Cù Lao Dài - dải đất phù sa

Cù lao Dài (huyện Vũng Liêm, Vĩnh Long), dải đất dài hai chục cây số như một viên ngọc xanh nằm giữa dòng sông nặng phù sa đã thu hút những đoàn khách theo tour chuyên nghiệp.

Để đến được cù lao Dài, du khách có thể đi đò ở bến Vũng Liêm hoặc qua phà Quới An - Quới Thiện, bến phà nhỏ trông hiền lành, người đi phà cũng dễ thương, không có sự gấp gáp, chen lấn, hối hả như ở các bến phà khác.

Từ khi cầu Cổ Chiên nối liền hai tỉnh Bến Tre - Trà Vinh khánh thành, sông Cổ Chiên bỗng được giới du lịch chú ý. Trong nhiều năm, dòng Cổ Chiên nước lớn đã giữ cho cù lao còn nguyên vẻ mộc mạc thôn quê với những vườn trái cây trĩu quả và giai điệu đờn ca tài tử văng vẳng xóm làng.

Đặt chân đến xã Thanh Bình, mùi mít và mùi sầu riêng thoang thoảng giữa không khí ẩm ướt của miệt vườn mùa mưa. Du khách thong thả đi dọc con đường nhỏ và nếu thích thì có thể xin vào thăm vườn trái cây của người dân địa phương.

Chủ vườn đa phần ai cũng rất mến khách. Họ sẽ chọn trái ngay từ trên cây, cắt xuống và bổ ra cho mọi người cùng thưởng thức giữa không gian xanh mát. Ngoài đặc sản sầu riêng và mít vị đậm đà thì chôm chôm, bưởi, măng cụt… cũng không kém phần hấp dẫn.

Sầu riêng vào mùa.

Trước đây, cù lao thường xuyên bị ngập nước nên chỉ thuận tiện trồng lúa nước hay trồng lát. Ngày nay, nhờ có sự đầu tư xây dựng hệ thống đê bao, cù lao Dài trở thành vùng sản xuất nông nghiệp trù phú của huyện Vũng Liêm với những mặt hàng nông sản như trái cây ngon, cá da trơn, tôm nước ngọt…

Riêng một số ấp ở đuôi cù lao thuộc xã Thanh Bình (như Bình Thủy, Thông Lưu), bà con vẫn còn giữ cây trồng truyền thống là cây lát. Cùng với trồng lát, từ lâu, người dân nơi đây đã biết đến nghề dệt chiếu, se lõi lát…

Ở Bình Thủy, Thông Lưu, hầu hết các hộ gia đình đều có máy se lõi lát. Ấp Bình Thủy đã được tỉnh Vĩnh Long công nhận là làng nghề truyền thống.

Đường lên cầu Cổ Chiên.

Theo lịch sử tỉnh Vĩnh Long, nơi đây là một trong những làng điển hình về khai hoang lập ấp trên địa bàn trấn Vĩnh Thanh dưới triều vua Gia Long.

Từ giữa thế kỷ thứ XIX, cù lao này được xem là một mô hình đẹp về làng mới, ruộng vườn liền mạch, đình chùa phong phú, nổi tiếng là nơi đông đúc, no đủ. Ở xã Thanh Bình hiện nay còn lại hai khu lăng mộ lớn được xây dựng cách nay khoảng 180 năm.

Đó là khu lăng mộ bà Nguyễn Thị Tuyết (mẹ Thoại Ngọc Hầu) và lăng mộ của cha mẹ vợ ông (là ông Châu Vĩnh Huy và bà Đỗ Thị Toán) đã được ông xây dựng vào những năm ông làm trấn thủ Vĩnh Thanh.

Hai khu lăng mộ này là chứng tích góp phần xác định cù lao Dài chính là quê hương thứ hai của Nguyễn Văn Thoại, tức Thoại Ngọc Hầu khi ông cùng gia quyến chạy loạn từ Quảng Nam vào đây.

Thăm thú cù lao xong, du khách thường ghé quán lá Vườn Dừa, nơi phục vụ những món ăn đặc sản dân dã mà thơm ngon. Khai vị thường là món bánh xèo.

Bánh xèo ở đây có loại bột rất thơm và dẻo. Bí quyết là người dân dầm ngò gai lấy nước, đổ vào bột bánh xèo và bỏ lên chảo chiên, dùng rất ít dầu nên không ngấy.

Nhân bánh cũng khá lạ miệng với nguyên liệu là con hến. Hến sông Cổ Chiên mang vị ngọt thanh và có màu rất trắng, quyện với vị béo của nước dừa trong bột bánh, vị bùi bùi chua chua của lá cát lồi, mùi nhẫn nhẫn của lá cách ăn thật hợp vị.

Thiếu nữ địa phương hướng dẫn du khách đổ bánh xèo.

Quán dân dã nên cách phục vụ cũng rất thân tình. Các cô, các chị đầu bếp sẵn sàng kiên nhẫn hướng dẫn du khách đổ từng chiếc bánh sao cho giòn rụm.

Xong món bánh thì đến gỏi gà hấp rượu. Gà thả vườn thịt săn chắc trộn cùng lõi cây chuối non xắt nhỏ, vị tươi ngon ăn hoài không ngán. Rồi đến món canh chua cá nấu trái bần. Trái bần xinh xinh vị chua làm tô canh cá ngọt mà thanh, quyện thêm vị bùi của chuối thật khó quên.

Xế trưa, miệt vườn yên tĩnh rộn lên tiếng đàn ca của ban nhạc tài tử. Du khách dù không nhiều máu văn nghệ vẫn cứ bị cuốn vào lời ca tiếng hát trữ tình thấm đẫm chất miền Tây.

Theo Bảo Thu / Báo Doanh Nhân Sài Gòn

Lưu luyến cù lao Dài

(TNTS) Cảm giác thư thái, thanh bình, mộc mạc, thân quen... là những điều người lớn có được khi đến cù lao Dài (Vĩnh Long). Còn với trẻ con, những trải nghiệm như trèo cây hái trái, nướng ốc, làm bánh... sẽ là kỷ niệm khó quên cho một kỳ nghỉ hè.

Sầu riêng ở cù lao Dài

Sở dĩ có cái tên cù lao Dài là vì khi nhìn từ trên cao xuống, cái cù lao nằm giữa bốn bề sông nước này có hình dáng giống như một chiếc giày. Do người miền Tây đọc trại từ nên "giày" biến thành "dài".

Cù lao Dài là một dải đất phù sa nổi lên giữa hạ lưu sông Tiền với diện tích 4.000 ha, chiều dài 12 km, chỉ gồm 2 xã là Thanh Bình và Quới Thiện thuộc huyện Vũng Liêm, tỉnh Vĩnh Long.

Thưởng thức trái cây tại vườn

Về nơi đây, bạn sẽ cảm nhận đầy đủ, trọn vẹn cái hồn hậu, chân tình của người nông dân miền Tây đúng nghĩa, từ cách nói chuyện, đi đứng, sinh hoạt đến sự mến khách của chủ nhà. Từ cái bàn, cái ghế trong nhà đến vườn trái cây trĩu quả và giai điệu đờn ca tài tử văng vẳng... tất cả đều tạo cho bạn cảm giác thân quen dù có thể mới về cù lao Dài lần đầu. Sau khi mỏi chân vòng quanh lối xóm trên những con đường đất thịt, bạn có thể thoải mái ngả người thư thái trên những chiếc võng đặt ở hàng ba nhà mà không phải e ngại vì làm phiền gia chủ.

Và đã đến đây thì chớ quên thưởng thức trái cây tại vườn. Cũng như các cù lao khác ở miền Tây, được trời phú bốn bề là sông nước, phù sa bồi đắp quanh năm nên các vườn cây trái ở đây đều trĩu quả.

Mùa này ở cù lao Dài đang có sầu riêng, măng cụt, chôm chôm, bưởi năm roi, dâu xiêm, bòn bon, mít... tươi ngon vô cùng. Trái chín cây nên ngọt đậm đà, thơm lừng. Đặc biệt, hiện ở vùng đất này có không ít những cây măng cụt được liệt vào hàng cổ thụ, khoảng 80 tuổi mà hằng năm vẫn còn ra trĩu quả như vườn của chú Ba Nhỏ. Có hơn 30 cây như thế. Trái ra từ những cây này ngon tuyệt vời: vỏ rất mỏng, vị ngọt và ít hạt (nhà vườn hay gọi là măng cụt hột nhỏ cơm dày). Sầu riêng thì trái đùm đùm đeo cây. Ai ghiền cơm vàng hạt lép béo ngậy, dậy hương thơm lừng thì không đâu ngon bằng ở cù lao Dài. Bưởi da xanh vừa thơm vừa ngọt thanh tao. Mít thì đậm đà, ăn giòn ngọt, thơm do chín cây hái xuống là bổ liền. Vừa thưởng thức trái cây giữa không gian xanh mát, vừa trò chuyện rôm rả, mọi người như quên hẳn sự bon chen ở chốn phồn hoa đô thị.

Vì ăn quá ngon, không du khách nào bỏ qua cơ hội mua về làm quà. Chuyện mua 1 kg được “bo” thêm 1 - 2 lạng không phải chuyện lạ ở xứ này. Bởi một phần người dân ở đây quan niệm cái tình, cái nghĩa là chính nên bán khá “rộng tay” với khách phương xa; một phần vì quen bán cho thương lái với số lượng lớn nên không ki bo từng lạng lẻ với khách du lịch.

Du khách thích tự đổ bánh thưởng thức

Bánh xèo ở cù lao Dài

Trẻ em rất thích món ốc nướng tiêu

Tự nướng ốc, làm bánh

Ở cù lao Dài có những món ăn dân dã mà người nơi xa tới chỉ ăn no bụng chứ không biết ngán vì ngon, vì lạ, chẳng hạn như bánh xèo thịt vịt măng mạnh tông, bánh xèo hến, canh chua cá hú nấu bần, ốc bươu nướng tiêu xanh, gỏi gà trộn chuối cây, bánh cuốn hến... Với món bánh xèo thịt vịt măng mạnh tông, người ăn cảm nhận hương vị khác biệt rõ rệt với bánh xèo ở Sài thành, hay thậm chí là ở Cần Thơ. Vịt nuôi thả vườn ở mương kênh nên có thịt chắc thơm lại rất ít mỡ, hòa cùng măng mạnh tông tươi luộc chín thơm ngọt với bột bánh xèo béo đậm đà (được pha từ loại bột rất thơm và dẻo rồi chiên trên chảo gang không cần dầu, bí quyết là người dân giã ngò gai lấy nước, cho vào bột bánh xèo rồi chiên, không dính chảo) cuộn cùng với các loại rau vườn như lá cách, cát lồi, cải bẹ xanh, rau diếp cá... mang đến đủ vị mặn, ngọn, chua, cay, đắng, béo hấp dẫn, ăn no mà không thấy ngán. Vì bánh không bị dính chảo và dễ đổ nên du khách đến đây rất thích tự tay đổ bánh xèo rồi thưởng thức. Dù bạn là dân không chuyên vẫn có thể cho ra thành phẩm là những chiếc bánh thơm ngon, đẹp mắt. Hến miệt này cũng hoàn toàn khác với hến miền Trung, con to, mập mạp, no thịt lại ngọt hơn nhiều, du khách ăn một lần là nhớ. Canh chua cá hú nấu bần có vị chua thanh tao, vị ngọt tự nhiên của bần, của cá. Ốc bươu mùa này ở cù lao Dài rất mập mạp, ngọt thịt. Ốc làm sạch, rưới nước mắm đường tiêu đặc quẹo nướng trên than hồng thì ngon khó chối từ... Khẩu vị vừa ăn lại không quá cay với trẻ nhỏ nên các bé gái đến đây rất thích trổ tài nướng ốc...

Ăn xong rồi cùng nhau nghe đờn ca tài tử, cảm giác lâng lâng thư thái vô cùng. Ngồi nghe người dân tâm tình, cao hứng có thể cùng cất lên vài câu vọng cổ ngọt ngào da diết thấy thật ấm lòng. Để về Sài Gòn mà lòng còn lưu luyến mãi...

Cù lao Dài là một trong những điểm đến mới ở miền Tây vừa được Công ty du lịch Fiditour đưa vào khai thác phục vụ du khách nhằm làm phong phú thêm sự trải nghiệm cho khách đến miền Tây. Đây là một lựa chọn cho gia đình bạn, kết hợp cùng một số điểm đến lân cận, trải nghiệm trong 2 ngày cuối tuần, sẽ rất thú vị, bổ ích cho người lớn lẫn trẻ nhỏ. Có thể kết hợp thăm TP.Trà Vinh - nơi được mệnh danh là “phố thị cây xanh” của VN với những con đường dài thẳng tắp, xanh mát bởi hàng cây hơn trăm năm tuổi; thăm ao Bà Om, chùa Âng, Bảo tàng Văn hóa dân tộc Khmer, đền thờ Bác Hồ, tượng đài Lê Cẩn - Nguyễn Giao... Giá vé hiện ở mức 1.590.000 đồng/khách.

Bài, ảnh: Cẩm Nhi