Vãn cảnh núi Thình Thình

(Báo Quảng Ngãi)- Núi Thình Thình, theo “Non nước xứ Quảng” của Phạm Trung Việt, nằm ở độ cao khoảng 168m so với mực nước biển, thuộc địa phận 2 xã Bình Thanh Đông và Bình Tân (Bình Sơn).

Từ TP.Quảng Ngãi đến núi Thình Thình có hai con đường. Con đường thứ nhất từ quán cơm cầu Trà Khúc xuống đến chợ Châu Sa rẽ trái về hướng thành cổ, băng qua những cánh đồng lúa xanh bát ngát của các xã Tịnh Châu, Tịnh Thiện, Bình Tân, đến trung tâm xã Bình Tân.

Từ trung tâm xã theo đường dốc để lên đến đỉnh núi Thình Thình. Con đường thứ hai từ TP. Quảng Ngãi ra Tịnh Phong, Sơn Tịnh đến ngã ba Ba Tân Gân đi về hướng đông khoảng 6 cây số thì đến núi Thình Thình.

Khuôn viên chùa Thình Thình.

Nhìn từ xa, núi Thình Thình giống như một con cá sấu khổng lồ. Xung quanh núi là những khu rừng nguyên sinh ngút ngàn trông rất đẹp mắt. Trên đỉnh núi là một khoảng đất rộng, bằng phẳng. Đứng trên đỉnh núi, khách tha hồ phóng tầm mắt ra xa. Phía tây là dãy Trường Sơn hùng vĩ, phía bắc và phía đông là những đám mây trắng bồng bềnh nổi lên từ biển, xa xa là đảo Lý Sơn thấp thoáng trong sương. Nhìn về phía nam là “phố thị xa mờ ồn ã người đi”. Ai đến đây cũng phải thốt lên rằng, Thình Thình thật hùng vĩ và nên thơ.

Núi Thình Thình vẫn còn giữ được nét nguyên sơ. Chỉ có những thung lũng dưới chân núi mới được con người cải tạo thành những con đập giữ nước để phục vụ sản xuất. Nhìn những con đập nước trong xanh ta có cảm giác như đang đứng bên thung lũng Tình Yêu, hay hồ Than Thở của Đà Lạt. Núi Thình Thình ngoài vẻ đẹp nguyên sơ, còn có một điều rất kỳ thú.

Cứ mỗi bước chân đặt xuống mặt núi lại phát ra tiếng vọng thình thình như tiếng trống đồng (ngày nay, tiếng thình thình chỉ còn nghe rất nhỏ ở phía gần giếng nước). Vì thế mà núi Thình Thình ngày trước có tên là Cổ Sơn (trống núi), về sau người ta lại gọi là Thanh Thanh Sơn. Và bây giờ là Thình Thình. Có lẽ chính vì sự kỳ thú này mà năm 1920, Hòa thượng Thích Diệu Quang (quê ở Tịnh Long, TP. Quảng Ngãi) đã chọn nơi đây để khai sơn lập chùa.

Chùa có tên là Viên Giác Tự, nhưng nhân dân địa phương quen gọi là chùa Thình Thình. Chùa có diện tích khoảng 500m2 (không tính khuôn viên), gồm nhiều nhà liên hoàn với các kiểu kiến trúc khác nhau. Trước cửa chùa có tấm biển rộng sơn son thếp vàng đề chữ Viên Giác Tự. Bên trong chùa, gian giữa là trung tâm tổ chức các nghi lễ.

Chánh điện được trang trí nội thất theo thứ bậc: Hàng trên thờ phật Thích Ca, tả hữu Như Lai Bồ Tát; hàng dưới ở giữa là Chuẩn Đề 18 tay; tả hữu có Địa Tạng Tiêu Diện. Phía sau điện, thờ các tăng ni quá cố... Núi Thình Thình, chùa Thình Thình từ lâu đã đi vào ca dao: “Núi Thình Thình, chùa cũng Thình Thình/ Ai lên tới đó cho mình hỏi thăm/ Vì đâu nên tiếng nên tăm/ Để cho mảnh đất ngàn năm thình thình”.

Núi Thình Thình, chùa Thình Thình không chỉ là thắng cảnh mà còn là di tích lịch sử của Quảng Ngãi. Trong những năm kháng chiến chống ngoại xâm, núi Thình Thình là một trong những căn cứ cách mạng. Chùa Thình Thình được UBND tỉnh Quảng Ngãi xếp hạng di tích lịch sử - văn hóa cấp tỉnh vào năm 1993.

Bài, ảnh: PHẠM VĂN HOANH

Ngọn núi kỳ lạ và ngôi chùa cổ

(Báo Quảng Ngãi)- Không nổi tiếng như 12 thắng cảnh trong tỉnh, ngọn núi kỳ lạ mang tên Thình Thình tại xã Bình Tân (Bình Sơn) và ngôi chùa cổ Viên Giác tọa lạc trên đỉnh núi vẫn còn mang những vẻ đẹp hoang sơ, an nhiên và trầm tĩnh.

Núi Thình Thình có độ cao gần 170m so với mực nước biển. Núi có hình thù như một con cá sấu khổng lồ, nghiêng từ 32 độ đến 42 độ cho nên phía đông và phía tây chênh nhau dọc theo dãy núi Phượng Hoàng. Sở dĩ núi Thình Thình mang tên gọi như vậy bởi vì khi đứng trên đỉnh núi giậm chân xuống đất phát ra tiếng ình... ình... lâu dần người dân đọc thành thình thình.

Chùa Viên Giác tọa lạc trên đỉnh núi Thình Thình.

Từ chợ Sa (xã Tịnh Châu, TP.Quảng Ngãi), du khách có thể đi theo con đường Tịnh Châu - Bình Tân rồi quẹo trái để đến núi Thình Thình. Sau đó vượt qua những đoạn đường lúc thì dốc đứng, lúc thì đầy đá gập ghềnh, chỉ cách vài kilômét là tới chân núi. Vừa qua khỏi con dốc trước mắt chúng tôi hiện ra một bức tượng Phật cao lớn. Vòng theo hàng rào là lối vào ngôi chùa cổ Viên Giác do hòa thượng Tăng Cang quê ở huyện Sơn Tịnh khai sơn lập chùa năm 1923.

Chùa Viên Giác tọa lạc trong một khuôn viên rộng rãi, bằng phẳng. Quanh chùa, từng hàng cây cổ thụ thẳng lối yên ắng trong nắng sớm. Vào mùa này, các loại cây dại nở đầy hoa, nhìn xa xa như những thảm hoa còn phủ đầy hơi sương. Mọi thứ trong sân chùa được sắp xếp sạch sẽ, ngăn nắp trong hiu quạnh.
 

Năm 1993, chùa Viên Giác được UBND tỉnh xếp hạng Di tích lịch sử văn hóa cấp tỉnh. Đến nay, chùa đã trải qua 4 lần trùng tu nhưng vẫn còn giữ nguyên vẹn những nét cổ kính. Với những tiềm năng du lịch không kém phần độc đáo, hấp dẫn; ngoài ra vùng đất này còn nhiều giá trị về nghiên cứu khoa học… nếu được đầu tư đồng bộ về hạ tầng giao thông tại địa phương và con đường lên núi, thì ngọn núi kỳ lạ mang tên Thình Thình và ngôi chùa cổ Viên Giác sẽ là một điểm đến thú vị đối với du khách gần xa.

Biết có người đến thăm, vị trụ trì chùa Viên Giác - núi Thình Thình là sư thầy Thích Hạnh Duyên vui vẻ đón chúng tôi. Đón Tết Ất Mùi sắp đến, vị sư thầy này đã 104 tuổi. Ông là trụ trì đời thứ 4 tại ngôi chùa này. Dù tuổi khá cao, nhưng sư thầy vẫn còn rất minh mẫn. Sư thầy cho hay, ở cái nơi vắng vẻ, u tịch này chỉ những ngày mùng một, rằm mới có người đến cúng bái, thắp hương. Thật tình cờ hôm chúng tôi đến lại đúng ngày mùng một cuối cùng của năm cũ. Vào mùa mưa vì đường sá khó đi nên hầu như không có khách vãng lai, chỉ có hai thầy trò sư thầy ngày đêm tụng kinh, niệm Phật.

Qua cuộc trò chuyện, vị trụ trì chùa cho biết thêm, sư thầy chính là hậu duệ của ông Trương Đăng Quế. Trải qua những năm tháng tu hành ở nhiều ngôi chùa khác nhau, đến năm 1990 thầy về ngôi chùa Viên Giác này. Chùa Viên Giác là nhánh của ngôi chùa Thiên Ấn nổi tiếng khắp xứ Quảng. Trong chùa còn lưu giữ nhiều bức tượng đậm nét thời gian.

Từ trên đỉnh núi, có thể nhìn bao quát cả một vùng quê rộng lớn với những ngôi nhà thấp thoáng dưới bóng cây, con kênh nước xanh ngát hiền hòa chạy dọc theo làng quê... Tại đây, du khách có thể tận hưởng khí trời mát mẻ, trong lành, lắng nghe tiếng chuông chùa ngân vang trong gió khiến tâm hồn thư thái, nhẹ nhõm và thanh thản. Khi chúng tôi tò mò muốn biết về câu chuyện liên quan đến tên gọi của ngọn núi, sư thầy kể lại câu chuyện đậm chất huyền thoại liên quan đến tiếng động thình thình… Sư thầy kể, ngày xưa có một vị thiền sư đến đỉnh núi lập am tu hành. Khi viên tịch, vị thiền sư được chôn vào lòng núi. Nằm trong lòng núi, vị thiền sư nọ dùng thần thông diệu pháp để biết người lành, phát hiện kẻ dữ. Nếu là kẻ dữ thì mỗi bước chân của họ đi trên mặt đất tạo nên tiếng động ình... ình...

Tại đây cũng đã có các nhà nghiên cứu đến tìm hiểu sự việc kỳ lạ này. Theo đó, điều này được giải thích bằng khoa học là do núi có cấu tạo bằng đá ong, bên trong có nhiều lỗ hổng dẫn đến khi có vật tác động tạo nên tiếng vang. Nhất là trước khu vực chùa, tiếng động này phát ra rõ nhất. Tuy nhiên, sư thầy cho hay, theo thời gian ngọn núi bị khai thác lấy đất đá, cảnh quan cũng dần đổi thay. Ngày trước tiếng động ình... ình còn nghe rõ nhưng nay hầu như không còn nữa.

Núi Thình Thình trong chiến tranh từng là căn cứ cách mạng, được bộ đội chọn làm trạm phẫu thuật, nơi liên lạc, thông tin. Trước đây xung quanh ngôi chùa là các hầm ẩn nấp của bộ đội. Theo thời gian, các hầm này cũng bị lấp đi...

Trên con đường xuống núi quanh co đầy đất đỏ, thỉnh thoảng chúng tôi gặp vài người vượt núi để đến thắp hương tại ngôi chùa cổ đã gần trăm năm  tuổi. Chúng tôi càng cảm phục công sức người xưa đã khéo chọn vùng đất để xây dựng nên ngôi chùa.
           

Bài, ảnh: BẢO HÒA