Là một hệ thống phòng thủ trong lòng đất ở huyện Củ Chi, cách TP HCM 70 km về hướng tây bắc, hệ thống địa đạo Củ Chi được Mặt trận Dân tộc Giải phóng miền Nam Việt Nam đào trong thời kỳ Chiến tranh Đông Dương và Chiến tranh Việt Nam.
Công trình bắt đầu được thực hiện từ năm 1940, bao gồm bệnh xá, nhiều phòng ở, nhà bếp, kho chứa, phòng làm việc, hệ thống đường ngầm dưới lòng đất. Hệ thống địa đạo dài khoảng 200 km và có các hệ thống thông hơi vào các vị trí các bụi cây. Địa đạo đóng một vai trò quan trọng trong cuộc chiến thời người dân địa phương chống Pháp và Mỹ.
Ấp Phú Hiệp (thuộc xã Phú Mỹ Hưng, Củ Chi) được chọn lập hệ thống địa đạo là bởi vùng đất cao, lòng đất lẫn đá sỏi rắn chắc, có thể chịu sức ép bom 500kg và xe cơ giới của địch. Đây là khu rừng chồi, tre và cao su lẫn lộn rất thích hợp cho địa hình du kích chiến.
Địa đạo được xây dựng theo mô hình: cứ khoảng 16m tạo một giếng, đường kính 0,6m, sâu từ 3 - 8m, khi giáp mí thì lấp miệng. Từ đáy giếng dùng cuốc chim khoét sâu tạo địa đạo có chiều ngang 50cm, cao 80cm. Địa đạo gồm các ngóc ngách theo thế vừa chiến đấu, vừa tiếp nối từ hầm này đến hầm khác thành một thế liên hoàn. Những nơi giao nhau hoặc sắp vào miệng hầm, địa đạo hẹp dần, có khi phải trườn hoặc chui. Miệng hầm chỉ rộng khoảng 30cm x 40cm.
Căn hầm đầu tiên ở ngay bìa rừng có giếng ngầm cung cấp nguồn nước uống và sinh hoạt cho toàn khu vực địa đạo. Hệ thống địa đạo gồm 3 tầng, từ đường "xương sống" toả ra vô số nhánh dài, nhánh ngắn ăn thông nhau, có nhánh trổ ra tận sông Sài Gòn. Tầng một cách mặt đất 3m, chống được đạn pháo và sức nặng của xe tăng, xe bọc thép. Tầng 2 cách mặt đất 5m, có thể chống được bom cỡ nhỏ. Còn tầng cuối cùng cách mặt đất 8m.
Ðường lên xuống giữa các tầng hầm được bố trí bằng các nắp hầm bí mật. Bên trên nguỵ trang kín đáo, nhìn như những ụ mối đùn, dọc đường hầm có lỗ thông hơi. Liên hoàn với địa đạo có các hầm rộng để nghỉ ngơi, có nơi dự trữ vũ khí, lương thực, có giếng nước, có bếp Hoàng Cầm, có hầm chỉ huy, hầm giải phẫu... Còn có cả hầm lớn, mái lợp thoáng mát, nguỵ trang khéo léo để xem phim, văn nghệ. Mỗi hầm cách nhau 50 đến 70m, có kích thước như một hình vuông từ 3m đến 3,5m.
Trong những năm gần đây, địa đạo Củ Chi đã trở thành một điểm du lịch rất được ưa chuộng với những du khách quốc tế đến TP HCM. Chỉ một lần khám phá địa đạo, du khách sẽ thấy rõ chiều sâu thăm thẳm của lòng căm thù, ý chí bất khuất của "vùng đất thép" và sẽ hiểu vì sao một nước Việt Nam nhỏ bé lại chiến thắng một nước lớn và giàu có như Mỹ? Du khách cũng sẽ hiểu vì sao Củ Chi, mảnh đất nghèo khó, lại đương đầu ròng rã suốt 20 năm với một đội quân thiện chiến, vũ khí tối tân mà vẫn giành thắng lợi. Cũng từ địa đạo này, cuộc hành quân Crimp (cái bẫy) của Mỹ với 3.000 quân bộ, cuộc hành quân Sedarfall gồm 12.000 lính, có xe tăng, máy bay yểm trợ tối đa, nhằm biến Củ Chi thành "khu tự do hủy diệt" đã bị đập tan...
Và điều thú vị là, các hướng dẫn viên của địa đạo đều ăn mặc như hồi chiến tranh: nam mặc đồ giải phóng, mũ tai bèo; nữ mặc bà ba đen, quàng khăn rằn và đi dép lốp. Sự có mặt của họ bên trong những búi cây, ở mỗi khúc quanh khiến du khách có cảm giác đang được sống trong sự thật của Củ Chi thời đánh giặc... "“Chuyến đi tới thành phố Hồ Chí Minh của Việt Nam là một hành trình khó quên, tìm về sự kiện lịch sử làm thay đổi vận mệnh một dân tộc, và cả suy nghĩ trong tôi nữa. Với chi phí chỉ có 20 USD, địa đạo Củ Chi chắc chắn là nơi hào phóng dành tặng du khách nhiều điều thú vị", một phóng viên Brunei đã viết trên tờ The Brunei Times hồi tháng 11/2011.
Cũng theo phóng viên này, anh thực sự bị ấn tượng với địa đạo Củ Chi. Chuyến đi đã giúp anh hiểu biết thêm rất nhiều ngoài những bài học lịch sử thời tiểu học và trung học. Anh đã biết người Việt Nam làm gì để hạ được máy bay chiến đấu Mỹ, rồi lại dùng chính mảnh vụn xác máy bay để chế tạo bom và vũ khí và sử dụng những chiến lược thông minh để giành chiến thắng...
Công trình bắt đầu được thực hiện từ năm 1940, bao gồm bệnh xá, nhiều phòng ở, nhà bếp, kho chứa, phòng làm việc, hệ thống đường ngầm dưới lòng đất. Hệ thống địa đạo dài khoảng 200 km và có các hệ thống thông hơi vào các vị trí các bụi cây. Địa đạo đóng một vai trò quan trọng trong cuộc chiến thời người dân địa phương chống Pháp và Mỹ.
 |
| Một đoạn đường hầm của địa đạo Củ Chi. Ảnh: internet |
Ấp Phú Hiệp (thuộc xã Phú Mỹ Hưng, Củ Chi) được chọn lập hệ thống địa đạo là bởi vùng đất cao, lòng đất lẫn đá sỏi rắn chắc, có thể chịu sức ép bom 500kg và xe cơ giới của địch. Đây là khu rừng chồi, tre và cao su lẫn lộn rất thích hợp cho địa hình du kích chiến.
Địa đạo được xây dựng theo mô hình: cứ khoảng 16m tạo một giếng, đường kính 0,6m, sâu từ 3 - 8m, khi giáp mí thì lấp miệng. Từ đáy giếng dùng cuốc chim khoét sâu tạo địa đạo có chiều ngang 50cm, cao 80cm. Địa đạo gồm các ngóc ngách theo thế vừa chiến đấu, vừa tiếp nối từ hầm này đến hầm khác thành một thế liên hoàn. Những nơi giao nhau hoặc sắp vào miệng hầm, địa đạo hẹp dần, có khi phải trườn hoặc chui. Miệng hầm chỉ rộng khoảng 30cm x 40cm.
Căn hầm đầu tiên ở ngay bìa rừng có giếng ngầm cung cấp nguồn nước uống và sinh hoạt cho toàn khu vực địa đạo. Hệ thống địa đạo gồm 3 tầng, từ đường "xương sống" toả ra vô số nhánh dài, nhánh ngắn ăn thông nhau, có nhánh trổ ra tận sông Sài Gòn. Tầng một cách mặt đất 3m, chống được đạn pháo và sức nặng của xe tăng, xe bọc thép. Tầng 2 cách mặt đất 5m, có thể chống được bom cỡ nhỏ. Còn tầng cuối cùng cách mặt đất 8m.
Ðường lên xuống giữa các tầng hầm được bố trí bằng các nắp hầm bí mật. Bên trên nguỵ trang kín đáo, nhìn như những ụ mối đùn, dọc đường hầm có lỗ thông hơi. Liên hoàn với địa đạo có các hầm rộng để nghỉ ngơi, có nơi dự trữ vũ khí, lương thực, có giếng nước, có bếp Hoàng Cầm, có hầm chỉ huy, hầm giải phẫu... Còn có cả hầm lớn, mái lợp thoáng mát, nguỵ trang khéo léo để xem phim, văn nghệ. Mỗi hầm cách nhau 50 đến 70m, có kích thước như một hình vuông từ 3m đến 3,5m.
 |
| Hầm cứu thương ở địa đạo Củ Chi. Ảnh: internet |
Trong những năm gần đây, địa đạo Củ Chi đã trở thành một điểm du lịch rất được ưa chuộng với những du khách quốc tế đến TP HCM. Chỉ một lần khám phá địa đạo, du khách sẽ thấy rõ chiều sâu thăm thẳm của lòng căm thù, ý chí bất khuất của "vùng đất thép" và sẽ hiểu vì sao một nước Việt Nam nhỏ bé lại chiến thắng một nước lớn và giàu có như Mỹ? Du khách cũng sẽ hiểu vì sao Củ Chi, mảnh đất nghèo khó, lại đương đầu ròng rã suốt 20 năm với một đội quân thiện chiến, vũ khí tối tân mà vẫn giành thắng lợi. Cũng từ địa đạo này, cuộc hành quân Crimp (cái bẫy) của Mỹ với 3.000 quân bộ, cuộc hành quân Sedarfall gồm 12.000 lính, có xe tăng, máy bay yểm trợ tối đa, nhằm biến Củ Chi thành "khu tự do hủy diệt" đã bị đập tan...
Và điều thú vị là, các hướng dẫn viên của địa đạo đều ăn mặc như hồi chiến tranh: nam mặc đồ giải phóng, mũ tai bèo; nữ mặc bà ba đen, quàng khăn rằn và đi dép lốp. Sự có mặt của họ bên trong những búi cây, ở mỗi khúc quanh khiến du khách có cảm giác đang được sống trong sự thật của Củ Chi thời đánh giặc... "“Chuyến đi tới thành phố Hồ Chí Minh của Việt Nam là một hành trình khó quên, tìm về sự kiện lịch sử làm thay đổi vận mệnh một dân tộc, và cả suy nghĩ trong tôi nữa. Với chi phí chỉ có 20 USD, địa đạo Củ Chi chắc chắn là nơi hào phóng dành tặng du khách nhiều điều thú vị", một phóng viên Brunei đã viết trên tờ The Brunei Times hồi tháng 11/2011.
Cũng theo phóng viên này, anh thực sự bị ấn tượng với địa đạo Củ Chi. Chuyến đi đã giúp anh hiểu biết thêm rất nhiều ngoài những bài học lịch sử thời tiểu học và trung học. Anh đã biết người Việt Nam làm gì để hạ được máy bay chiến đấu Mỹ, rồi lại dùng chính mảnh vụn xác máy bay để chế tạo bom và vũ khí và sử dụng những chiến lược thông minh để giành chiến thắng...
Hoài Nam
Khám phá địa đạo bí hiểm trong lòng Củ Chi
Được xếp thứ 5 trong số 10 công trình ngầm đẹp nhất thế giới, địa đạo Củ Chi với những đoạn đường hầm dài trên 200km thực sự là điểm du lịch lý thú trong những ngày cuối tháng 4 lịch sử.
Không mang dáng vẻ kỳ vĩ nhưng có thể coi nơi đây là công trình “bí hiểm” bậc nhất với trên 200km đường hầm tỏa rộng như một mạng lưới khổng lồ trong lòng đất, dưới đó là cả một hệ thống phòng ốc, nhà xưởng, bếp ăn đảm bảo cho cuộc sống của hàng ngàn con người.
Dù đã dùng đủ mọi thủ đoạn nhưng Mỹ - Ngụy vẫn không thể “tiêu diệt” được nơi này, không những thế, nhân dân và các chiến sĩ tại đây đã tiến hành nhiều trận đánh trả khiến gần 20.000 quân địch thiệt mạng.
Trong chiến tranh, hàng ngàn người con hy sinh, hàng vạn ngôi nhà bị đốt phá, san phẳng, nhưng vượt trên tất cả những mất mát đó Củ Chi vẫn hiên ngang đứng vững góp phần hết sức quan trọng vào cuộc kháng chiến thần thánh của dân tộc.
Là nơi lưu giữ đầy đủ mọi hiện vật, cũng như khung cảnh của cuộc sống cách đây 37 năm, địa đạo Củ Chi là một bảo tàng lịch sử khổng lồ. Du khách sẽ thật sự cảm nhận được cuộc sống kiên cường của nhân dân và những chiến sĩ giải phóng nơi đây khi trực tiếp trườn mình qua những đoạn hầm dưới lòng đất, hay cùng lặng người khi đọc danh sách của 44.375 liệt sĩ đã hy sinh trên chiến trường Gia Định trong ngôi đền thiêng Bến Dược.
Dưới đây là một số hình ảnh tại mảnh đất “chân trần – chí thép” do PV Infonet ghi lại mời bạn đọc cùng chiêm ngưỡng:
Lối vào địa đạo vẫn hoang sơ như thủa nào
Những căn nhà bán ngầm dưới mặt đất được lợp bằng lá Trung quân để chống cháy lan
Lối xuống hầm nay đã được mở rộng dành cho khách tham quan
Những đoạn hầm chỉ vừa đủ để đi khom
Lỗ thông hơi được ngụy trang trong những ụ mối tự nhiên
Dù chiến tranh rất ác liệt nhưng các lóp học vẫn được duy trì
Trước đây những căn bếp Hoàng Cầm và phòng phẫu thuật hoàn toàn được che kín dưới lòng đất nhưng nay đã được mở cửa cho du khách tham quan
Khoai mì – muối mè: Đây là nguồn lương thực chính của quân và dân Củ Chi trong những năm tháng chiến tranh
Xưởng công binh
Những vũ khí tuy thô sơ nhưng đã trở thành nỗi ám ảnh với quân địch
Những loại bom đạn quân địch đã rải xuống mảnh đất Củ Chi
Tháp 9 tầng và đền Bến Dược – nơi vinh danh 44.375 liệt sĩ đã ngã xuống tại mảnh đất Gia Định trong 2 cuộc kháng chiến.
Một góc nhà hàng phục vụ du khách nghỉ chân
NGUYỄN CƯỜNG
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét