Đến Đồng Văn vào dịp đầu năm, du khách sẽ có dịp được xem Lễ hội cầu mưa của người Lô Lô (Hà Giang). Là một dân tộc ít người với khoảng 2000 người nhưng giá trị tinh thần của người Lô Lô lại vô cùng phong phú. Qua năm tháng, nhưng những giá trị truyền thống đó vẫn được giữ nguyên giá trị.
Người Lô Lô làm lễ cầu mưa
Lễ hội cầu mưa được người dân tộc Lô Lô tổ chức với mục đích cầu mong các vị thần phù hộ cho trời đất mưa thuận gió hòa, mùa màng tốt tươi, mong cho cuộc sống của người dân được đầy đủ. Với những nghi lễ đặc sắc, độc đáo, lễ cầu mưa được truyền từ đời này sang đời khác. Đó không chỉ là một sự kiện mang tính tín ngưỡng, dân tộc mà còn là dịp để mọi người gặp gỡ, trai gái giao duyên. Việc cầu mưa không thể làm tùy tiên, không phải năm nào cũng làm lễ, mà chỉ vào những năm thời tiết khắc nghiệt khô hạn, người dân trong vùng mới tập trung nhau lại làm.
Lễ hội Cầu Mưa thường được tổ chức vào các ngày 15, 17, 19 tháng 3 âm lịch hàng năm – thời điểm thời tiết khắc nghiệt nhất trong năm. Vào ngày lễ, bà con trong làng cùng nhau chuẩn bị đồ lễ gồm: 1 con gà trống, 2 con chó, 1 thanh kiếm bằng gỗ hoặc sắt, 1 bát nước, 4 chén rượu, 4 ống hương bằng tre tượng trưng cho 4 phương trời, cùng với hương, giấy vàng, bạc. Cùng với đó là trống đồng và nhị – những vật không thể thiếu trong lễ cầu mưa của người Lô Lô. Trống ở đây là trống mồ dảnh (trống trời). Mỗi bộ gồm 2 chiếc: trống đực và trống cái. Trống đồng được coi như báu vật linh thiêng của cha ông để lại.
Thầy cúng làm lễ
Buổi lễ bắt đầu, những người giúp việc tiến hành cắt tiết chó, gà để nguyên cả con rồi bày lên một chiếc mẹt to. Thầy cúng sẽ tiến hành cúng một lần mời thần linh 4 phương trời chứng giám buổi lễ cầu mưa của dân làng. Sau khi lễ vật được chuẩn bị đầy đủ, thầy cúng thắp hương tại bàn thờ gia tiên, đặt chén nước, giấy trúc xuống một góc nhà và khấn xin. Tiếp đến, ông bọc tờ giấy trúc lên chén nước. Nếu nước trong chén không bị thấm hoặc đổ ra ngoài thì việc xin phép sẽ linh nghiệm. Cuối cùng, thầy cúng đốt tờ giấy trúc và hoàn tất thủ tục.
Thầy cúng khấn xin thần linh cho mưa thuận gió hòa
Sau phần lễ, tất cả dân làng quây quần, múa hát, uống rượu xung quanh bàn lễ. Lúc này, các chàng trai cô gái Lô Lô sẽ biểu diễn những điệu dân ca Tế Phua, Tế La, Hồ La Tế, Ta Sì Phua… ca ngợi tình yêu quê hương, đất nước, hạnh phúc lứa đôi. Ngày hội cầu mưa là ngày vui của người Lô Lô. Những người dân trong làng họp mặt bàn chuyện sản xuất. canh tác, trồng trọt. Đám thanh niên tìm người yêu qua những câu hát giao duyên bằng tiếng sáo cờ lé, sáo đôi. Trong những ngày hội, các cô gái Lô Lô rạng ngời trong những chiếc váy thêu hoa lung linh sắc màu.
Các chàng trai cô gái múa hát trong lễ hội
Các cô gái Lô Lô mang trên mình những trang phục sặc sỡ
Người dân vui chơi trong lễ hội
Lễ hội cầu mưa của người Lô Lô là một lễ hội tín ngưỡng phồn thực. Thông qua lễ hội, bà con Lô Lô truyền dạy cho con cháu niềm tự hào lưu giữ giá trị truyền thống dân tộc.
Thúy Lan
Mục sở thị lễ cầu mưa của người Lô Lô
(CLO) Thầy cúng sau khi thắp hương tại trên bàn thờ gia tiên, sau đó đặt tờ giấy trúc cùng chén nước xuống một góc nhà và khấn vái, xin thần linh phù trợ cho dân làn sức khỏe, mùa màng bội thu...Thầy cúng dùng tờ giấy trúc bọc lên chén nước, nếu nước trong chén không bị thấm hoạc đổ ra ngoài thì việc xin phép thần linh đã hiệu nghiệm. Đây cũng là lúc kết thúc lễ cầu mưa tốt đẹp.....
Hàng năm, cứ đến ngày 15; 16 và 19 tháng 3 Âm lịch, đây cũng là lúc chuyển giao thời tiết hà khắc nhất trong năm, người Lô Lô đang sinh sống trên những đỉnh núi tai mèo khu vực Mèo Vạc – Hà Giang lại bắt đầu cho lễ hội Cầu mưa – Một trong những lễ hội lớn nhất và đặc biệt nhất trong năm.
Người dân Lô Lô sau khi đã sắm sửa đầy đủ đồ lễ là đến lượt người trợ lý cho thầy cúng sắp xếp lên để thầy cúng bắt đầu.
Sau khi người trợ tá đã bày biện các vật cúng lễ lên bàn, thầy cúng kiểm tra lại một lần nữa và bắt đầu cúng.
Ngay từ những ngày đầu trong tháng, người già trong bản đã bắt đầu rậm rịch chuẩn bị đồ tế lễ; Các cô gái thì chuẩn bị những bộ váy, áo tươm tất, sặc sỡ nhất để khoác khoe sắc; Các chàng trai thì ý ới gọi nhau quét dọn khu vực mảnh đất rộng, bằng phẳng để chuẩn bị cho buổi lễ cầu mưa. Tất cả như hừng hực khí thế cho những ngày tôn nghiêm.
Đúng ngày, người dân trong bản đã chuẩn bị sẵn đồ lễ gồm: 1 con gà trống, 2 con chó, 1 thanh kiếm bằng gỗ hoạc sắt, 1 bát nước, 4 chén rượu, 4 ống hương bằng tre tượng trưng cho 4 phương trời, hương, vàng, giấy bạc.
Trống đồng là sản vật linh thiêng nhất được truyền từ đời này qua đời khác
Nhạc cụ không thể thiếu trong lễ cầu mưa của người Lô Lô là nhị và trống. Trống bao gồm 2 chiếc tượng trưng cho trống đực và trống cái. Ngoài ra còn có thêm một chiếc trống đông, đây là báu vật linh thiêng được cha ông để lại, truyền từ đời này qua đời khác....
Buổi lễ bắt đầu, người trợ tá cho thầy cúng tiến hành cắt tiết chó, gà rồi để nguyên cả con trên một chiếc mẹt to. Sau khi chuẩn bị xong, thầy cúng bắt đầu mời thần linh của 4 phương trời về chứng giám buổi lễ cầu mưa của dân làng.
Sau khi hoàn tất lễ cúng cầu mưa, thầy cúng cùng người dân đi mời rượu những hình nộm, tượng trưng cho các thần linh đang phù trợ cho người Lô Lô.
Khi đã mời các thần linh về chứng giám, thầy cúng thắp hương trên bàn thờ gia tiên, đặt chén nước, giấy trúc xuống góc nhà và bắt đầu cầu, khấn. Bài cầu khấn gửi tới các thần linh là phù hộ cho trời đất mưa thuận, gió hòa; Mùa màng tươi tốt; Cuộc sống của người dân ấm no, đầy đủ.
Các cô gái trong làng chỉnh sửa lại váy, áo cho lễ hội
Bài khấn kết thúc cũng là lúc thầy cúng bọc tờ giấy trúc lên chén nước, nếu nước trong chén không bị thấm hoạc đổ ra ngoài thì việc xin phép cũng như thần linh đã linh nghiệm và phù hộ. Sau cùng, thầy cúng đốt tờ giấy trúc với ý nghĩa gửi thần linh mang về để lưu lại.
Công cuộc lễ cúng đã hoàn tất, cũng là lúc dân làng quây quần quanh bàn lễ để múa hát, uống rượu. Các chàng trai, cô gái bắt đầu cất những bài hát ca ngợi tình yêu, quê hương, đất nước, hạnh phúc lứa đôi như: Hồ La Tế; Ta Sì Phua; Tế Phua...
Những chén rượu tràn đầy được nâng lên chúc tụng, những điệu hát vang xa ngất ngây cho một mùa mưa thuận, gió hòa....
Những chén rượu tràn đầy được nâng lên chúc tụng, những điệu hát vang lên ngát ngây cả một góc bản. Lễ hội cứ kéo dài trong suốt 3 ngày trời như một bản tình ca sau một năm lao động mệt nhoài, vất vả.....
Giang Vương Hạ
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét