Ruộng bậc thang Xà Tón

Những người lớn tuổi ở ĐBSCL vẫn hay gọi huyện Tri Tôn (tỉnh An Giang) là Xà Tón, đọc trại từ chữ Xvây-tôn theo phát âm tiếng Khmer. Mùa này, Tri Tôn càng trở nên quyến rũ bởi những thửa ruộng bậc thang đang vào mùa vụ nằm lọt thỏm giữa những ngọn núi, quả đồi…

Tri Tôn được biết đến là vùng đất “năm non, bảy núi” gắn với nhiều huyền thoại, những câu chuyện kỳ bí xuất phát từ thuở khai khẩn vùng đất rừng rú và đầy thú dữ này. Thời gian gần đây, vùng đất này trở thành tâm điểm của các tay săn ảnh.

 

Có nhiều đường đến Tri Tôn. Xuất phát từ trung tâm thành phố Vị Thanh (tỉnh Hậu Giang), khách có thể đi theo QL61 qua Gò Quao rồi đến Rạch Sỏi và ngược QL80 về hướng Long  Xuyên (An Giang) hoặc xuôi theo QL80 theo hướng thị xã Hà Tiên (Kiên Giang) qua cầu Tám Ngàn thẳng về trung tâm thị trấn Tri Tôn. Một con đường khác là ngược về Cần Thơ theo QL61 và QL1A rồi theo QL91 đi Long Xuyên. Đến lộ tẻ Tri Tôn thì rẽ theo hướng này để vào thị trấn. Đến nơi, khách có thể chọn nhiều vị trí để ngắm ruộng vùng cao của miền đất núi non này. Từ các đỉnh và triền núi Cấm, núi Dài, núi Tô…, du khách đều có thể nhìn thấy những ô ruộng nối dài với nhau chạy dài dưới chân núi. Thời điểm đầu mùa mưa, ruộng Bảy Núi vào mùa. Có những ô đã gieo cấy giống và lên xanh mượt. Có những ô chỉ mới cày bừa để lại những luống cày mà trông từ xa như những hoa văn, họa tiết lạ mắt. Chính sự đa dạng này tạo cho bức tranh đồng ruộng nơi đây thêm nhiều sắc màu, sinh động.

Ruộng vùng này được gọi là “ruộng trên”. Người dân địa phương, phần lớn là người Khmer, trồng tỉa nhờ vào “nước trời” theo cách gọi địa phương tức thời điểm mùa mưa. Ngày nay, hệ thống thủy lợi đã phát triển, ruộng trên đã có thể sản xuất quanh năm. Tuy nhiên, khi có những cơn mưa đầu mùa, ruộng trên càng thêm đẹp như bức tranh đa sắc, hữu tình. Càng về gần chân núi, ruộng càng cao hơn. Vì thế, khu vực ruộng trên được nhiều người gọi là ruộng bậc thang ở ĐBSCL.

Nếu chỉ dừng chân lại Tri Tôn trong thời gian ngắn, du khách không thể leo núi được thì có thể lên đỉnh đồi Tà Pạ để ngắm vẻ đẹp ruộng bậc thang vùng này. Đồi Tà Pạ là ngọn đồi thấp, nằm cách chợ Tri Tôn khoảng hơn 1km. Đường lên đồi khá bằng phẳng, du khách có thể đi bằng ô tô, mô tô chỉ trong vòng 5 phút. Nếu đi bộ, mất khoảng 15-20 phút. Vị trí khách dừng chân là một đỉnh của ngọn đồi này. Xung quanh là không gian thoáng đãng nên nhìn về hướng Núi Tô, du khách sẽ thấy những ô màu ruộng bậc thang bắt mắt. Khoảng cách từ đồi Tà Pạ đến núi Tô chỉ khoảng 3km đủ để tạo ra một bức tranh thiên nhiên rộng lớn, hữu tình. Ngắm ruộng bậc thang từ vị trí này, du khách có thể nhìn thấy từ hoạt động của người nông dân, máy móc và đàn bò trên đồng.

Nông dân địa phương vẫn có thói quen sử dụng gia súc để cày bừa. Những gì đang diễn ra trước mắt du khách là một bức tranh đồng quê sống động, đặc trưng của vùng cao. Với nhiều du khách, sự “lạc hậu” này là sản phẩm du lịch độc đáo để hoài niệm về quá khứ và để thấy sự phát triển của nghề nông. Có người còn đề xuất, Bảy Núi nên giữ lại thói quen sản xuất này làm… du lịch! Toàn khu ruộng bậc thang này nằm lọt thỏm giữa hai trái núi, giáp 3 mặt. Mặt còn lại là phía đông, ruộng bậc thang nằm cách một con đường trông xa như dải lụa rồi nối tiếp là cánh đồng bao la gọi là ruộng dưới. Riêng phần ruộng trên dù nhỏ nhưng địa hình trắc trở nên tạo được góc nhìn lạ mắt, làm mê hoặc bao nhiêu du khách, nhà nhiếp ảnh. Nhiều nhiếp ảnh gia đến từ mọi miền đất nước rất ngạc nhiên trước vẻ đẹp của thiên nhiên nơi đây. Còn các nhiếp ảnh gia An Giang và ĐBSCL đã tốn không biết bao nhiêu thời gian, công sức để ghi lại những khoảnh khoắc đẹp của những ô màu ruộng bậc thang này.

Tại vị trí này, du khách còn chiêm ngưỡng được vẻ đẹp của hồ trên núi. Đó là một cái hồ nhân tạo do khai thác đá ở địa phương. Hồ nước có một màu xanh trong vắt, nước quanh năm không bao giờ cạn. Lúc mùa kiệt, mực nước giảm khoảng hơn 1m nhưng vẫn không làm mất đi vẻ đẹp của hồ. Lúc trời trong là thời điểm hồ đẹp nhất. Mặt hồ phẳng lặng in rõ bóng mây, dáng núi dưới đáy hồ. Gần đó là ngôi chùa Khmer nằm ở ngọn đồi phía đông. Đứng đây, du khách nhìn thấy bao quát thị trấn nhỏ bé ở vùng núi xa xôi này. Ngôi chùa nằm ở vị trí đắc địa, rất thích hợp để vãn cảnh, vọng cảnh làm hài lòng khách đến từ phương xa…

Bài, ảnh: DU MIÊN

Những ô màu ruộng bậc thang Xà Tón.