Đình Lũ Phú, nơi bầu cử Quốc hội khoá I

Đình Lũ Phú, nơi bầu cử Quốc hội khóa I. Đình Lũ Phú, xưa thuộc làng A Lu, tổng Xuân Đám, huyện Phượng Nhỡn, tỉnh Bắc Giang, nay thuộc xã Xuân Phú, huyện Yên Dũng, tỉnh Bắc Giang.

Theo huyền tích, đình Lũ Phú được xây dựng từ lâu đời, theo kiểu chữ Nhất, trên mảnh đất có tên là Bãi Đồn. Niên đại chính xác được khắc trên tấm bia hiện còn được bảo lưu tại đình là vào thời Lê Trung Hưng, tháng 10 năm Canh Ngọ (1680), ngôi đình được nhân dân đại trùng tu với dáng vẻ uy nghi, cổ kính theo bình đồ kiến trúc hình chữ công, gồm 7 gian tiền tế, 3 gian ống muống, 3 gian hậu cung, hai bên có hai dãy tả vu, hữu vu, trước cửa đình có cây đa và cây kéo cổ thụ… Ngày 21 - 10 - 1953, ngôi đình bị bom Pháp tàn phá, dân xã tận dụng toàn bộ nguyên vật liệu để xây 12 gian lớp tiểu học, một nhà trạm xá 3 gian và một trụ sở Uỷ ban nhân dân xã 5 gian… Như vậy có thể thấy, trước đây qui mô của đình Lũ Phú rất lớn. Năm 1991, nhân dân địa phương đại trùng tu lại ngôi đình khang trang như hiện nay. Ngôi đình hiện tọa lạc trên một khu đất cao rộng, thuộc xóm Đình Phú, trước là ao đình, phía tả có ngôi chùa Quang Long cổ kính, xung quanh là đường liên thôn và khu dân cư bao bọc. Đình vẫn còn bảo lưu được gần như nguyên vẹn lối kiến trúc truyền thống của một ngôi đình cổ thời Lê Trung Hưng, các mảng chạm khắc của bức cửa võng thể hiện phong phú và sinh động nghệ thuật chạm khắc tinh xảo, với các mảng hoa văn khắc nổi về các đề tài tứ linh, tứ quí… Những hiện vật tiêu biểu trong đình Lũ Phú có thể kể đến tấm bia đá khắc vào tháng 10-1680, 3 đạo sắc phong của vương triều Nguyễn, ngai thờ, bài vị thời Nguyễn (thế kỉ XIX)… Đình Lũ Phú thờ Tướng quân Vũ Thành, cùng phối thờ Hà Công Khánh, tước vị Hán quận công hàm đặc tiến phụ quốc thượng tướng quân và phu nhân là bà Hoàng Quý Thị làm thành hoàng làng. Các vị thành hoàng tại đình Lũ Phú là những danh tướng tài ba, lỗi lạc có nhiều công lao trong cuộc kháng chiến bảo vệ nền độc lập dân tộc, trấn ải miền Đông Bắc Tổ quốc. Ngoài giá trị văn hóa, đình Lũ Phú còn là nơi diễn ra nhiều sự kiện lịch sử trọng đại. Năm 1944, đồng chí Hoàng Quốc Thịnh đã lãnh đạo nhân dân mít tinh tại đây. Tháng 4 năm 1945, nhân dân địa phương tụ họp tại đình làm lễ tế cờ cách mạng, rước đuốc, diễu hành thị uy quanh khu vực Lũ Phú biểu dương lực lượng. Ngày 20 - 7 -1945, đình Lũ Phú là nơi thành lập tự vệ làng Lũ Phú tiền thân của đội du kích xã Lũ Phú sau này. Cuối năm 1945, đồng chí Vũ Hồng Quang, đặc phái viên của Tỉnh ủy đã về đình Lũ Phú chỉ huy bắt phản động Quốc dân Đảng là Chánh Thống, người Bắc Ninh trốn về đây. Ngày 19-12-1946, dân quân Lũ Phú tập trung tại đình kéo lên Bắc Giang đánh Pháp… Đặc biệt, vào đầu năm 1946, nhân dân trong vùng đã tập trung tại đình Lũ Phú để bầu cử Quốc hội khóa I và bầu Hội đồng nhân dân xã lần thứ Nhất. Đình Lũ Phú là nơi diễn ra và chứng kiến nhiều sự kiện lịch sử trọng đại của nhân dân trong vùng và cũng là nơi sinh hoạt văn hóa tín ngưỡng, nơi tổ chức lễ hội truyền thống hằng năm. Vì vậy, đình Lũ Phú đã được UBND tỉnh Bắc Giang xếp hạng là Di tích Lịch sử - Văn hóa. (Theo báo Người cao tuổi)