Về miền Tây, hẳn bạn sẽ thích mê với thiên nhiên xanh mát, hiền hòa và mê mẩn thưởng thức những món cá đặc sản đậm đà hương vị miền sông nước. Đặc biệt, đừng bỏ qua món cá kèo nướng ống sậy thơm ngon, hấp dẫn đã đi vào ca dao mộc mạc, chân thành mà đầy sức sống: “Cá kèo nướng sậy vàng thơm/ Món ăn dân dã hết cơm nhà nghèo.”
Người miền Tây ai cũng không dưới một lần thưởng thức các món ăn từ cá kèo. Đó là loại cá nhỏ dài khoảng gang tay, to cỡ ngón tay cái người lớn có hình dạng giống như cá bống nên nhiều nơi gọi là cá bống kèo. Thịt cá kèo sạch, ngon ngọt mà lại dễ chế biến, phù hợp khẩu vị nhiều người.
Theo lời kể của những bậc cao niên, ngày xưa ở miền Tây, cá kèo nhiều vô kể, lại dễ bắt đến ăn không hết phải làm khô. Vào mùa mưa nước làm ngập hết hang ổ của cá, thế là chúng phải theo dòng nước, nổi đầu lên và lềnh bềnh trôi trên kênh rạch, từ trên bờ nhìn xuống trông như những trái mù u. Vì thế, khi người miền Tây muốn diễn tả cái gì đó rất nhiều, nhiều không đếm xuể thì có câu cửa miệng: “Lềnh đầu cá kèo”.
Để bắt cá kèo thì có rất nhiều cách, đơn giản nhất là đi thụt hang cá kèo. Muốn bắt kiểu này phải đi vào ngày nước kém, chọn mảnh ruộng nào ít cỏ, đất mềm thì rất nhiều hang cá kèo. Thụt hang cá kèo cũng phải có kinh nghiệm, nếu không sẽ chẳng bắt được con nào, thông thường người ta dùng một tay thụt hang còn một tay chặn “ngách”, thậm chí phải dùng cả chân nếu hang có 3 miệng.
Cách thứ hai là đặt nò, muốn đặt nò phải chờ cho tới lúc nông dân đã gặt lúa xong. Lúc này, lợi dụng cá kèo trôi nổi theo con nước người ta khoét bờ ruộng thành một đường nước đổ ra kênh rồi dùng đăng chặn hai bên nhưng phải chứa một cửa. Vào buổi tối khi nước lớn tràn đồng thì đặt miệng nò khớp với miệng đăng, thân nò quay ra kênh để hứng cá kèo theo nước từ ruộng đổ ra. Theo các bậc cao niên, nếu may mắn gặp đúng “luồng” có thể bắt được bắt được mấy thúng cá kèo chỉ trong một đêm.
Cho cá kèo vào muối để làm sạch nhớt cá
Ngày nay, cá kèo tự nhiên không còn nhiều như thế nữa, muốn ăn thì ra chợ mua. Để lựa được cá kèo ngon, tươi còn sống nhảy soi sói về làm món cá kèo nướng ống sậy thì phải đi thật sớm. Cá kèo đem về đầu tiên phải làm sạch nhớt cá. Cách đơn giản nhất là thả cá vào thau nước pha muối mặn rồi dùng tay đảo cá qua lại vài lần để nhớt tuôn hết là được. Sau chỉ cần rửa lại, để nguyên con đem ướp gia vị, không cần mổ bụng vì bụng và mật cá là chỗ ngon nhất, béo nhất.
Sậy là loại cây dễ tìm ở vùng sông nước, thường mọc hoang ở những chỗ ẩm nhất là bờ sông, bờ hồ. Thân sậy cao, thẳng đứng, rỗng ở giữa. Theo kinh nghiệm, sậy nướng cá kèo “đúng điệu” nhất là sậy non, thân mập mạp, nhiều nước. Sậy đem về cắt thành từng đoạn vừa với chiều dài của cá, chú ý có đầu rỗng để nhét cá vào.
Cây sậy thường mọc ở bờ sông, bờ hồ
Cắt sậy thành từng đoạn vừa với chiều dài của cá
Sau đó xếp những ống sậy chứa cá lên bếp than hồng cháy liu riu. Nướng trên bếp than hồng có ưu điểm là khi chín cá kèo sẽ mềm, ngọt thơm hơn. Khi nướng phải dùng đũa liên tục trở bề để ống sậy không bị cháy, hơi nóng từ than sẽ khiến nước ống sậy tươm ra thấm đẫm vào từng miếng thịt cá kèo tạo nên hương vị đặc trưng của món ăn. Khi nghe mùi thơm lan tỏa cũng là lúc ống sậy đã chuyển sang màu vàng cũng là lúc cá kèo đã chín thì nhanh tay gắp ống sậy ra ngoài. Sau đó, xé ống sậy ra lấy từng con cá kèo nóng hôi hổi, thơm phưng phức cho vào đĩa chờ thưởng thức.
Xếp những ống sậy chứa cá lên bếp than hồng cháy liu riu
Lúc ống sậy đã chuyển sang màu vàng cũng là lúc cá kèo đã chín
Cho miếng cá kèo nướng vào miệng, bạn sẽ cảm nhận được sự hòa quyện giữa vị ngọt của thịt cá cùng hương thơm đặc trưng của sậy. Vị cay, mặn, chua của nước chấm làm cho món ăn ngon không chê vào đâu được. Đặc biệt, dân sành ăn không bao giờ bỏ phần ngon nhất của cá kèo là bụng và mật đắng mà béo ngậy, ăn một lần thì khó mà quên được.
Xé ống sậy ra lấy từng con cá kèo nóng hôi hổi…
Cá kèo nướng ống sậy có hương vị đặc trưng miền sông nước
Cá kèo nướng ống sậy bản thân nó đã mang chứa đựng sự tinh tế của ẩm thực của người miền Tây, khi ăn có thể không cần thêm phụ liệu gì ngoài chén nước chấm chua cay hoặc đơn giản hơn là muối tiêu chanh. Tuy nhiên, để món ăn thêm phần phong phú, cá kèo nướng ống sậy có thể dùng để cuốn bánh tráng với bún, thêm ít rau thơm, cải, chuối chát…
Giờ đây, cá kèo nướng ống sậy không còn là món ăn “nhà nghèo” của người miền Tây nữa. Cách chế biến độc đáo lại đậm đà hương vị miền sông nước, cá kèo nướng ống sậy với các bày trí sang trọng hơn đã thành đặc sản thu hút thực khách trong nhà hàng, khu du lịch ở miền Tây.
Nhất Huỳnh
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét