4 đặc sản vùng núi đá Cát Bà làm say lòng lữ khách

Nguồn: haiphong.gov.vn

Thiên nhiên đa dạng và tuyệt đẹp của Cát Bà đã phú cho nơi này những đặc sản làm say lòng du khách bốn phương. Những tinh hoa vùng đảo Ngọc như dê núi Cát Bà, gà Liên Minh, khoai sọ Mùn Ốc, cam Gia Luận… đã thưởng thức một lần sẽ thật khó quên. Dê núi Cát Bà Đây là giống dê bản địa từ thời xa xưa của đảo Cát Bà. Vùng núi đá vôi nơi đây rất thích hợp để chăn thả giống dê thuần chủng này. Cũng vì được sống trong môi trường khí hậu, thổ nhưỡng đặc biệt ở đảo Ngọc mà dê Cát Bà có hương vị thơm ngon ít nơi nào sánh kịp. Dê Cát Bà được ăn nhiều loại thức ăn khác nhau trong thiên nhiên giàu có, đa dạng của đảo. Trong đó có nhiều loại lá cây dược liệu quý như nhân trần, cam thảo, đơn sương, đậu sương, ngũ da bì… Đặc biệt, giống dê này ăn cả những lá cây có độc tố mạnh như lá xoan, lá ngón, mã tiền,… mà vẫn phát triển bình thường! Nguồn thức ăn quý và đa dạng, cùng với việc tìm kiếm thức ăn trên địa hình núi đá vôi khiến cho dê rất khỏe, sức đề kháng cao. Cũng vì thế mà thịt dê săn chắc, vị ngọt đậm, thơm ngon hơn so với nhiều nơi khác. Theo Đông y, thịt dê là món ăn bổ dưỡng, lại có tác dụng chữa nhiều chứng bệnh như ù tai, đau lưng, mỏi gối, bổ thận, tráng dương, kinh nguyệt không đều ở phụ nữ, sinh lý yếu… Hầu hết các bộ phận của dê đều có thể làm thuốc. Dê Cát Bà là giống dê cỏ, được người dân nuôi nhỏ lẻ từ trước những năm chiến tranh chống Pháp. Sau ngày đất nước thống nhất (1975), dê được nuôi, thả thành đàn do Hợp tác xã quản lý. Sau này, khi Hợp tác xã giải thể, phong trào nuôi dê phát triển mạnh tại các hộ gia đình. Hiện huyện Cát Hải có khoảng 130 hộ nuôi tổng cộng gần 5.000 con dê, tập trung nhiều ở thị trấn Cát Bà và các xã: Trân Châu, Xuân Đám, Phù Long, Hiền Hào, Gia Luận. Gà Liên Minh Đến với Cát Bà mà chưa ăn gà Liên Minh thì thật phí! Địa thế đặc biệt của thôn Liên Minh (xã Trân Châu) cùng với khí hậu trong lành, ôn hòa đã góp phần tạo nên một giống gà bản địa rất quý. Đây là nơi có địa hình cao nhất trên đảo Cát Bà mà có người sinh sống. Quanh thôn là núi đá kề vai như bức tường thành vĩ đại ngăn cách thôn với bên ngoài. Vì thế mà giống gà Liên Minh không bị lai tạp. Gà Liên Minh có hình dáng đẹp. Lông mượt, chân màu vàng cao và to. Gà mái lông màu vàng nâu, ngực nở, đầu thanh tú, nặng khoảng 2 - 2,5kg, cho 65 – 70 quả trứng mỗi năm. Gà trống dáng lực lưỡng, nặng tới 4kg, lông sặc sỡ màu cánh gián. Gà được nuôi thả vườn, không cần chuồng trại, tối gà leo lên cây ngủ. Thịt gà Liên Minh ngon nức tiếng bởi hương thơm, vị ngọt đậm, thịt săn chắc, ít mỡ, da vàng ăn rất giòn. Trứng gà to, nặng, nhiều lòng đỏ. Gà nuôi ở Liên Minh hầu như không đủ bán. Khoai sọ Mùn Ốc Giống khoai cùng họ với khoai môn này là cây bản địa gắn liền với truyền thống sản xuất của người dân xã Việt Hải. Tại đây có khoảng 30 hộ trồng tổng số 2ha giống khoai đặc sản này. Người dân thu hoạch chủ yếu là củ cái – củ tương đối lớn, trọng lượng trung bình từ 0,7 - 1kg. Khoai có vị thơm ngon, đậm đà hơn khoai sọ ở các nơi khác. Có thể chế biến rất nhiều món từ khoai sọ Mùn Ốc như các món ninh, hầm làm canh, kho với thịt ba chỉ hay thịt vịt. Cũng có thể làm món nấm nhồi khoai sọ hay chè khoai sọ nếp cẩm… Khoai sọ Mùn Ốc nấu chín không bị nát mà có độ dẻo và luôn giữ được hương vị thơm ngon hấp dẫn tự nhiên. Theo các nhà khoa học, khoai sọ Mùn Ốc có hàm lượng tinh bột cao, rất giàu dinh dưỡng. Hiện nay, giống khoai này là cây trồng có giá trị kinh tế cao của bà con xã đảo Việt Hải. Từ lâu, người dân đã trồng để phục vụ nhu cầu của địa phương và khách du lịch. Đông đảo nhân dân trong vùng cũng rất ưa chuộng khoai sọ Mùn Ốc. Nhận thấy giá trị nguồn gen bản địa và kinh tế của giống khoai này, năm 2012, Sở KH&CN Hải Phòng đã cấp kinh phí xây dựng quy trình kỹ thuật trồng cây khoai Mùn Ốc tại xã Việt Hải. Đây cũng là loài cây dễ trồng, ít phải đầu tư, có thể thâm canh tăng năng suất, cải thiện thu nhập cho người dân xã đảo. Cam Gia Luận Đây là một nguồn gen quý, sản phẩm đặc trưng của huyện đảo Cát Hải nói riêng và Hải Phòng nói chung. Hiện xã Gia Luận có khoảng gần 100 hộ trồng giống cam này. Hằng năm vùng cam của xã cung cấp cho thị trường 40 - 60 tấn cam đặc sản. Cam Gia Luận là loại cam giấy, hương thơm, vị ngọt pha chút chua rất thanh. Vỏ mỏng, màu vàng tươi bắt mắt. Múi mỏng và dễ bóc tách, tép nhỏ, mọng nước nhưng khô ráo. Cam được trồng ở các vườn, áng trên đảo Cát Bà như Tùng Xép, Áng Dài, Ánh Nội, Áng Kê… với môi trường trong lành, nguồn nước tự nhiên. Vì thế, đây là sản phẩm sạch được ưa chuộng. Thời điểm này sắp vào mùa cam Gia Luận chín rộ. Hãy đến với Cát Bà để ngắm những vườn cam chi chít quả vàng chen giữa lá xanh như muôn ngàn giọt nắng thu giữa núi rừng. Ngoài ra, Cát Bà còn rất nhiều đặc sản khác “bỏ bùa” du khách như ngao và cua Phù Long, tu hài Cát Bà, mực một nắng, cá thu một nắng… hay các sản phẩm trà, mứt, rượu… từ cây hồng hoa mới “bén chân” trên đảo Cát Bà vài năm gần đây…/.  Đến Hải Phòng “Săn” sản vật trên đất Cát Bà Nguồn: dulichhaiphong.gov.vn Đến Cát Bà, nhiều du khách không khỏi ngạc nhiên về một vùng đất với rất nhiều đặc sản nổi tiếng của miền biển, nhưng cũng có không ít “của ngon, vật lạ” đúng chất núi rừng Cát Bà. Do vậy, không quá lời khi nhiều người ví nơi đây như thiên đường nơi hạ giới, bởi không chỉ được chiêm ngưỡng, khám phá cảnh đẹp thiên nhiên mà du khách còn có cơ hội được kiếm tìm nhiều đặc sản để thưởng thức, làm quà cho người thân và hơn cả là ấn tượng về một Cát Bà khác- quê hương của nhiều đặc sản núi rừng, biển cả. Cát Bà rất sẵn những loại hải sản như tu hài, cá giò, ghẹ, bề bề, hàu, thậm chí không thiếu ngọc trai. Cảm giác vô cùng thú vị khi du khách được rong ruổi trên vịnh, ghé vào các bè nuôi hải sản, hay những tùng, áng nơi người dân nuôi tu hài để được tự tay vớt lên sản phẩm còn tươi nguyên. Ai đó tự mình tìm câu trả lời vì sao hải sản Cát Bà lại ngon hơn, sẽ cảm nhận những điều rất khác biệt. Có thể những người trực tiếp nuôi cá, tu hài và nhiều loại hải sản khác trên biển Cát Bà cũng không làm thỏa mãn sự tò mò của du khách, nhưng có điều chắc chắn rằng, điều kiện thủy văn và tự nhiên nơi đây làm nên sự khác biệt. Sau hành trình ấy, sản vật thu lượm là những món quà được mang trực tiếp từ biển về tặng người thân, không chỉ “chuẩn” về chất lượng mà còn chứa đựng tình cảm của chính du khách với quan niệm “của một đồng, công một nén”. Ở một tuyến du lịch ngược lại trên đảo Cát Bà, thay vì lênh đênh trên vịnh Lan Hạ thơ mộng và quyến rũ, du khách khám phá những mới lạ từ tua du lịch cộng đồng, sinh thái. Điểm đến là các xã Xuân Đám, Gia Luận, Trân Châu, Việt Hải. Trong hành trình tìm kiếm những điều mới lạ cho chuyến đi, họ trải nghiệm lắm thử thách nhưng cũng không ít điều bất ngờ thú vị. Du khách được dịp thưởng thức những sản phẩm đặc thù rừng núi, vườn đồi Cát Bà. Có thể đó là vườn rau xanh, hoa quả sạch ở những vườn cây liền kề khá rộng ở Xuân Đám, Trân Châu, Việt Hải, hoặc cảm giác thật khó quên khi vô tình được thưởng thức vị ngọt lịm tự nhiên của cam, quýt Gia Luận vỏ mỏng, vàng tươi. Đây là loại cam mà hính người Cát Bà cũng diện tích trồng có hạn, trong khi sản vật theo mùa này  được nhiều thương lái săn tìm, du khách yêu thích. Len lỏi trong các vườn đồi, bất chợt, du khách bắt gặp khu vườn người dân nuôi ong lấy mật. Nhưng mật ong Cát Bà nổi tiếng lại không phải từ những đàn ong nuôi đó, mà phải do người bản địa “săn ong” tự nhiên trong rừng. Thương hiệu mật ong Cát Bà giờ cũng không còn xa lạ và trở thành món quà được nhiều du khách lựa chọn tặng bạn bè, người thân. Với điều kiện tự nhiên đặc thù của một khu dự trữ sinh quyển thế giới, Cát Bà vô cùng lý tưởng cho những đàn ong lấy phấn hoa, mật hoa trong rừng nguyên sinh. Do vậy, mật ong của Cát Bà có một vị thơm ngon không thể lẫn với bất cứ nơi đâu. Có một điều chắc chắn là, dù mật ong rừng hay ong nuôi ở Cát Bà đều cho giá trị dinh dưỡng rất cao. Đặc biệt theo những người bắt ong và nuôi ong ở Cát Bà, mật ong Cát Bà vào vụ chiêm là tốt nhất, vì đây là thời điểm trong rừng có nhiều loài hoa quý nên chất lượng mật ong cao hơn hẳn. Một chai mật ong nửa lít loại tốt có giá từ 500 đến 600 nghìn đồng, nhưng cũng có loại chỉ từ 200 đến 300 nghìn đồng. Do vậy, mua mật ong đúng thương hiệu Cát Bà luôn là ao ước và sự kiếm tìm của nhiều du khách khi “lang thang” trong các vườn đồi ở Cát Bà. Nhiều du khách đến Cát Bà cũng thường có thói quen tìm đến chợ Cát Bà, một trong những địa chỉ tin cậy để tìm mua đặc sản nơi đây làm quà tặng như cá thu một nắng, mực khô, mắm Cát Hải… Nhưng với đặc sản nước mắm Cát Hải,   mua tại dù du khách trên đường về qua trụ sở công ty ở thị trấn Cát Hải hay mua tại bất kỳ đại lý nào trên đảo, mắm Cát Hải đều “xịn”. Chưa phát hiện một cửa hàng nào trên đất Cát Bà bán mắm Cát Hải giả. Đóng gói, hộp với mẫu mã đẹp, nhiều chủng loại với đủ kích cỡ, giá cả khác nhau, nhưng có một điều không thay đổi và trở thành niềm tự hào không chỉ người dân Cát Hải, rằng mắm Cát Hải là thương hiệu nổi tiếng với chất lượng thơm ngon, giàu chất dinh dưỡng. Trong hành lý trở về sau tua du lịch Cát Bà, mỗi du khách cảm thấy vui vui khi có một hoặc nhiều sản vật Cát Bà do chính họ tự kiếm tìm, mua được ở những địa chỉ uy tín, bảo đảm chất lượng. Vui hơn khi những đặc sản ấy nơi khác không có hoặc rất khác biệt về chất lượng, người đón nhận món quà cũng ước ao được đến khu du lịch không chỉ nổi tiếng cảnh quan mà còn vô cùng phong phú đặc sản mang hương vị của cả biển và núi đồi./. 5 món hải sản phải thử khi đến Cát Bà Bún tôm, bề bề rang muối hay sam biển nướng là một số món ăn nổi tiếng ở Cát Bà được nhiều du khách tìm thưởng thức. Không chỉ khiến du khách ngây ngất bởi phong cảnh đẹp, đảo Cát Bà còn hấp dẫn bởi những món “ăn một lần là nhớ mãi”. Bún tôm Nếu bánh đa cua là đặc sản Hải Phòng thì khi nhắc đến Cát Bà không ai có thể quên được món bún tôm. Tôm biển nguyên con, bóc vỏ và xào tới khi săn thịt. Bún bày ra bát, thêm vài con tôm, lát chả cá, chả lá lốt vàng ươm, ít dọc mùng thái lát, nhúm hành răm, thì là rồi mới chan nước ngọt lừ ninh từ xương. Bát bún đầy ăm ắp tôm tươi, ăn vừa ngon, lại ngọt, đủ no bụng cho bữa sáng trên biển. Ảnh: Haiphongaz. Bề bề Bề bề là một loại hải sản chế biến thành nhiều món ngon được yêu thích ở Cát Bà. Những con bề bề ở đây khá to, mẩy và chắc thịt, có thể hấp lên với bia, sả, cắt một đường nhỏ dọc sống lưng rồi tách ra lấy thịt ăn. Hoặc cũng có thể rang muối, xếp ra đĩa rồi phủ lên trên một lớp hành khô phi thơm lừng khiến người khó tính đến mấy cũng không thể cưỡng lại được. Sam biển Sam biển còn có tên gọi là cua móng ngựa, dù trông chúng không có hình dạng giống loài cua chút nào. Do không thể nuôi mà phải bắt trong tự nhiên, đây là món ăn đảm bảo nguồn gốc, lại luôn tươi sống. Thịt sam là món ăn vừa lạ miệng, vừa giàu dinh dưỡng. Sam ở Cát Bà thường được chế biến thành nhiều món như tiết canh, súp, gỏi, xào, bao bột rán, nướng… ăn kèm với các gia vị nóng như riềng, sả, ớt. Trong đó hấp dẫn nhất là món sam nướng ăn cùng củ cải ngâm dấm, lạc rang, hành khô, mắm, tỏi, ớt. Ảnh: An Huỳnh. Cá song Cá song ở Cát Bà được đánh bắt tự nhiên. Với thịt trắng, vị thơm ngon và hàm lượng dinh dưỡng cao, loại cá này được coi là một trong những món đặc sản trên vùng đảo. Cá song được các nhà hàng ở đây nấu thành cháo, lẩu, hấp, làm gỏi, nướng hay hấp xì dầu. Món nào cũng ngon và có vị đậm đà đặc trưng, không lẫn với bất kỳ loại cá nào khác. Bạn có thể tìm ăn tại một số quán hải sản đông khách trên đường Mùng Một Tháng Tư. Tu hài Tu hài, hay ốc vòi voi, là món ăn được nhiều nam giới yêu thích bởi tin đồn về khả năng tráng dương của loài nhuyễn thể này. Tu hài là đặc sản của vùng đảo Cát Bà với thịt mềm và dai đặc trưng. Người dân Cát Bà chế biến loại hải sản đặc biệt này theo nhiều cách như làm gỏi, nấu cháo, nướng với mỡ, hành, tiêu, tỏi phi dậy mùi nức mũi, nhưng ngon nhất vẫn là tu hài hấp vừa thanh vừa giữ được vị ngọt ngon của món ăn. Tu hài nướng thơm nức mũi. Ảnh: An Huỳnh. Yên Hòa