Thứ Năm, 22 tháng 12, 2011

Lễ vật trong các nghi lễ của dân tộc M’nông

Cũng như các dân tộc khác ở Tây Nguyên, đồng bào M’nông cũng có một hệ thống nghi lễ xung quanh cuộc sống và mỗi nghi lễ đều gắn liền với một vật cúng nhất định.

Một nghi lễ trong lễ hội kết nghĩa của dân tộc M’nông. Ảnh: Ngọc Tâm
Những nghi lễ truyền thống không chỉ thể hiện lòng biết ơn sâu sắc của đồng bào đối với các vị thần linh mà còn thể hiện giá trị nhân văn cao cả.



Theo đó, tùy theo ý nghĩa của từng nghi lễ mà đồng bào dâng lễ vật cúng theo hình thức trao đổi (hiến sinh). Lễ vật cúng thường là trâu, bò, heo, dê, gà… chính là “linh hồn” làm nên thành công cho buổi lễ. Đối với các lễ hội lớn, đặc trưng như: lễ ăn cơm mới, lễ cúng bến nước, lễ mừng thắng lợi, lễ mừng được mùa...thì vật hiến sinh bao giờ cũng là con trâu, nếu không có “ăn trâu” thì chưa được gọi là một lễ quan trọng. Dựa vào sự non, già của con trâu (độ dài và cong của chiếc sừng) để đánh giá lễ hội đó lớn hay nhỏ. Ngày xưa, đồng bào M’nông quan niệm rằng, con trâu càng già, sừng càng dài thì đó mới thực sự là một lễ lớn. Ngày nay, vật hiến sinh cho các nghi lễ truyền thống phụ thuộc vào quy mô, tầm quan trọng của chúng mà đồng bào làm lễ hiến sinh. Theo quan niệm của đồng bào M’nông, con trâu chính là “vật tổ” xa xưa và “hồn trâu” giúp con người gần gũi với thần linh hơn “các hồn” khác như “hồn nhện”, “hồn dế”, “hồn cào cào”... Ở đây, con trâu là con vật nuôi có giá trị kinh tế lớn của gia đình nên khi giết trâu tế thần là thể hiện lòng tôn kính, hiếu thảo cao nhất của con người với thế giới tâm linh. Mặt khác, “ăn trâu” còn là dịp thể hiện sự hưng thịnh, trù phú của cộng đồng và là sợi dây gắn kết giữa con người với thế giới tâm linh. Con trâu là “linh hồn”, làm cho buổi lễ thêm sinh động, náo nhiệt và như một “sứ giả” chịu trách nhiệm trình lên các vị thần linh những lời thỉnh cầu, biết ơn của đồng bào. Do đó, trước khi bị giết, trâu được chọn thường được chăm sóc, vuốt ve, tắm rửa sạch sẽ để tạo nên sự linh thiêng khác với những con trâu bình thường. Đặc biệt hơn, đồng bào M’nông còn có nghi thức “khóc trâu” để đưa tiễn “linh hồn” trâu về với thế giới tâm linh.
Nguồn : dulichvn.org

Không có nhận xét nào:

Đăng nhận xét