Cụm đình- chùa làng Giang Khẩu, xã Đại Thắng (Tiên Lãng) nằm ở vị trí đắc địa, quay mặt ra sông Thái Bình. Đây không chỉ là nơi sinh hoạt tín ngưỡng của nhân dân địa phương, mà còn thu hút các nhà nghiên cứu đến tìm hiểu một số di sản quý.
 |
| Hệ thống văn bia cổ còn lại ở cụm đình chùa |
Theo một số tư liệu dân làng ghi chép lại, cụm đình - chùa này có từ năm 1648. Trước đây, cụm đình - chùa lợp bằng mái rơm, rạ, tọa lạc trên vùng đất vuông vắn rộng khoảng một mẫu. Đình làng thờ 4 vị thành hoàng làng là Linh Lang đại vương, Nam Hải đại vương, Đống Tỉnh đại vương, và Tứ Nương Đại Vương, là những người có công giúp vua đánh giặc, giúp dân làng có cuộc sống yên ổn, no ấm.
Hiện trong cụm đình, chùa này còn lưu giữ được các di vật cổ như long đình, ngai vàng, hòm sắc phong, hoa văn họa tiết ở gian vọng cung từ thời hậu Lê. Ở phía Đông của đình làng có giếng ngọc, đường kính khoảng 8m. Dân làng gọi là giếng ngọc, bởi quanh năm giếng có nước trong, mát, không chỉ làm đẹp cảnh quan của di tích, mà còn là nguồn nước sinh hoạt phục vụ cuộc sống của dân làng. Phía trước chùa làng có 2 tháp cổ, phía dưới có phần mộ của 2 vị sư trụ trì ở chùa là Giác Linh hòa thượng và Sư thúc hòa thượng. Giác Linh hòa thượng theo đoàn quân Nam
 |
| Giếng ngọc |
Di sản quý giá nhất còn lưu giữ ở cụm đình, chùa Giang Khẩu là hệ thống các văn bia cổ. Theo khảo sát của một số nhà nghiên cứu Hán Nôm, đây là văn bia lâu đời nhất trên địa bàn huyện Tiên Lãng. Theo lời giới thiệu của Ban hội tự chùa, hiện ở cụm đình, chùa Giang Khẩu còn lưu giữ được 6 văn bia cổ, trong đó có 2 văn bia xuất hiện khá sớm. Bia thứ nhất được dựng vào ngày 28 tháng Giêng năm 1648. Văn bia thứ 2 dựng ngày 19 tháng 2 năm 1650. Trên các bia có những văn bản ghi lại nhiều sự kiện lịch sử. Chẳng hạn việc vợ chồng ông Tôn Thọ Nam cúng cho làng 5 mẫu ruộng và 80 quan tiền để chi phí cho việc đắp đê. Vợ chồng ông được tôn làm hậu thần, được hưởng cúng tế cùng 4 vị thành hoàng làng. Có văn bia lại ghi rõ công đức của những người có công xây dựng đình, chùa với nội dung: “Tín chủ là Nhân Dũng cùng vợ là Nguyễn Thị Lịch, xin cúng tam bảo, giao cho bản chùa đất canh tác để cúng Dàng, thờ Phật, sau là khắc chữ trên bia đá của chùa để công đức được sáng mãi”.
Trong giai đoạn phong kiến và kháng chiến chống thực dân Pháp, cụm đình - chùa làng cũng là nơi ghi lại những chứng tích lịch sử. Theo cụ Bùi Văn Bân, người cao tuổi nhất trong làng, thời phong kiến, đình làng là nơi địa chủ bắt trói những người dân chưa đóng hoặc chậm đóng sưu thuế. Thời Pháp thuộc, giặc Pháp bắt bớ dân làng ra đình để tra khảo, tìm tung tích cán bộ Việt Minh. Sau năm 1946 hưởng ứng lời kêu gọi toàn quốc kháng chiến, đình làng được tiêu thổ kháng chiến. Hòa bình trở lại, trên nền đất cũ của cụm đình, chùa xưa, dân làng cùng góp công, góp của để kiến thiết lại cụm đình chùa như hiện nay.
 |
| Một góc cụm đình, chùa |
“Quý giá nhất ở cụm đình chùa làng là những di vật còn được lưu giữ cho muôn đời sau. Vì vậy, những người cao tuổi trong làng biết nhiều về lịch sử của cụm đình, chùa Giang Khẩu thường giảng giải cho lớp trẻ hôm nay hiểu rõ ý nghĩa, lịch sử của các di vật quý”, bà Hoàng Thị Thơ, trong Ban hộ tự của cụm đình, chùa cho biết. Theo lời bà Thơ, đình, chùa làng còn phát huy giá trị lịch sử truyền thống, trở thành nơi sinh hoạt văn hóa, tín ngưỡng ý nghĩa đối với nhân dân địa phương. Vào ngày mồng 10 tháng Giêng, dân làng mở hội tại cụm đình, chùa làng. Trong ngày lễ hội, có các hoạt động tế, lễ, dâng hương của các dòng họ. Đặc biệt, các hoạt động văn hóa, thể, thao, trò chơi dân gian tổ chức thu hút đông đảo bà con đến dự và cổ vũ. Nhiều con cháu của làng sống ở xa quê cũng về dự lễ hội, tham gia các trò chơi dân gian. Nhân dịp lễ hội, tại khuôn viên của đình làng, lãnh đạo địa phương còn tổ chức lễ chúc thọ các cụ cao tuổi trong làng; biểu dương, khen thưởng học sinh giỏi cấp thành phố và huyện nhằm khuyến khích phong trào học tập tốt của con cháu trong làng. Năm 2010, tại đình làng, lãnh đạo địa phương biểu dương 36 học sinh giỏi cấp thành phố và huyện, học sinh thi đỗ vào các trường đại học, cao đẳng.
Trải qua thời gian, cụm đình chùa Giang Khẩu xuống cấp. Mái chùa thường bị dột khi mưa. Vì vậy, dân làng đang đồng sức, đồng lòng sửa chữa, nâng cấp, bảo tồn giá trị của cụm đình, chùa làng. Hiện, phần công trình phụ, gian tổ đường của cụm đình, chùa làng đang được tu bổ, tôn tạo. khang trang hơn, đáp ứng yêu cầu sinh hoạt văn hóa, tín ngưỡng tại địa phương, bảo tồn các di vật quý đã được lưu giữ từ hàng trăm năm nay.
An Hương
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét