Hoàng hôn: Mùa “săn” nấm chẹo

Thứ Năm, 20 tháng 8, 2015

Mùa “săn” nấm chẹo - "vàng của rừng"

TTO - Khi tiết trời sang thu nhưng những cơn mưa vẫn còn kéo xuống và cái oi mùa hạ còn vương vấn, người dân ở các tỉnh phía bắc lại cùng nhau đi “săn” nấm chẹo - “vàng của rừng”.

Những chiếc nấm chẹo mọc rất nhanh - Ảnh: Hoàng Hân

Được nghe đến nấm chẹo từ lâu, nhưng tôi cùng chưa có dịp tìm hiểu về "công cuộc" đi "săn" loại nấm này. Vì thế nhân dịp về thăm quê, tôi đã bắt ông anh họ dẫn đi bằng được.

Quê tôi là một tỉnh miền núi nghèo, bao quanh là những cánh rừng ngút ngàn, người dân chủ yếu thu nhập vào những đặc sản rừng. Mỗi mùa lại có những sản vật đặc trưng riêng.

Mùa này chính là mùa nấm lên, tuy nhiên theo bà con ở đây nấm chỉ mọc trong những cánh rừng nhất định và rất quý thế lên người ta còn ví nấm chẹo như là "vàng của núi rừng".

Nấm chẹo có nhiều tác dụng trong đông y nên được thương lái ở đây thu mua với giá rất cao, trong khi nấm chỉ có ở một vùng đất nhất định. Có khi cùng một quả đồi nhưng nấm chẹo chỉ mọc ở một góc đất nhỏ nên rất khan hiếm.

Chính vì điều đó nên người ta gọi đó nấm chẹo là “vàng”, là lộc trời mà thiên nhiên đã ban tặng những vùng đất nghèo.

Từ tờ mờ đất, ông anh họ đã đánh thức tôi dậy để tham gia vào chuyến săn nấm đầy thú vị này. Muốn đi hái nấm phải đi thật sớm, bởi loại nấm này thường mọc trong đêm, muốn hái những cây nấm ngon thì phải đi từ mờ sương, không nấm rất nhanh xòe.

Anh nói đi săn nấm có cái thú vị, đúng vậy, đó là cái cảm giác háo hức, ngạc nhiên khi nghe cả thấy những chiếc nấm đang đội lá rừng xào xạc nhô lên. Nấm chẹo mọc rất nhanh, người săn nấm còn có thể nhìn những cây nấm đội đất nhô lên, đó là cái cảm giác thật thú vị.

Người dân nơi đây còn nhắc nhau rằng nấm mọc rất nhanh, có khi người đi trước vừa bước đi người đến sau đã thấy những cây nấm khác lại bắt đầu mọc lên. Nấm mọc nhiều nhất khi hôm trước vừa có cơn mưa rào và hôm sau nắng lên.

Những cây nấm trong, béo múp, màu hồng, lớp thịt màu trắng muốt. Hái những cây nấm mà tôi cũng thích mê bởi hình dáng đẹp như những chiếc nấm trong phim hoạt hình của trẻ nhỏ.

Tuy nhiên, anh luôn căn dặn nấm chẹo chỉ mọc dưới gốc cây dẻ hoặc cây chẹo, khi hái phải chú ý nếu không rất dễ nhầm với các loại nấm độc khác.

Còn nữa, nấm chẹo là loại nấm rất kỵ hơi người, khi hái nấm không được ngồi để hái, nếu không chỗ đó hôm sau nấm sẽ không mọc nữa. Khi hái cũng phải cầm nhẹ nhàng vì nấm chẹo rất dễ vỡ.

Nấm chẹo chỉ mọc dưới gốc cây chẹo hoặc cây dẻ - Ảnh: Hoàng Hân

Nấm chẹo màu đỏ tươi - Ảnh: Hoàng Hân

Không chỉ dùng để làm thuốc, nấm chẹo còn là một thực phẩm chế biến ra rất nhiều món ngon. Sau "công cuộc" săn nấm đầy thú vị, về nhà tôi được anh thết đãi tôi một bữa nấm chẹo ngon tuyệt.

Nấm chẹo sau khi hái về được làm sạch lớp màng bao, xé bỏ những chiếc nấm to. Sau đó chế biến thành những món ăn ngon.

Đơn giản có thể xào lên cùng chút mỡ, vậy là đã thành một món ngon. Món nấm xào tuy giản dị và dân dã nhưng thưởng thức thôi cũng thấy được vị ngọt, sần sật và mùi thơm đặc trưng không đâu có của nấm.

Món thứ hai là bát canh xương hầm nấu cùng với nấm. Giữa trưa hè, húp một chút nước canh, cái vị ngọt của nấm kết hợp với vị ngọt, béo của xương làm xua tan cái oi bức của tiết trời oi ả. Và đó là một bát canh ngon khiến tôi không thể quên.

Trở về với những áp lực của công việc, nhưng tôi vẫn không thể nào quên được chuyến đi “săn” nấm đầy thú vị.

Những chiếc nấm bé bé, xinh xinh nhưng mang đầy hương vị của đất, của gió, của nắng và cũng đong đầy niêm vui của những người dân miền núi nghèo nhưng nhân hậu…