Đậm đà vị ngọt cá lóc đồng hấp bầu miền Tây

Cá lóc đồng được chế biến thành nhiều món được xem là đặc sản miền Tây, nhưng có lẽ, khó quên hơn cả là món cá lóc hấp bầu. Cái lạ, cái ngon khó cưỡng lại nhờ sự hòa quyện hương vị tuyệt vời của cá và bầu, đậm chất đồng quê miền Tây sông nước.

“Lát nữa mẹ làm món cá lóc hấp bầu đãi con một bữa nè!” Vừa nói, mẹ tôi vừa cầm con cá lóc cỡ cườm tay người lớn quơ qua quơ lại ra chiều vui vẻ lắm. Còn tôi nghe đến món cá lóc đồng hấp bầu thì đã thòm thèm, cũng lâu lắm rồi tôi không được ăn món này của mẹ sau bao nhiêu lâu ở mãi chốn thị thành không về thăm quê.

 

Cá lóc đồng được xem là đặc sản phổ biến ở xứ sở miền Tây sông nước. Người miền Tây có nhiều cách để bắt cá lóc đồng như tát ao bắt cá, cắm câu, giăng lưới… Những con cá lóc mà mẹ tôi có được là thành quả một đêm cha và tôi đi cắm câu ngoài đồng. Đồ nghề cắm câu của cha rất đơn giản, khoảng chục cần câu to bằng chiếc đũa ăn cơm, được chuốt từ cây tre già, dài khoảng 70cm, với dây câu dài khoảng 20cm đã gắn sẵn lưỡi câu bén ngót. Đi cắm câu phải đợi trời tối vì cá lóc rất khôn, ban ngày nguy hiểm chúng ít khi kiếm mồi mà núp trong hang, trong đám lau sậy chờ trời tối mới ra ngoài kiếm mồi. Mồi cắm câu là mồi trùn (giun) hay nhái gắn móc vào lưỡi câu, tầm 5 giờ chiều là ra mé sông hoặc cánh đồng để cắm. Khi cắm câu phải nhớ là cắm sâu vào bờ đất sát mép nước để phóng ngừa trường hợp cá lớn mắc câu kéo mạnh kéo cả cần câu đi luôn. Khoảng 9 giờ tối, cha và tôi người cầm đèn pin, người cầm xô đi thăm câu và may mắn làm sao khi những cần câu của chúng tôi dính được vài con cá lóc mập ú, đen trũi. Cha tôi vừa cho cá vào thùng vừa bảo: “Sáng nay mình có món ngon mà thưởng thức rồi!”

 

Một con cá lóc đồng đen trũi đã mắc câu.

 

Thêm một con cá lóc đồng nữa cũng khá to.

 

Cá lóc đồng chế biến được rất nhiều món ăn, ăn một lần nhớ mãi cái vị đậm đà và độ ngon ngọt của thịt cá. Phổ biến nhất là canh chua cá lóc, cá lóc nướng trui, cá lóc kho lạt, kho tiêu… kỳ công hơn là nấu cháo cá lóc hay cá lóc hấp bầu. Những món kia thì mẹ nấu cho cả nhà ăn không biết bao nhiêu lần còn cá lóc hấp bầu là món lạ nhưng ngon khó cưỡng lại vì sự hòa quyện hương vị tuyệt vời của cá và bầu đã trở thành món ăn đặc trưng, đậm chất đồng quê miền Tây sông nước.

 

Hai con cá lóc đồng chuẩn bị chế biến món ăn.

 

“Con ra vườn hái cho mẹ trái bầu ngon ngon liền nghe con!” Nghe mẹ nói, tôi ra vườn ngó nghiêng nhìn giàn bầu lủng lẳng toàn những trái mà tôi miên man nhớ lại những kỉ niệm thời thơ ấu khó quên. Ngày xưa, ở chốn thôn quê, nhà nào cũng trồng một giàn bầu để dành ăn hoặc đem đi chợ bán kiếm chút tiền cho mấy đứa nhỏ đi học. Nhà tôi cũng không ngoại lệ, mẹ trồng bầu đem đi chợ bán từ lúc tôi còn nhỏ, tôi nhớ mãi những buổi trưa hè nóng bức, mẹ giăng võng dưới giàn bầu mát rượi rồi ầu ơ ru tôi ngủ. Mùa bầu mẹ chế biến những món đậm đà vị quê cho đàn con yêu thưởng thức, nhớ nhất là bát canh bầu nấu cua đồng vừa mát, vừa ngọt lừ không tả xiết rồi đến bầu xào, bầu luộc và ngọn bầu tước bỏ xơ xào với tép...

 

Tôi mang trái bầu vào nhà thì mẹ cũng đã làm sạch xong con cá, lúc này mẹ đang dùng gừng chà xát trên thân cá để làm sạch nhớt tanh. Mẹ khéo léo dùng dao khứa vài nhát trên lưng cá, làm như thế thì khi ướp gia vị sẽ thấm sâu vào thịt cá hơn. Sau khi để cá ráo nước, ướp muối, tiêu, hành, tỏi phi thơm thêm chút rượu trắng để khoảng 15 phút thì gia vị thấm vào cá.

 

Cá lóc đồng đã làm sạch, để ráo.

 

Trong lúc đó thì tôi cũng “trổ tài” với trái bầu, làm món này chỉ cần rửa sạch trái bầu còn vỏ thì để nguyên rồi khoét một lõm nhỏ ở phần cuống trái để rút hết ruột bầu ra ngoài, để dành chỗ cho nguyên con cá lóc vào nằm gọn ghẽ giữ ruột bầu cùng với nấm mèo hoặc nấm rơm để tăng thêm độ ngọt thơm cho món ăn.

 

Đến công đoạn hấp, mẹ nhẹ nhàng đặt trái bầu có con cá lóc bên trong vào dĩa rồi cho vào nồi hấp và phải là hấp cách thủy thì mới đảm bảo được độ ngon, ngọt của món ăn. Bằng kinh nghiệm của mình, mẹ hấp lửa riu riu, trong khoảng thời gian vừa đủ thì cá lóc hấp bầu đã chín, mẹ mở nắp nồi ra, hương thơm ngào ngạt tỏa khắp một góc bếp.

 

Sau khi tẩm ướp gia vị thì cho cá lóc vào quả bầu đã rút hết ruột.

 

Món cá lóc hấp bầu đã hoàn thành.

 

Vị ngọt của quả bầu mùa xuân, vị béo ngậy của thịt cá lóc đồng hòa quyện tình yêu thương của mẹ khiến món ăn như ngon, đậm đà hơn bao giờ hết.

 

Buổi hôm ấy, cả nhà thưởng thức món cá lóc hấp bầu chính tay mẹ chế biến. Cũng đã lâu rồi tôi không ăn cơm cùng cả nhà, tôi nhớ cái không khí ấm cúng, thân tình ấy biết bao, vừa ăn vừa tấm tắc khen ngon, cười nói rôm rả. Ăn món cá lóc hấp bầu bao giờ mẹ tôi cũng chuẩn bị bún, bánh tráng cuốn, cùng các loại rau thơm, xà lách, húng qué, dưa leo xắc nhỏ… và không thiếu chén nước mắm chua cay do chính tay cha làm, mẹ nói như thế mới “đúng điệu”. Trong bữa ăn, mẹ cũng thể hiện tình cảm với gia đình bằng cách cuốn sẵn vài cuốn cho mọi người dùng trước. Mẹ cầm miếng bánh tráng nhúng tý nước cho mềm rồi nhẹ nhàng xếp hai bên gốc bánh cho thẳng, kế đến mẹ rắc vài cọng xà lách, rau thơm, húng quế… mỗi thứ một ít lên bánh. Tiếp đó là vài cọng bún, cuối cùng mẹ dẻ vài miếng thịt cá lóc để lên trên rồi khéo léo cuộn lại.

 

Cầm cuốn bánh tráng chính tay mẹ cuốn, tôi chấm vào nước chấm, cho lên miệng cắn một miếng. Cảm nhận từng chút độ dẻo của bánh tráng cùng vị ngọt của quả bầu mùa xuân, vị béo ngậy của thịt cá lóc đồng hòa quyện tình yêu thương của mẹ khiến món ăn như ngon, đậm đà hơn bao giờ hết.

 

 

Nhất Huỳnh