụ hoàn toàn thuộc về Việt Nam và phần thác chính chia đôi.

Bạn hoàn toàn tự do đi lại ở phần thác phụ này, phần thác chính thì có thể thuê thuyền ở ngay chân thác để họ chèo một vòng quanh khu vực thác đổ xuống nhưng không được đặt chân sang đất liền phía bên Trung Quốc (khi chưa cho phép).

Hiện xung quanh thác Bản Giốc cũng đã có nhiều khách sạn, nhà nghỉ, homestay phục vụ cho du khách lưu trú.

Phần thác phụ nằm hoàn toàn trong lãnh thổ Việt Nam.

Sau khi tham quan một vòng thác chính, chúng tôi lên đường trở ra động Ngườm Ngao dài tới hơn 2km trong lòng một quả núi lớn.

Trong động có rất nhiều nhũ đá, măng đá với hình dạng phong phú và đẹp mắt. Ngườm Ngao theo tiếng Tày có nghĩa là động Hổ, tương truyền ngày xưa có nhiều hổ sinh sống trong hang động này.

Động Ngườm Ngao có chiều dài chừng 2km như là một kỳ quan trong lòng đất.

Rất nhiều hình thái địa chất phía trong động Ngườm Ngao.

Bên cạnh đó là làng đá Khuổi Ky của đồng bào người Tày với những ngôi nhà sàn bằng đá được hình thành từ cuối thế kỷ 16 khi nhà Mạc lên vùng đất Cao Bằng xây dựng thành quách để bảo vệ biên cương đất nước. Lúc này, những ngôi nhà sàn bằng đá đã được xây dựng lên như một “pháo đài” độc nhất vô nhị.

Những bức tường đá kiên cố được hình thành bởi những viên đá có nhiều kích cỡ được xếp lèn vào nhau, sử dụng thêm chất kết dính được làm từ hỗn hợp đá vôi trộn cát; khi hoàn thành, độ dày bức tường có thể dày hơn 30cm, thể hiện rõ tính bản địa, sự sáng tạo độc đáo của đồng bào Tày.

Những ngôi nhà sàn bằng đá của đồng bào người Tày ở làng Khuổi Ky.

Thạch nhũ độc đáo trong động Ngườm Ngao.

Làng Khuổi Ky hiện có 14 căn nhà sàn bằng đá, trải rộng trong khuôn viên chừng 1ha, dựa lưng vào núi đá, mặt nhìn ra dòng suối Khuổi Ky.

Có lẽ đây là một nét đặc sắc riêng của người Tày vùng Trùng Khánh, tương tự như nét tín ngưỡng tâm linh về đá của họ.

Đá được coi như một vị thần tượng trưng cho sự lâu bền, vững chắc, giúp che chở những khắc nghiệt của thiên nhiên; người dân ở đây có tục thờ thần đá, lập miếu thờ xung quanh các tường bao bằng đá, tế lễ cảm tạ thần đá hằng năm./.

Đẹp/Vietnam+

Thác nước đẹp nhất Việt Nam

Cao Bằng không chỉ được biết đến nhờ căn cứ địa cách mạng vang tiếng một thời mà với việc sở hữu thác nước đẹp nhất Việt Nam – Bản Giốc, còn bừng lên như một điểm sáng trên bản đồ du lịch.

Có lẽ ở Việt Nam ít có dòng thác nào sở hữu nhiều danh hiệu như thác Thác Bản Giốc. Nằm trên đường biên giới Việt - Trung, dòng thác đẹp nhất dải đất hình chữ S này còn được vinh danh là thác nước tự nhiên lớn nhất Đông Nam Á và lớn thứ tư thế giới trong các thác nước nằm trên một đường biên giới. Chừng đó đủ để thác Bản Giốc trở thành điểm du lịch hấp dẫn thu hút khách du lịch trong và ngoài nước.

Thác Bản Giốc kiêu hùng với dòng chảy trải dải gần 300m cuồn cuộn đổ xuống từ độ cao 53m qua nhiều bậc thang thành những ngọn thác lớn nhỏ khác nhau. Đứng dưới chân thác bạn sẽ cảm thấy một không khí sảng khoái và dễ chịu, được tạo bởi màn sương nước tỏa ra từ thác. Hơi nước bay lên tạo thành một màn sương mù như một dải lụa trắng vắt ngang qua sườn núi, vừa hùng vĩ vừa thơ mộng. Những ngày trời nắng, ánh nắng chiếu vào dòng thác qua làn nước bụi mù mịt tạo nên những chiếc cầu vồng lung linh huyền ảo.

Thác Bản Giốc với 3 tầng nước nhìn từ trên cao. Ảnh: dulichvietnam.

Đi lại

Đến với Bản Giốc, nếu đi xe khách bạn có thể bắt xe tuyến Hà Nội – Cao Bằng tại bến Mỹ Đình. Xe thường xuất phát vào buổi tối và đến Cao Bằng vào sáng sớm hôm sau. Đến đây bạn tiếp tục đón xe lên Trùng Khánh, sau 65 km đường trường bạn đi thêm 20 km xe ôm để vào Bản Giốc.

Nếu đi bằng xe máy, lộ trình phổ biến là Hà Nội – Lạng Sơn – Cao Bằng hoặc Hà Nội – Thái Nguyên – Bắc Kạn – Cao Bằng để đến với thác Bản Giốc. Bạn cũng có thể kết hợp hai loại hình di chuyển, bằng cách đi xe khách đến Cao Bằng rồi thuê xe máy xuống Bản Giốc. Tuy nhiên cách này khá tốn kém và bị động.

Thời điểm

Mỗi mùa thác Bản Giốc đều có vẻ đẹp riêng. Nếu đi vào mùa khô từ tháng 10 đến tháng 5, bạn sẽ được chiêm ngưỡng thác Bản Giốc với khoảnh khắc hiền hòa rất đỗi thanh bình. Còn đi vào mùa mưa từ tháng 6 đến tháng 9, bạn lại được thưởng ngoạn khung cảnh hùng vĩ của bức tường nước, bọt tung trắng xóa.

Ngoài ra, mùa lúa tháng 5 với những cánh đồng phủ một màu vàng óng ả và mùa tam giác mạch cuối năm cũng là thời điểm lý tưởng để bạn được “mục sở thị” vẻ đẹp yên bình và nên thơ khác lạ của vùng đất hai bên thác Bản Giốc.

Mùa lúa ở thác Bản Giốc. Ảnh: dulichvietnam.

Nghỉ ngơi

Bạn nên nghỉ tại thị trấn Trùng Khánh hoặc thị xã Cao Bằng bởi xung quanh khu vực chân thác, các dịch vụ du lịch chưa phát triển và việc tìm nhà nghỉ rất khó khăn, giá lại đắt đỏ. Tại Trùng Khánh, bạn có thể chọn các nhà nghỉ gần chợ. Còn nếu bạn nghỉ tại thị xã Cao Bằng sẽ có thêm nhiều sự lựa chọn hơn.

Ăn uống

Bạn nên mang theo đồ ăn nhẹ để có thể tiếp sức dưới chân thác trước khi tiếp tục khám phá. Nếu muốn ăn ở gần thác Bản Giốc thì nên đặt từ sớm, trước khi lên thác, vì ở đây không có chợ, mọi thứ đều được vận chuyển từ thị trấn Trùng Khánh. Đến với Bản Giốc đừng quên thưởng thức các đặc sản nổi tiếng Cao Bằng như bánh áp chao, xôi trám, khẩu Sli (bánh gạo nếp nổ), chè dây, bánh coóng phù và mua một ít hạt dẻ Trùng Khánh, cùng thịt bò sấy khô về làm quà.

Nghỉ ngơi ở chân thác và thưởng ngoạn khung cảnh tuyệt mĩ. Ảnh: Lộc Nguyễn.

Dừng chân

Ngoài danh thắng thác Bản Giốc, bạn có thể thăm thú các địa danh hấp dẫn lân cận khi đến Cao Bằng như động Ngườm Ngao, hồ Thang Hen.

Cách thác Bản Giốc 3km là động Ngườm Ngao nổi tiếng với vẻ đẹp hoang sơ, quyến rũ, của những chùm thạch nhũ buông rủ, tạo nên những hình thù kỳ lạ, kích thích sự trí tưởng tượng của du khách.

Hồ Thang Hen huyện Trà Lĩnh là nơi có phong cảnh đẹp và thơ mộng. Nằm ở độ cao 1.000m, hồ luôn luôn in bóng màu xanh của cây vươn mình trên các vách đá, uốn lượn theo lòng lũng mấp mô những mỏ đá ngầm. Để khám phá lòng hồ, du khách có thể thuê thuyền để dạo chơi theo dòng nước.

Nếu có thời gian bạn có thể thăm khu di tích lịch sử nổi tiếng của Cao Bằng: suối Lê Nin, hang Pắc Bó thuộc huyện Hà Quảng và các địa danh khác như thành Bạch Mã, Nghiêu Sơn Lĩnh, khu di tích Kim Đồng.
(Theo Kim Anh/VnExpress) 

Thăm Bản Giốc, phiêu du Tổng Cọt

SGTT.VN - Đã lên tới thủ phủ Cao Bằng mà không tới thác Bản Giốc là điều đáng tiếc, còn nếu đã tới đệ nhất thác mà không du ngoạn theo con đường Tổng Cọt men biên giới thì càng đáng tiếc hơn. Dù tới được những địa danh đó vốn không mấy dễ dàng.

Từ phía Việt Nam chụp thì dòng thác trông đẹp hơn, bởi những thửa ruộng dưới chân thác là tiền cảnh cực kỳ ấn tượng khi ngắm nhìn và chụp ảnh dòng nước trắng xoá tuôn trào từ trên núi xuống.

Chỉ rời khỏi địa phận thành phố Cao Bằng vài cây số, cung đường lên Trùng Khánh đã hứa hẹn vô số gian truân khi ngoằn ngoèo men qua sườn núi, băng qua những vực tuy không sâu lắm nhưng đủ làm mướt mồ hôi các tay lái miền xuôi.

Phở vịt quay và du lịch

Cung đường 80km băng qua những địa danh rất lãng mạn như Vu Sơn, Đàm Thuỷ, Cảnh Tiên…, cộng thêm màu lam của núi rừng càng làm cảnh sắc thêm hữu tình. Không còn nguyên vẹn một thị trấn Trùng Khánh cổ xưa song vẫn còn rải rác những căn nhà cổ, tường đất hoặc xây gạch, mái lợp ngói âm dương, rêu phong phủ kín nằm xen kẽ trong các khu phố dựng theo lối mới, khá hỗn tạp về kiểu dáng và tầm cao.

Miền đất này từ xưa vẫn nổi tiếng với hai món phở vịt quay và hạt dẻ, món nào cũng đượm phong vị riêng, thơm ngon tới lâm ly, đủ để nhớ mãi dù chỉ một lần nếm thử. Hạt dẻ Trùng Khánh từ nhiều năm nay đã tràn ngập các đường phố Hà Nội, nhưng phở vịt quay thì duy chỉ ngồi giữa thị trấn miền cao này, nếm miếng thịt vịt quay thơm phức hương mắc mật mới cảm nhận được hết sự quyến rũ của món ăn. Một tô phở đủ để nhớ và thèm, một cung đường thừa thãi cảnh sắc hoang sơ. Càng lên gần thác Bản Giốc, đường càng xấu, tệ hại với hàng trăm ổ voi ổ gà bùn lầy nước đọng. Nhưng đã tới được đệ nhất thắng cảnh Cao Bằng thì những mệt nhọc đường trường sẽ tan biến trước một màn nước hùng vĩ tuôn đổ sục sôi hiện ra trước mắt.

Nhìn qua bên kia sông, thuộc đất Trung Quốc, san sát các công trình phục vụ du lịch và những chiếc thuyền chở khách tham quan của họ đi lại liên tục trên sông. Theo hiệp định biên giới đã ký kết, hai bên chia ranh giới theo chiều trục giữa của sông Quây Sơn, do đó mỗi bên tự do tham quan trong giới hạn một cách hữu hảo và khá thân thiện. Nhìn từ phía Việt Nam, dòng thác trông đẹp hơn với những thửa ruộng dưới chân thác là tiền cảnh cực kỳ ấn tượng khi ngắm nhìn và chụp ảnh dòng nước trắng xoá tuôn trào từ trên núi xuống.

Cái đẹp cổ tích của nhịp sống

Đơn giản nhất để trở về thủ phủ là quay về theo đường Trùng Khánh. Song, với những lữ khách có máu phiêu du, nên tìm đường ven biên giới có tên Tổng Cọt – Trà Lĩnh để trải nghiệm cảnh sắc hoang sơ vùng biên ải. Xa hơn nhưng xứng đáng hơn, bởi thị tuyến sẽ được mở bung với các dãy núi trập trùng, những bình nguyên rộng và bản làng người Tày, Nùng hiền hoà nép dưới bóng núi xanh. Địa hình núi đất tuy không hùng vĩ như bên Hà Giang, nhưng lại có sự độc đáo của vùng đất pha đá, từ đó tạo nên những thửa ruộng nhỏ chuyên dùng ngựa kéo cày, những bờ tường xếp đá và nhà cũng là tường xây đá, lợp mái âm dương, nhỏ xinh như cổ tích. Thú vị nhất là các cây rơm. Không tròn trịa như cây rơm của đồng bằng Bắc bộ mà thẳng đứng, thanh mảnh, xếp thành hàng ngoài vườn hay cạnh nhà. Sống giữa núi mà ý thức về thẩm mỹ hay tiện dụng đã khiến cư dân của vùng biên giới, có lẽ cả đời ít khi rời khỏi quê hương, có thể tạo nên những hình khối đẹp như vậy: ngay hàng thẳng lối hoặc đều chằn chặn, hoặc cao thấp như hình tượng của cha mẹ, con cái trong một gia đình.

Từ Trà Lĩnh về địa phận kề cận Pắc Bó con đường chợt nhỏ lại, quanh co trên các sườn núi cheo leo, cao vút tới trời xanh rồi lại dốc tuột xuống mặt đất, đôi khi hàng chục cây số không gặp một cụm dân cư; chỉ thấy miên man những nương ngô, vườn đậu, thảm cỏ xanh trải dài. Đôi lúc cảm thấy mạo hiểm với những khúc đường sạt lở, cũng không khỏi hoang mang khi phải đứng trước ngã ba mà không gặp một ai để hỏi đường, song nổi trội nhất vẫn là phong cảnh hùng vĩ của một vùng biên giới, nơi cư dân chân chất hồn hậu và mỗi địa danh đều gợi về sự bình yên.

Sự độc đáo của vùng đất pha đá, từ đó tạo nên những thửa ruộng nhỏ chuyên dùng ngựa kéo cày, những bờ tường xếp đá, và nhà cũng là tường xây đá.

BÀI VÀ ẢNH: THÁI A