Tiếng trống của Giàng

Trống đồng (khà dừ) được coi là báu vật thiêng liêng của người Lô Lô, là biểu tượng sức sống của bản làng.

Mỗi dòng họ của dân tộc này thường có một bộ trống được cất giữ và bảo quản ở nhà người trưởng họ, chỉ khi nào cần dùng thì làm lễ xin phép Giàng để đào lên.

Một bộ trống đồng Lô Lô có 2 chiếc, trống cái gọi là dảnh mo, trống con là dảnh pố. Cả hai loại trống đều được cấu tạo tang nở, thân eo, chân choãi, có bốn quai xếp thành hai cặp đối xứng nhau qua trục thân.

Mặt trống được trang trí những họa tiết hoa văn hình mặt trời, hình người hóa trang cách điệu, hình sóng nước, hình chim, hình thú, còn chính giữa mặt trống là hoa văn hình ngôi sao 12 cánh.

Điệu múa Lô Lô

Theo phong tục, chỉ đàn ông mới được tiếp cận và đánh trống. Tiếng trống chỉ được vang lên trong những dịp quan trọng, âm thanh của nó vô cùng đặc biệt không giống với một loại hình âm thanh nào khác.

Lúc hành lễ, chiếc trống con bao giờ cũng được treo bên phải, trống cái treo bên trái. Hai đầu dây được buộc vào từng quai của hai chiếc, treo lên xà nhà, hai trống được buộc quay mặt vào nhau với khoảng cách giữa hai trống là 30 cm.

Song song với quá trình đánh trống, có gần trăm người đàn ông, đàn bà và trẻ em mặc những bộ quần áo sặc sỡ để múa vòng tròn theo hướng ngược chiều kim đồng hồ, cứ một bài trống là múa 9 vòng.

Khi bắt đầu đánh trống, mọi người xếp hàng để múa, tuỳ theo từng bài trống mà có những vũ điệu riêng. Sau nghi lễ, trống đồng phải được giao lại cho những người có uy tín nhất trong bản, trong gia đình cất giữ.

Nếu trong đời sống thường ngày, trống đồng là hiện thân của sức mạnh, quyền lực và sự giàu có của mỗi tộc họ người Lô Lô, thì trong tín ngưỡng dân gian, trống đồng được nhắc đến nhiều như một biểu tượng cao của văn hóa.

Người già ở bản bảo trống đồng là biểu tượng của vũ trụ, biểu tượng con người được thần linh hóa cả về hình dáng lẫn tiếng nói, âm thanh trống là lời phán của Giàng trong lễ tang ma, lễ cúng thổ thần, lễ cầu sức khỏe và lễ tế trời đất.

Khi một ai may mắn được Giàng gọi đi thì tiếng trống ngân nga giữ nhịp cho các điệu múa dân gian, chắp cánh cho linh hồn của họ siêu thoát dễ dàng đến với thế giới linh thiêng, và trong mỗi lễ hội thì khi trống đồng ngân lên tức là cõi sống và cõi an lạc có sự giao hòa...

Theo Dân Việt