Mùa mưa miền Tây dù không ngập nước, nhưng những cơn mưa dầm rả rích kéo dài cũng đủ làm con người ta có cảm giác lạnh se se. Bên mâm cơm chiều, các món kho ăn kèm cơm nóng đã trở thành quen thuộc trong kí ức của biết bao người. Thường thì cá lòng tong, cá bống, sang hơn thì có cá phèn kho tiêu khiến người ta thèm thuồng, nồi cơm thoáng chốc “cạn đáy” tự lúc nào không biết.
Dù sinh sống chủ yếu ở vùng nước lợ nhưng mùa mưa, ở các khu vực tiếp giáp cửa sông cũng có xuất hiện loại cá phèn râu. Trên lưu vực sông Cổ Chiên tiếp giáp giữa Bến Tre và Trà Vinh, các ngư dân dùng chài lưới để bắt loại cá phèn này. Cá phèn râu thân to hơn cá phèn chỉ, thịt cá ngọt lành và được liệt vào “top” cá ngon tại miền Tây. Nhà nghèo, món ăn chủ yếu của gia đình tôi là kho khô, kho quẹt. Lâu lâu đổi món, nội tôi dặn người hàng xóm làm nghề đánh bắt cá ở cửa sông mang về mớ cá phèn râu để nội kho tiêu thiết đãi cả nhà.
Cá phèn râu to tầm 200gram, thân dài, có cặp râu dài bên mang. Nếu cá phèn hồng miền Trung có thân màu hồng thì cá phèn râu miền Tây quê tôi có thân màu vàng óng ánh. Thịt cá có màu trắng, béo ngậy được chế biến thành nhiều món ngon như: nướng, chiên, chưng tương… Ngoại tôi có “độc chiêu” kho tiêu làm cho chúng tôi mê tít, cứ đòi học chế biến nhưng học mãi cũng không thể làm được món ăn thơm ngon như nội.
Thường người ta đi đánh bắt cá ở cửa sông đến xế mới về, nội tôi chờ sẵn để mang rổ cá phèn râu từ người hàng xóm về kho tiêu cho chúng tôi. Sau khi làm sạch, nội cho cá vào nồi ướp muối, đường, bột ngọt, nước màu… để tầm nửa giờ đồng hồ rồi bắc lên trên bếp. Nồi cá sôi lên, nội cho nước dừa vào để lửa riu riu đến khi nước cá đặc sánh lại. Để lên trên mặt vài trái ớt hiểm xanh, rắc ít hạt tiêu xay, mùi thơm lan tỏa khiến cho cả nhà đói bụng. Món cá kho tiêu ăn kèm với tô canh rau vườn nhà thì đúng là ngon tuyệt.
Cá phèn râu khác với cá phèn hồng miền Trung
Nhớ lắm những buổi chiều, từng hạt mưa rả rích rơi trên mái nhà tranh, gia đình tôi quây quần bên nồi cơm trắng khói bay nghi ngút. Cạnh đó là nồi cá phèn râu kho tiêu cùng với tô canh rau tập tàng, tiếng cười đùa giòn tan, không khí bữa cơm vô cùng ấm cúng. Lâu lâu có bữa cơm ngon, anh em tôi tranh nhau phần hơn, nội nhoẻn miệng cười rồi chia phần cho từng đứa một. Nội tôi hiền hậu, dễ gần, yêu thương đàn cháu thơ dại với cả một tấm lòng rộng lớn, bao dung. Bữa cơm ngọt lành bởi nó chan hòa tình thương của nội, ấm áp, thân tình.
Do quá trình đánh bắt cá ngày một hiện đại nên số lượng cá phèn râu nơi cửa sông cũng đã dần khan hiếm. Thi thoảng, cũng có vài chiếc ghe chài rao bán cá phèn râu, tuy nhiên giá cả khá đắt. Nội tôi nay đã già yếu không còn tự tay kho cá cho chúng tôi ăn như những ngày nào. Nhớ quê, nhớ nội mà lòng thấy nao nao, bao ký ức tuổi thơ quê năm ấy lại hiện về trong tâm trí. Cả đời nội sống vì hạnh phúc của đàn cháu thân yêu. Nhớ lắm đôi vai gầy, chiếc áo sờn vai, cặm cụi ngồi làm từng món ăn đơn sơ cho chúng tôi. Tình thương của nội gửi gắm vào từng món ăn dung dị, đơn sơ mà chứa chan biết bao tình yêu thương của nội.
Một buổi chiều, mua được cá phèn râu, tôi đi làm sạch cá rồi bắt chước kho tiêu giống như cách mà nội đã làm cho chúng tôi thời tấm bé. Thế nhưng, món cá kho sau khi được hoàn thành lại không có màu sắc và mùi vị đặc trưng của nồi cá kho mà tôi đã được ăn thời thơ ấu. Phải chăng đó là nồi cá được nội tôi chế biến bằng tất cả tình thương dành cho các cháu của mình. Có những món ăn tưởng chừng đơn giản nhưng để lại mãi mãi trong trí nhớ của mỗi con người và sẽ còn lưu giữ mãi nơi tiềm thức trong cuộc sống hôm nay.
Hoàng Lê
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét