Thứ Năm, 1 tháng 10, 2015

Hạ Thành – Hà Giang: Cá Bỗng và những điệu Then níu chân khách du lịch

(TITC) - Thôn Hạ Thành là một vùng thấp của xã Phương Độ thuộc thành phố Hà Giang, nằm cách trung tâm thành phố khoảng 6km, được bao quanh bởi những thửa ruộng bậc thang xếp nối nhau. Thôn có 117 hộ với gần 600 nhân khẩu và 100% người dân là dân tộc Tày. Với tiềm năng và lợi thế sẵn có về du lịch, UBND thành phố Hà Giang đã quy hoạch, đầu tư xây dựng và phát triển thôn Hạ Thành trở thành Làng văn hoá du lịch tiêu biểu gắn với xây dựng nông thôn mới. Vào cuối tháng 12/2011, thôn Hạ Thành được công nhận là Làng Văn hóa Du lịch cộng đồng và sinh thái.

Trong hoạt động lao động sản xuất, ngoài nghề trồng lúa nước, chăn nuôi trâu, bò, lợn và gia cầm, người dân còn có một nghề nuôi cá Bỗng nổi tiếng. Nghề nuôi cá Bỗng ở đây trở nên nổi tiếng bởi khí hậu phù hợp và nhà nào trong thôn cũng có ao to, chỉ cần vét đất đắp vào vách đá chắn nước là thành ao. Đến Hạ Thành nhà nào cũng nhìn thấy cá Bỗng, cá bơi tung tăng rất vui mắt.
Giống cá Bỗng này ruột nhỏ, ăn ít, dễ nuôi nhưng nhất thiết phải cần nguồn nước sạch và có nước chảy ra vào hàng ngày thì cá mới có thể sống. Hiện nay, cá Bỗng đang trở thành món ăn đặc sản được nhiều nhà hàng săn lùng do có đặc điểm thịt thơm, chắc, ăn rất ngon. Tuy nhiên, người dân thôn Hạ Thành chưa nuôi cá Bỗng với mục đích phát triển kinh tế mà chủ yếu nuôi theo phong tục truyền thống có từ lâu đời.
Cá Bỗng được người dân nơi đây quý trọng và nâng niu như của cải có giá trị, họ dâng lên trời đất, tổ tiên để tỏ lòng kính trọng. Tục lệ dùng cá Bỗng để cúng trong những ngày lễ của người Tày đã có từ rất lâu đời. Vào ngày 5/5 và ngày 12/11 âm lịch hàng năm, người ta thường dùng cá Bỗng để cúng tạ trời đất và tổ tiên vì một vụ mùa bội thu, cuộc sống sung túc. Ngày 5/5 âm lịch, tất cả các nhà bà con dân tộc thường nấu xôi nếp và cá Bỗng nướng để cúng. Còn ngày 12/11 âm lịch, đồng bào thường có phong tục làm bánh cá, cũng là để cúng lễ thần linh, tổ tiên, ông bà, cha mẹ.
Bên cạnh nghề nuôi cá Bỗng truyền thống, người dân nơi đây còn lưu giữ được nhiều nghề truyền thống độc đáo khác, như: Làm cối giã gạo bằng nước, làm bánh dân tộc, đan lát, dệt sợi, rèn đúc, làm nhạc cụ dân tộc và còn giữ được các điệu múa tín ngưỡng, những làn điệu dân ca, những trang phục, lễ hội truyền thống của dân tộc Tày bản địa.... Những ngôi nhà sàn truyền thống nguyên sơ, những câu hát lượn, hát cọi, hát then ngọt ngào, những điệu múa dân gian, múa tín ngưỡng, những lễ hội truyền thống huyền bí, tạo cho bạn một cảm giác như trở về nơi cội nguồn của dân tộc.
Các làn điệu dân ca như hát then, hát cọi… và những điệu múa cổ truyền như: múa đàn tính, múa gậy, múa còn, múa chầu then… là những vũ điệu dân gian làm đắm say lòng người bởi chất phóng khoáng và giàu tính ước lệ. Đối với người dân thôn Hạ Thành, hát then, đàn tính đã trở thành món ăn tinh thần không thể thiếu, là linh hồn trong đời sống văn hóa của đồng bào nơi đây, góp phần làm động lực cho bà con hăng hái tăng gia sản xuất. Then Hà Giang nhấn nhá từng tiếng một, vào những ngày hội mùa xuân, trên các bản làng miền núi Hạ Thành không thể thiếu làn điệu then say đắm, cùng cây đàn tính vỏ bầu độc đáo. Những giai điệu, làn điệu hát then truyền cảm, trữ tình, cùng tiếng đàn tính ngọt ngào như dòng suối chảy, như giọt nước rơi nhẹ trên lá rừng làm say đắm tình người, âm thanh như dòng suối ngọt chảy mãi, vươn xa, con người với vạn vật quấn quýt nhau không chỉ suốt mùa gặt hái mà trong cả tết lễ, hội hè.
Ngoài những cánh đồng bậc thang màu mỡ, tiếng cối giã gạo bằng sức nước, tiếng cá Bỗng đớp mồi dưới ao, tiếng mõ trâu, tiếng gà gáy, những món ăn đặc sản hương vị quê hương như: Cá Bỗng nướng, thịt lợn đen hun khói, gà đồi, dê núi, vịt bầu, thịt trâu khô, các loại rau rừng, cơm lam, cốm mới, cơm xôi các màu, rượu men lá,… Hạ Thành còn hấp dẫn du khách bởi vẻ đẹp hoang sơ, bình yên của khu sinh thái Suối Tiên. Nơi đây có địa hình tương đối bằng phẳng, lòng suối rộng, hai bên suối là những khu đồi thấp, nổi lên những tảng đá nguyên thủy mồ côi khổng lồ, đan xen trong những rừng cọ già cùng hệ động thực vật phong phú. Ngoài ra, Khu Thủy điện 302; bản vùng cao Lùng Vài người Dao…cũng là những địa chỉ thu hút sự khám phá của du khách.    
Hiện nay, hạ tầng cơ sở du lịch thôn Hạ Thành đã cơ bản hoàn thành: Cổng thôn, đường làng, ngõ xóm đã sửa sang và làm mới, nhà cửa trong thôn khang trang, sạch đẹp, có 2 sân bóng chuyền, 1 đội văn nghệ dân gian và khu du lịch sinh thái Suối Tiên là nơi vui chơi giải trí và phục vụ du khách và nhân dân trong thôn.
Để Làng Văn hóa Du lịch cộng đồng và sinh thái đi vào hoạt động có hiệu quả, Ban quản lý làng xây dựng nội quy để du khách và nhân dân cùng thực hiện; tăng cường công tác tuyên truyền, quảng bá để khai thác có hiệu quả tiềm năng du lịch ở đây; thực hiện nếp sống mới, đẩy mạnh việc áp dụng khoa học kỹ thuật vào sản xuất, chuyển dịch cơ cấu kinh tế, cây trồng, vật nuôi; hỗ trợ các hộ gia đình chỉnh trang nhà cửa, cải tạo các công trình phụ trợ nhằm giữ vững thương hiệu Làng Văn hóa Du lịch cộng đồng và sinh thái… Đồng thời, Ban quản lý làng cũng quy định việc phát triển đa dạng, tôn tạo cảnh quan môi trường sinh thái gắn với hoạt động tổ chức các lễ hội; việc tổ chức du lịch sinh thái, cộng đồng và các hoạt động thương mại dịch vụ, vui chơi giải trí… phải đảm bảo an ninh chính trị, trật tự an toàn xã hội, bảo vệ cảnh quan môi trường, phát huy bản sắc văn hóa dân tộc, tạo điều kiện cho ngành du lịch phát triển toàn diện và bền vững.

Hương Lê

Không có nhận xét nào:

Đăng nhận xét