Khám phá món bánh khoái nồi rang Thanh Hóa

TTO - Dù còn lạ lẫm với nhiều du khách, nhưng bánh nồi rang gắn bó với kỷ niệm tuổi thơ nhiều người con Thanh Hóa. Giờ tan học hay các buổi tối hẹn hò, các bạn trẻ thường rủ nhau thưởng thức món này.

Thơm lừng, vàng ruộm món bánh khoái nồi rang Thanh Hóa - Ảnh: Iris Trương

Vì cùng có tên là bánh khoái nên nhiều người hay nhầm loại bánh này với bánh khoái tép nồi gang - một món quà vặt xứ Thanh đã nhiều người biết tiếng. Nhưng bánh khoái nồi rang là thứ bánh hoàn toàn khác biệt.

Bánh được làm từ những nguyên liệu khá quen thuộc gồm bột gạo tẻ, thịt mỡ, thịt ba chỉ, trứng. Và tất nhiên không có tôm hay tép - điểm quan trọng để phân biệt món này với món bánh khoái tép nồi gang.

Không có những đòi hỏi quá cầu kỳ với bột gạo dùng để làm bánh, nhưng để có những mẻ bánh ngon phải dùng loại gạo tẻ ngon của quê hương Thanh Hóa đã được xay mịn. Trộn bột với một lượng nước vừa phải để bột không bị khô quá mà cũng không nhão quá rồi đánh đều cho bột hết vón cục.

Sau đó cho thịt mỡ, thịt ba chỉ đã băm nhỏ và trứng vào đánh đều. Nêm thêm một chút gia vị cho đậm đà cùng chút hạt tiêu để dậy mùi. Trộn thêm một ít cà rốt băm nhỏ cho đẹp mắt, thế là đã xong phần nguyên liệu để làm bánh.

Khi có khách tới ăn, chủ hàng mới bắt đầu rán bánh. Lúc rán người đầu bếp xúc từng muôi bột nhỏ trải lên nồi rang rồi rán vàng (khi xưa những chiếc nồi rang này được làm bằng đất nung, nhưng nay người ta dùng luôn chảo để rán cho tiện).

Khi trải phải áng chừng sao cho chiếc bánh vừa tầm bằng miệng chiếc chén nhỏ thì mới có thể dùng chụp để chụp lại được.

Những chiếc chụp được làm bằng nhôm hoặc inox, có tay cầm trên chóp để người đầu bếp có thể nhấc chụp ra hoặc đặt vào dễ dàng, giúp tập trung nhiệt để khi mặt trên bánh chín đều thì mặt dưới cũng giòn tan.

Vừa rán người đầu bếp vừa phải mở chụp ra để kiểm tra. Áng chừng bột và nhân bánh đều chín mới bỏ chụp ra, lật trở bánh thêm vài lần cho vàng đều hai bên.

Rán bánh khoái nồi rang cầu kỳ và tỉ mẩn - Ảnh: Châu Trần

Bánh khoái nồi rang ăn với nước chấm chua ngọt, bún lá và nhiều loại rau sống theo mùa: xà lách, rau húng, kinh giới, mùi... Trong đó nước chấm chua ngọt là linh hồn của món ăn, bởi không có nước chấm ấy, bánh dễ ngấy, không ăn được nhiều.

Nước chấm được pha từ đường, giấm, nước mắm theo một tỉ lệ nhất định để tạo ra vị chua chua, ngọt dịu vừa phải. Cho thêm ít dưa góp làm từ cà rốt, đu đủ hoặc su hào rồi nêm thêm ít tỏi băm hay ớt tươi nữa là đủ vị.

Khi thưởng thức người ta cắt nhỏ miếng bánh cho vừa ăn. Ai thích cầu kỳ thì cuốn bánh với rau sống, bún lá rồi chấm nước chấm và thưởng thức. Ai ưa đơn giản thì cứ dầm tất cả vào bát nước chấm cho đẫm rồi ăn cũng được.

Từ những nguyên liệu tưởng chừng đơn giản, nhưng với sự sáng tạo không ngừng của những người đầu bếp tảo tần xứ Thanh, món bánh khoái nồi rang vẫn cứ làm thực khách thích thú.

Này là cái vỏ ngoài giòn giòn mà bên trong lại mềm mại và nóng hổi của bánh, này là vị ngọt, này là cái thơm lừng của trứng và thịt rán vàng. Điểm xuyết đâu đó miếng thịt mỡ béo ngậy cùng cái thơm thơm, cay cay của hạt tiêu trộn đều trong bánh. Thêm vị bùi bùi thoáng qua của cà rốt thái nhỏ, vị thanh mát tươi ngon của rau sống theo mùa.

Tất cả thấm đẫm trong vị chua chua ngọt ngọt của nước chấm làm người ta ăn hoài không biết chán.

Bánh khoái nồi rang không phải là loại món ăn tác động mạnh tới vị giác nhưng dịu dàng đi vào lòng người bằng những thanh âm quen thuộc của những nguyên liệu thân quen. Chả thế mà du khách dù mới chỉ một lần thưởng thức, vẫn đôi khi tần ngần thèm nhớ cái thứ bánh thơm phức, ngon lành. Còn đối với những người con xứ Thanh xa quê, bánh khoái nồi rang luôn gợi nhớ những năm tháng tuổi thơ êm đềm chốn quê nhà.

IRIS TRƯƠNG