Theo Dân Việt
Người ta lưu truyền rằng nếu ai đi ngược lại những
lời nguyền hay những giao ước của làng thì sẽ phải gánh chịu những bất hạnh hôn
nhân, thậm chí vợ chồng còn âm - dương cách trở...
Quy ước lạ lùng
Làng Thượng Lỗi nằm ngay trong địa giới một phường của thành
phố Nam Định. Những người lạ đến nay đi chẳng ai biết được trong ngôi làng cổ
hơn nghìn năm tuổi này lại tồn tại một sự giao ước khiến cho rất nhiều đôi tình
nhân dù rất yêu nhau nhưng chẳng thể đến được với nhau.
Ngồi một vài quán nước trong làng, hỏi chuyện những người trẻ
tuổi, chẳng ai rõ nguồn gốc sâu xa của giao ước này nhưng họ đều nhớ nằm lòng
lời dặn dò của cha mẹ và các bậc cao niên, nếu có yêu ai thì tránh xa người làng
cận kề Tức Mặc. Nếu làm trái với lời dặn này thì hậu quả không lường hết được,
hoặc chết, hoặc chẳng thể hạnh phúc đến đầu bạc răng long.
Đình làng Thượng Lỗi - nơi thờ bát
hương danh tướng Lý Triều Công.
Theo lời những người trong làng, cách đây chưa lâu, một người
đàn ông ở Thượng Lỗi lấy vợ làng Tức Mặc đã qua đời bị bạo bệnh. Điều đáng nói
là đây không phải trường hợp đầu tiên đoản thọ mà được cho là vì làm trái với
giao ước bao đời của tổ tiên.
Có đôi nam nữ vì quá yêu nhau nhưng vấp phải sự ngăn cản quyết
liệt của 2 bên gia đình đã dắt díu nhau đi nơi khác để mong được trăm năm hạnh
phúc. Nào ngờ, người làng nghe tin họ cũng đột nhiên mắc bệnh lạ mà chết...
Hỏi thăm quanh làng cổ Thượng Lỗi, không phải không có những
đôi trẻ bất chấp mọi lời ngăn cản của mọi người, quyết định tìm đến với nhau và
vẫn đang sống bình yên, hạnh phúc. Tuy nhiên, theo cách giải thích của các cụ
cao niên tóc bạc da mồi thì đó là những gia đình di cư từ nơi khác đến. Chính vì
vậy, họ không chịu sự chi phối của giao ước kia.
Tìm lời giải từ truyền thuyết
Theo sự chỉ dẫn của người làng, chúng tôi tìm vào nhà cụ Trần
Khắc Xưởng, 84 tuổi, một trong những vị cao niên còn minh mẫn. Dù đang rất mệt
mỏi với những căn bệnh tuổi già nhưng cụ Xưởng vẫn nhờ cụ bà đỡ dậy để kể cho
chúng tôi nghe ngọn nguồn của giao ước cấm trai gái lấy nhau của 2 làng Mặc -
Lỗi.
Từ khi còn là một cậu bé tóc còn để chỏm, cụ Xưởng đã nghe ông
nội và bố kể lại rằng, làng Thượng Lỗi là quê hương của một vị nữ tướng tài ba
chuyên đánh trận dưới nước tên là Phạm Thị Côn Nương.
Bà giỏi giết giặc và có khí tiết hơn người nên luôn được 2 chị
em vua bà Trưng Trắc, Trưng Nhị tin tưởng, trọng dụng. Trong thời gian đi theo 2
Bà Trưng đánh quân Nam Hán, bà Côn Nương đã trở thành nỗi khiếp sợ của quân
thù.
Đến năm Quý Mão 43, khi quân Nam Hán cử tướng Mã Viện sang nước
ta thì Hai Bà Trưng thất thủ, bà Côn Nương cũng nhảy xuống sông tuẫn tiết. Cảm
phục lòng quả cảm của vị tướng này, người dân Thượng Lỗi đã lập đền thờ...
Cũng theo lời kể của cụ Xưởng thì hơn 1.000 năm sau, vào năm
1138, có viên quan Lý Triều Công được triều đình cử đi đánh giặc đang chiếm đóng
ở gần làng Thượng Lỗi. Khi ngang qua làng, thấy đền thờ bà Côn Nương, viên quan
liền vào khấn vái để mong bà phù hộ cho trận đánh tới sẽ thắng lợi. Vị nữ tướng
đã hiển linh nên trận đánh đó Lý tướng quân ca khúc khải hoàn.
Nhớ ơn bà Côn Nương, Lý Triều Công quay trở lại đền bà dâng
hương cảm tạ. Sau khi Lý Triều Công mất, dân làng Thượng Lỗi biết ơn ông đã đánh
tan giặc dữ, đem lại bình yên cho xóm làng nên cũng lập đền thờ.
Rồi người làng đưa cả 2 vị tướng vào thờ phụng ở đình làng và
coi họ như chị em dù bà Côn Nương hơn ông Lý Triều Công hơn nghìn năm tuổi.
Chiêu một ngụm nước trà, cụ Xưởng kể tiếp: "Kể từ ngày đó đình
làng tôi có 2 bát hương thờ 2 vị thành hoàng gọi là bát hương chị và bát hương
em. Nhờ sự phù hộ của 2 vị thần mà nhiều đời sau làng Thượng Lỗi mưa thuận gió
hòa, làm ăn phát đạt, nhà nào cũng sung túc.
Thấy vậy, người làng Tức Mặc ở kế bên sang xin dân làng chúng
tôi một bát hương trong đình về thờ để được cùng hưởng phúc. Dân làng tôi quyết
định cho làng Tức Mặc bát hương ông Lý Triều Công. Tuy nhiên khi tổ chức lễ rước
thì người làng Tức Mặc lại lấy nhầm bát hương thờ bà Côn Nương".
Kể từ lúc đó, người dân hai làng cũng kết nghĩa ruột rà, máu
mủ. Các cụ cao niên 2 làng đã có giao ước rằng, trai gái hai làng sẽ không lấy
nhau mà coi nhau như anh em ruột thịt. Ai làm trái giao ước này sẽ bị trừng phạt
và gặp bất hạnh hôn nhân.
Một đồn mười, mười đồn trăm, những câu chuyện mang đầy màu
sắc huyền bí như vậy đã khiến cho trai gái 2 làng Tức Mặc - Thượng Lỗi lo ngại
mà chẳng dám kết duyên chồng vợ.
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét