Chù ụ - đặc sản vùng duyên hải

TTO - Trong họ hàng nhà cua có con chù ụ, cái tên tuy lạ lẫm nhưng chất lượng không thua kém bất cứ một loài giáp xác nào. Du khách đến với Trà Vinh nghe cái tên ngộ nghĩnh “chù ụ” cũng háo hức khám phá và thưởng thức.

Chù ụ hấp - Ảnh: Hoài Vũ

Chù ụ là một loài giáp xác thường sinh sống ở các bãi bồi, nơi dòng sông đổ ra biển hoặc các cánh rừng phòng hộ ven biển, nhiều nhất là huyện duyên hải tỉnh Trà Vinh. Thân hình giống như ba khía, con to nhất cũng khoảng 100g trở lại nhưng trông cục mịch và có vẻ chậm chạp hơn.

Hai càng chù ụ đỏ hoe, to và kềnh càng, nhiều thịt, trên mai lại có những vết hằn sần sùi giống như hoa văn, hình dáng quều quào, sù sụ, buồn. Có lẽ vì vậy mà người đời mới gọi là chù ụ.

Trước đây ít ai để ý nhưng từ khi trở thành hàng đặc sản và nghiễm nhiên có mặt trên nhiều bàn tiệc, lúc đó nhiều người mới tranh nhau săn bắt, khiến chù ụ ngày càng quý hiếm và giá cũng tăng cao.

Được cho chậm chạp, nhưng những người chuyên bắt chù ụ cho biết muốn tóm được chúng không dễ gì. Đồ nghề duy nhất để bắt chù ụ chỉ cần một cài xẻng đào đất. Sáng sớm người ta mang đồ nghề, can nhựa và thức ăn lội sâu vào các cánh rừng đước ven biển để tìm hang.

Chù ụ ở rất sâu trong hang nên người giỏi nhất mỗi ngày cũng chỉ kiếm khoảng 2-3kg nhưng vô cùng vất vả vì suốt ngày phải đối mặt với muỗi mòng, đỉa vắt và biết bao nguy hiểm khác đang rình rập.

Bắt xong phải cấp tốc giao hàng vì khi cho vào thùng chù ụ chỉ sống được một ngày. Muốn vận chuyển đi xa phải ướp lạnh.

Chù ụ tươi sống - Ảnh: Hoài Vũ

Cũng như các loài tám cẳng hai càng khác như cua, ba khía… chù ụ cò nhiều cách chế biến khác nhau tùy bàn tay khéo léo và sáng tạo của người thợ nấu. Thông thường là các món chù ụ nướng, luộc, hấp bia và cầu kỳ tỉ mẩn hơn nữa là chù ụ rang me. Có lẽ rang me là món ruột của các chủ quán nên họ có nhiều kiểu cách chế biến hấp dẫn và nhiều chiêu thức để mời mọc.

Muốn làm món rang me, trước hết người làm cạo rửa con chù ụ cho thật sạch, xong cho vào chảo dầu đang sôi. Tiếp đến cho hành tỏi vào xào cho đến khi nào bốc mùi thơm phức mới cho nước cốt me vào, sau cùng nêm nếm cho vừa ăn.

Cái ngon của chù ụ là những chiếc càng giòn rụm, thịt chắc và ngọt. Vị chua của me và vị ngọt, béo của chù ụ hòa quyện vào nhau tạo thành một mùi vị thơm ngon đáo để. Cái thú ăn chù ụ là nhai chầm chậm để cảm nhận hết vị chua, béo, ngọt và giòn của món quà từ biển.

Thong thả thưởng thức sẽ bắt gặp chút hương vị của mùi ba khía, chút hơi hướm của cua biển và mùi vị đặc trưng của chù ụ.

Chù ụ nướng

Chù ụ rang me - Ảnh: Hoài Vũ

Nhiều bà con ở biển Ba Động, huyện Duyên Hải cho biết vào tháng 2 - 3 âm lịch là mùa chù ụ lột vỏ, thịt trở nên thơm ngon và béo ngậy. Dân trong nghề gọi là chù ụ “cốm”.

Dù là món nướng, luộc, hấp hay rang, muốn tận hưởng cái ngon của chù ụ cần phải có vài thứ rau ăn kèm như rau răm, rau thơm, xà lách và chấm với muối tiêu chanh hoặc chanh ớt. Riêng món chù ụ rang me, chấm muối tiêu chanh cũng đủ tạo nên một cảm giác lạ miệng, càng ăn càng thấy ghiền.

HOÀI VŨ

4 đặc sản teen không thể bỏ lỡ khi ghé thăm Trà Vinh

Cháo ám, bún suông, bánh canh Bến Có hay chù ụ rang me... là những món ăn làm say lòng du khách khi đến với xứ dừa Trà Vinh.

Bún suông

Món ăn này làm từ bún, chả tôm tươi. Nước lèo dùng để nấu bún suông được hầm từ xương heo, thêm mắm muối phù hợp để tạo vị ngon đậm đà. Một số người còn cho thêm tôm khô hay mực khô để tăng thêm hương vị cho nồi nước lèo. Ăn kèm với món bún này là bắp cải trắng bào xợi, hành, ngò, nước chấm tương xay, chanh, ớt,…Mỗi tô bún suông có giá từ 15k đến 25k.

Bún suông Trà Vinh đậm đà hương vị của tôm. Ảnh: Xembao.

Chù ụ rang me 

Chù ụ được bắt về làm sạch, bỏ lên chảo dầu, hành, tỏi đập dập, cho nước cốt me vào và nêm nếm sao cho có vị chua ngọt vừa ăn. Thịt chù ụ rất chắc, vỏ giòn ngon chứa nhiều canxi, nếu du khách "mê" mùi vị của biển thì đây là món ăn lý tưởng và thú vị. Ngoài ra, chù ụ còn được chế biến bằng nhiều cách khác như hấp, luộc,…Một đĩa chù ụ rang me dành cho 2 người ăn khoảng 6, 7 con với giá từ 60k đến 70k.

Chù ụ rang me có vị chua ngọt vừa ăn là món khoái khẩu của nhiều người. Ảnh: Tinfood.

Dừa sáp Cầu Kè

Đây là loại dừa đặc ruột, cơm dừa dày, mềm dẻo và béo hơn trái dừa thường, nước dừa trong veo như sương sa. Mỗi buồng dừa sáp thường chỉ cho vài trái sáp, những trái còn lại là dừa thường. Dừa sáp được dùng để chế biến: nước giải khát, sản xuất bánh kẹo, cơm dừa, thạch, mứt, kem, rượu vang, cơm dừa sấy khô,….Mỗi trái dừa sáp có giá từ 130k đến 240k tùy chất lượng và cỡ lớn, nhỏ.

Dừa sáp Cầu Kè cùi dày, nước trong veo. Ảnh: DulichTraVinh.

Bánh tét Trà Cuôn 

Món ăn này được làm từ gạo nếp, thịt, mỡ bao quanh bằng lá chuối. Gạo nếp phải vo sạch và để ráo, sau đó trộn đều với nước ép rau ngót để tạo màu và tạo mùi. Bánh được buộc vừa đủ chặt, đun lửa phải đều trong nhiều giờ liền…Giá của mỗi đòn bánh Tét Trà Cuôn từ 40k đến 50k đồng loại 900gr.

Bánh tét Trà Cuôn. Ảnh: Dacsanmientay.

VnExpress