Gốm Bình Dương

Cách TP.HCM chừng 25 km, làng gốm Bình Dương bắt đầu từ xã Bình An (Bình Dương) qua Bình Hoà kéo dài đến suốt Hưng Định. Nơi đây tập trung hơn 100 lò gốm lớn nhỏ, khác nhau. So với cách đây chừng vài năm, gốm sứ Bình Dương đã có nhiều chuyển biến vô cùng to lớn.

Từ hòn đất vô tri, qua bàn tay nhào nặn của các nghệ nhân, những sản phẩm gốm sứ tiêu dùng đậm chất nghệ thuật đã ra đời... Trong những năm qua, gốm sứ Bình Dương không những đã xuất ngoại để thu về nguồn lợi lớn, mà còn giải quyết việc làm cho hàng ngàn lao động tại địa phương.

Cùng với các làng nghề gốm sứ Bát tràng, Tràng An, Biên Hoà… gốm sứ Bình Dương cũng nổi tiếng trong và ngoài nước. Bình Dương hiện có gần 200 cơ sở làm nghề gốm sứ ở xã Thuận Giao, huyện Thuận An, huyện Tân Uyên…

Phường Chánh Nghĩa của thị xã Thủ Dầu Một với gần 500 lò gốm sứ. Nghề làm gốm sứ Sông Bé trước đây và Bình Dương ngày nay đã phát triển đến trình độ cao từ đồ gia dụng, đồ trang trí mỹ nghệ đến đồ sứ công nghiệp.

Màu sắc của các loại gốm sứ cũng rất phong phú, đa dạng. Ông Tư Xương, một nghệ nhân gốm lâu đời ở Hưng Định, cho biết: “Do tính đa dạng của sản phẩm gốm nên màu sắc của sản phẩm phụ thuộc theo từng gu riêng của mỗi người. Ví dụ như ở phòng khách, cần sự trẻ trung vui nhộn thì sử dụng thiên về màu mạnh, nổi bật, kích thích thị giác. Nhà bếp thì nhiều người ưa tông xanh đậm, xanh lá sen…".
Từ giữa thế kỷ 19, vùng Bình Dương, Sông Bé đã hình thành những lò sản xuất gốm. Ở khu vực Lái Thiêu cũng có một vài lò gốm do người Hoa làm chủ, toàn bộ các lò dù tên gọi khác nhau nhưng có một tên chung là gốm Lái Thiêu, như một thương hiệu định danh cho tất cả các làng gốm thuộc khu vực Bình Dương, Sông Bé.

Gốm Lái Thiêu, các lò tập trung vào sản xuất đồ gia dụng, từ đồ thờ tự đến các sản phẩm phục vụ nhu cầu sử dụng hằng ngày của giới bình dân như tô, chén, đĩa, hũ, hộp, ống nhổ, tượng (tô lớn), tộ, thố, ấm, sanh, gối, đến sản phẩm sân vườn như đôn, chậu, bình hoa, choé, khạp, lu, đồ thờ cúng tượng, bát nhang, đèn… Những tên lò nổi tiếng gồm có Quảng Hoà Xương, Hưng Lợi, Thái Xương Hoà, Quảng Hiệp Hưng (gốm Quảng Đông), Duyệt An, Đào Xương, Vinh Phát, Hương Thành (gốm Triều Châu)…