Thăm nhà thờ cổ Mằng Lăng

TTO - Hai hàng cau rợp bóng dẫn lối đi, những bức tượng nho nhỏ, góc tường sơn màu xám lấm tấm vệt đen màu thời gian… tất cả tạo nên không gian huyền bí và thánh thiện cho Mằng Lăng, một trong những nhà thờ cổ với lối kiến trúc độc đáo ở xã An Thạnh, huyện Tuy An, Phú Yên.

Mặt trước nhà thờ Mằng Lăng tạo ấn tượng bởi kiểu kiến trúc gothic thế kỷ 19 - Ảnh: Tiến Thành

Nằm cách thành phố Tuy Hòa 35km về phía bắc, nhà thờ Mằng Lăng được xây dựng năm 1892, do một người Pháp tên Joseph de La Cassagne mà người dân xứ đạo còn gọi bằng tên tiếng Việt là Cổ Xuân, vị linh mục đầu tiên của giáo xứ Mằng Lăng.

Theo các bậc cao niên ở An Thạch, cách đây hơn 100 năm, khu vực An Thạch rất ít dân cư, phủ kín cây rừng, trong đó có một loại cây mọc rất nhiều, tán phủ rộng, lá cây hình bầu dục, hoa mọc chùm nở ra màu tím hồng gọi là mằng lăng. Hiện dấu vết khu rừng mằng lăng ấy không còn, nhưng ngôi nhà thờ vào thời điểm ấy đã được đặt tên theo loại cây quý này. Thực tế, trong nhà thờ ngày nay còn giữ một bàn gỗ mặt tròn làm bằng gỗ mằng lăng từ thuở vừa xây dựng, có đường kính đến 1,5m.

Đây là nơi lưu giữ cuốn sách chữ quốc ngữ đầu tiên - "Phép giảng tám ngày" của Alexandre de Rhodes (còn gọi là cha Đắc Lộ) in năm 1651 tại Roma, Ý.

Nhà thờ nằm trong khuôn viên rộng 5.000m² với điểm nhấn mặt tiền được xây dựng theo phong cách kiến trúc gothic, mang đậm chất mỹ thuật Pháp. Hai bên là hai lầu chuông, chính giữa là thập tự giá đã lấm tấm phủ rêu. Hai mặt bên hành lang nhà thờ được thiết kế theo hình búp măng cách điệu đẹp mắt.

Toàn bộ nhà thờ được đặt trong không gian thoáng mát, rợp bóng cây xanh và những hàng cây sakê toát lên sự mạnh mẽ. Nhưng khu thánh đường bên trong nhà thờ mới thật sự khiến bạn choáng ngợp với những khung cửa sổ sặc sỡ sắc màu, những bức tường phủ sơn màu nâu vàng và mái trần gỗ bóng mượt treo những chiếc đèn cổ…

Không gian nhà thờ luôn tĩnh lặng với ba cánh cửa rộng mở để mọi người có thể cầu nguyện. Ngoài ra, du khách có thể tham quan căn hầm độc đáo và phòng truyền thống mang tên Anrê Phú Yên, nơi lưu trữ và triển lãm trang trọng tất cả những tư liệu liên quan đến chân phước Anrê Phú Yên.

Thánh đường nhà thờ nhìn qua cửa sổ - Ảnh: Tiến Thành

Đập Tam Giang, một lối đi tắt từ xã An Thổ dành cho khách ưa mạo hiểm đến nhà thờ Mằng Lăng (xã An Thạnh) - Ảnh: Tiến Thành

Bóng cây phủ xuống mặt tiền nhà thờ - Ảnh: Tiến Thành

Họa tiết mỹ thuật Pháp trang trí trên mặt tiền nhà thờ - Ảnh: Tiến Thành

Mặt sau nhà thờ thiết kế hình lăng trụ - Ảnh: Tiến Thành

Thánh đường nhà thờ nhìn qua cửa sổ - Ảnh: Tiến Thành

Thánh đường với gam màu mật ong toát lên sự trang trọng - Ảnh: Tiến Thành

Bia đá ghi toàn bộ lịch sử của nhà thờ bằng tiếng Pháp đặt dưới nền thánh đường - Ảnh: Tiến Thành

Tượng đặt Anrê Phú Yên đặt trong hành lang nhà thờ - Ảnh: Tiến Thành

Bình hoa độc đáo được trang trí trên những góc tường - Ảnh: Tiến Thành

Bức tượng Joseph de La Cassagne (tên tiếng việt là Cổ Xuân), vị linh mục đầu tiên của giáo xứ Mằng Lăng đặt trước nhà thờ - Ảnh: Tiến Thành

Trẻ con dạo chơi trong khuôn viên nhà thờ - Ảnh: Tiến Thành

TIẾN THÀNH

Nhà thờ cổ Mằng Lăng

17/09/2012 3:05

Tọa lạc tại xã An Thạch, H.Tuy An (Phú Yên), cách TP.Tuy Hòa khoảng 35 km về phía bắc, nhà thờ Mằng Lăng là một trong những nhà thờ cổ nhất ở Việt Nam. Đây cũng là nơi đang lưu giữ cuốn sách in đầu tiên bằng chữ quốc ngữ của nước ta.

Nhà thờ Mằng Lăng được xây dựng năm 1892, trong khuôn viên rộng khoảng 5.000 m2, rợp bóng cây xanh. Công trình được thiết kế theo lối kiến trúc Gothic với nhiều hoa văn trang trí hài hòa, giản dị nhưng tôn nghiêm; điểm cao nhất nhà thờ là hai tháp chuông, chính giữa là thập tự giá. Nhìn bên ngoài, nhà thờ Mằng Lăng có màu xanh xám, nằm lặng lẽ giữa một vùng quê yên ả tạo nên một khung cảnh yên bình khó tả. Hành lang nhà thờ được thiết kế giống hình búp măng cách điệu. Khu thánh đường với không gian khoáng đạt, khi ánh nắng mặt trời chiếu xuyên qua các vòm cửa tạo nên một cảnh sắc rực rỡ, đẹp mắt. Người dân địa phương cho biết, nhà thờ có tên là Mằng Lăng vì xưa kia, ở xã An Thạch có rất nhiều cây tên gọi là mằng lăng, cây có tán rộng, lá hình bầu dục, có hoa kết thành từng chùm màu tím rất đẹp. Nhà thờ được đặt theo tên của loại cây này.

Nhà thờ Mằng Lăng

Trong khuôn viên nhà thờ Mằng Lăng có một khu hầm nhỏ, được xây dựng công phu trong lòng một quả đồi tự tạo. Khi vào trong hầm, du khách dễ dàng nhìn thấy những hình ảnh về nhà thờ ngày mới xây dựng, những bức điêu khắc được chạm trổ tinh tế, kể về thánh Anre Phú Yên (1625 - 1644) hay giáo sĩ Đắc Lộ (1593 - 1660). Đáng chú ý là cuốn sách in đầu tiên bằng chữ quốc ngữ của nước Việt Nam. Cuốn sách được in vào năm 1651 tại Roma (Italia), là quyển giáo lý “Phép giảng tám ngày” của giáo sĩ Alexandre de Rhodes (Đắc Lộ) - người khai sinh ra chữ quốc ngữ. Cuốn sách còn nguyên vẹn, được trưng bày trang trọng trong một hộp kính, du khách đến đây có thể đọc trang đầu tiên của quyển giáo lý được thể hiện dưới dạng song ngữ gồm tiếng Latin bên trái và tiếng Việt bên phải.

Cuốn sách in đầu tiên bằng tiếng Việt được lưu giữ tại nhà thờ Mằng Lăng - Ảnh: Nguyễn Chung

Đến thăm nhà thờ Mằng Lăng cổ kính, tận mắt chứng kiến cuốn sách in đầu tiên bằng chữ quốc ngữ của nước ta chắc chắn sẽ mang lại nhiều điều thú vị và ý nghĩa trên hành trình khám phá của mỗi người.

Nguyễn Chung