Đến thăm đền Mõ ở xã Ngũ Phúc (Kiến Thụy) vào dịp này, du khách sẽ được thấy một quần thể di tích đẹp và linh thiêng gắn liền với huyền thoại Quỳnh Trân công chúa triều Trần. Đặc biệt, đền còn có cây gạo cổ thụ hơn 700 tuổi, vừa được Hội bảo vệ thiên nhiên và môi trường công nhận là cây di sản Việt Nam.
Theo ngọc phả ở đền Mõ còn lại, vào thế kỷ 13-14, vua Trần Thánh Tông có người con gái là Quỳnh Trân thông minh xuất chúng, học thức hơn người, thông thạo cả cầm thư, cung kiếm. Công chúa rời bỏ lầu son gác tía, đến mảnh đất xã Ngũ Phúc, ven sông Văn Úc mộ đạo từ bi dốc chí tu hành thành quả phúc, dạy bảo dân làng khai khẩn ruộng nương, gieo hạt, ươm mầm, trồng dâu nuôi tằm dệt vải.
Công chúa lập ra điền trang, thái ấp, cấp lương thực, tiền bạc, tập hợp dân trong vùng làm ăn sinh sống. Người dân trong vùng đều được hưởng ân huệ. Người đói được cấp lương ăn, kẻ rét được cấp quần áo. Để điều hành công việc hằng ngày của cộng đồng dân cư, công chúa Quỳnh Trân nghĩ ra hiệu lệnh bằng mõ để điều hành công việc. Vì vậy, sau này địa phương mới có những địa danh là đền Mõ, chợ Mõ…Trong những năm đất nước lâm nguy, giặc Nguyên Mông tràn sang xâm lược, công chúa Quỳnh Trân tỏ rõ là tài thao lược vẹn toàn. Với lòng yêu quê hương, đất nước, công chúa chiêu tập binh sĩ, huấn luyện quân cơ, tích góp lương thực cung cấp cho vua cha đánh bại quân xâm lược. Sau khi công chúa qua đời, để ghi nhớ công lao đức độ của bà, nhân dân địa phương lập đền thờ lấy tên là đền Mõ.
Trong những năm tiền khởi nghĩa và kháng chiến chống Pháp, đền Mõ là căn cứ bí mật hoạt động của cán bộ cách mạng. Đặc biệt, ngày 25-9-1945, tại đền Mõ đã diễn ra hội nghị Mặt trận Việt minh địa phương, quyết định đổi tên tổng Nghi Dương thành xã Ngũ Phúc. Khi đế quốc Mỹ leo thang chiến tranh bắn phá miền Bắc, đền Mõ là trận địa của bộ đội phòng không. Thế trận chiến tranh nhân dân đã tạo nên những chiến công thần kỳ, che chắn cho các đơn vị ra đa, tên lửa sẵn sàng phát hiện mục tiêu, tiêu diệt kẻ thù để bảo vệ bầu trời phía Đông Nam
Đền Mõ ngày nay là một quần thể kiến trúc đặc sắc, có cây gạo đại thụ nằm trên diện tích khuôn viên gần 2,5 ha của đền. Cây gạo theo tương truyền có cách đây 727 năm, do chính tay công chúa Quỳnh Trân trồng với ước mong nhân dân địa phương no ấm. Trải qua nhiều thế kỷ, thân cây xù xì, rêu phong nhưng đến mùa vẫn nở hoa rực đỏ, tỏa bóng mát quanh đền. Theo các cụ cao niên trong làng, đền Mõ tuy không lớn lắm nhưng rất linh thiêng, ở đây quanh năm khói nhang thơm ngát. Hằng năm, dịp lễ hội truyền thống của đền vào ngày 12-14 tháng 2 âm lịch, nhân dân địa phương lại cùng với nam thanh, nữ tú, khách thập phương ôn lại truyền thống uống nước nhớ nguồn, cùng thắp hương tưởng niệm Quỳnh Trân công chúa, người có công với dân làng và đất nước. Trong những ngày lễ hội, dân làng tổ chức nhiều trò chơi dân gian, tế lễ. Theo tục lệ, 5 thôn trong làng sẽ có 5 đội tế lễ rước long đình, bát bửu, rước thần hoàng làng từ các đình ở thôn đến đền Mõ. Đặc biệt, từ 15 năm trở lại đây, tại lễ hội đền Mõ, dân làng khôi phục lễ hội vật cầu. Tương truyền thuở xưa, trẻ chăn trâu thường đến chỗ công chúa Quỳnh Trân xin nước uống. Công chúa bảo trẻ chăn trâu vật cầu để bà xem thua được như thế nào. Khi vật xong, công chúa ban phép và trời đổ cơn mưa. Kể từ sau đó, lúc nào trời hạn hán thì dân làng lại tổ chức vật cầu để cầu cho mưa thuận gió hòa. Trải qua thời gian, tục lệ vật cầu bị mai một. Từ năm 1996, lễ hội vật cầu được chính thức khôi phục lại trong lễ hội đền Mõ.
Với tấm lòng thành kính, nhớ về cội nguồn, quê hương, trong những năm gần đây, được sự quan tâm của các cấp chính quyền địa phương, cùng tấm lòng của khách thập phương, những người con xa quê, nhân dân xã Ngũ Phúc đã trùng tu, xây dựng tổng thể khuôn viên di tích với tổng kinh phí trên 3 tỷ đồng. Việc làm này hợp đạo lý uống nước nhớ nguồn, góp sức giữ gìn những di sản văn hóa, bảo tồn nét đẹp tinh hoa của người xưa để lại.
Trải qua hơn 7 thế kỷ, truyền thuyết về đền Mõ và công đức của Quỳnh Trân công chúa vẫn sống mãi với thời gian. Công lao, đức hạnh của bà được ghi nhận bằng 11 bản sắc phong của các triều đại. Năm 1992, đền Mõ chính thức được công nhận là di tích lịch sử cấp quốc gia. Đền không chỉ thu hút đông đảo nhân dân địa phương mà cả khách thập phương đến vãn cảnh đền, dâng hương tưởng nhớ công đức công chúa Quỳnh Trân, ngắm cây gạo cổ thụ do bà trồng năm xưa, nay được công nhận là cây di sản Việt Nam
Hải An
Đền Mõ – Kì bí với những câu chuyện huyền thoại
Những câu chuyện hư hư, thực thực về “Bà chúa Mõ”, đền Mõ, cây gạo đền Mõ trong không gian linh thiêng nơi đây trở thành điểm nhấn thu hút du khách đến với vùng đất Hải Phòng này.
Ở xã Ngũ Phúc, huyện Kiến Thụy, Hải Phòng tương truyền, vị phúc thần được thờ trong đền Mõ là công chúa Quỳnh Trân nổi tiếng xinh đẹp, hiền đức dưới thời nhà Trần. Một hôm, khi qua làng Nghi Dương thuộc huyện Nghi Dương, phủ Kinh Môn (nay là xã Ngũ Phúc, huyện Kiến Thụy), thấy mảnh đất “địa linh nhân kiệt” hình con nhạn đang bay, có núi non, sông nước mênh mông, liền xin với vua cha cho lập am tu hành. Thương con chẳng nỡ xa, nhưng trước sự quyết tâm của công chúa, vua cha ngậm ngùi mà gật đầu đồng ý.
Cây gạo tọa lạc tại Đền Mõ, Hải Phòng – nơi thờ Quỳnh Trân công chúa, người đã có công khai hóa mảnh đất này
Cùng với việc lập am tu hành, công chúa Quỳnh Trân còn cho lập điền trang, thái ấp, cấp lương thực, tiền bạc cho kẻ nghèo đói, tập hợp muôn dân trong vùng đến đây làm ăn, sinh sống. Để điều hành công việc hằng ngày, công chúa nghĩ ra cách dùng tiếng mõ. Nếu trong ngày, hễ nghe tiếng mõ ở chùa thì về ăn uống, tiếng mõ ở quán thì có công việc…, mọi người cứ theo tiếng mõ mà làm. Bắt nguồn từ đó, những địa danh như chợ Mõ, làng Mõ, chùa Mõ, đền Mõ… ra đời và truyền đến ngày nay. Công chúa Quỳnh Trân được mọi người trong vùng gọi với tên trìu mến “Bà chúa Mõ”.
Chợ Mõ, làng Mõ, chùa Mõ, đền Mõ… ra đời và truyền đến ngày nay
Đền được xây dựng cạnh chùa tạo thành một quần thể kiến trúc thống nhất. Đền Mõ nằm trong khuôn viên có diện tích 12.724m2, bên cạnh đền là một chùa cổ, (gọi là chùa Mõ) có cây gạo cổ thụ trên 700 năm, cành lá xum xuê tỏa bóng. Năm 2011, cây gạo đền Mõ được Hội bảo vệ thiên nhiên và môi trường Việt Nam công nhận là Cây di sản Việt Nam (xếp thứ 65 trong 70 cây được tổ chức này vinh danh và là cây gạo duy nhất trong danh sách). Năm 2012, cây gạo này tiếp tục được Trung tâm xác lập kỷ lục Việt Nam công nhận và tôn vinh là cây gạo nhiều năm tuổi nhất Việt Nam.
Không gian lễ hội ở đền Mõ (Ngũ Phúc, Kiến Thụy)
Hàng năm lễ hội đền chùa Mõ vẫn được tổ chức vào mồng 6 tháng Giêng (lễ Kỳ Phúc) và thường được kéo dài ba ngày với nhiều hoạt động như : lễ rước Thành Hoàng làng, hội vật Cầu Đảo, các trò chơi đánh cờ, chọi gà, tổ tôm điếm . Trong các dịp lễ hội, đền chùa Mõ luôn được đón nhận rất nhiều khách thập phương tới thăm.
Nguồn từ diadiemdulich.com
|
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét