Chén cơm nên thuốc

Bánh mì, bắp, khoai,… từ tây sang đông, dân tộc nào cũng có món ăn cơ bản. Với người da vàng hột gạo thân thương đã gắn liền với cuôc sống từ bao đời, từ khi có cuộc sống trên lục địa châu Á.

Hạt lúa vàng đã từ lâu là hình tượng của no cơm ấm áo vì nhờ chén cơm mà chắc bụng với cảm giác no, nhờ hạt gạo mà cơ thể ấm áp vì đủ năng lượng. Bằng chứng là nhiều người xứ mình cho dù không có gì để trăn trở nhưng vẫn dễ trằn trọc thâu đêm chỉ vì thiếu chén cơm chiều nên không chắc bụng.
Thống kê thực hiện với cả ngàn bệnh nhân tiểu đường ở TP.HCM cho thấy 80% mất ngủ là do cảm giác thèm ăn trong đêm. Đáng lo hơn nữa là 90% trong số họ có đường huyết dao động mặc dầu uống thuốc đúng y theo toa!

Ăn cơm không chỉ chắc bụng, chén cơm khéo dùng nên thuốc mỗi ngày - Ảnh: Minh Long

Chuyện lại không chỉ có thế. Trằn trọc chờ sáng vì bụng cồn cào đối với cơ thể lại chẳng khác nào một loại stress. Tuyến thượng thận phản ứng sai lệch bằng cách phóng thích nội tiết tố chống stress. Chất này làm tăng đường huyết. Hậu quả là lượng đường trong máu tăng cao vào buỗi sáng hôm sau chỉ vì mất ngủ do thiếu… cơm!
Nên thuốc không chỉ nhờ cảm giác no nê. Khéo hơn nữa khì bàn về chén cơm của người Việt là việc sử dụng các loại gạo có màu nhờ còn nguyên vỏ lụa. Từ huyết rồng cho đến nếp than, hạt gạo bọc lớp chất màu anthocyanin có lợi điểm là:
- Không gây bội tăng đường huyết sau bữa ăn nếu so với gạo trắng, nếu so với món ăn từ bột mì nhớ tác dụng tối ưu hóa hoạt tính của insulin. Người ăn cơm với gạo màu nhờ đó vừa tránh bệnh tiểu đường vừa khó béo phì.
- Hạ mỡ máu trên cơ chế sinh học thông qua hiệu năng kép vừa ức chế phản ứng tổng hợp chất mỡ xấu như triglyceride, LDL của lá gan đồng thời hưng phấn khả năng tổng hợp HDL, chất béo hữu ích với tác dụng chống xơ vữa mạch máu. Người thường dùng gạo màu nhờ đó phòng tránh bệnh tim mạch.
- Ngăn táo bón, chống đầy hơi do hàm lượng chất xơ trong gạo màu cao hơn các loại gạo khác. Độc chất trong khung ruột vì thế không có cơ hội tác quái để gây rối loạn biến dưỡng cũng như sinh bệnh mạn tính, bệnh ác tính trong khung ruột.
-Tạo giấc ngủ yên bình thông qua tác dụng trấn an hệ thần kinh giao cảm của cặp bài trùng khoáng tố can xi - ma giê  ở dạng được cơ thể dung nạp tối ưu.
- Bảo vệ tế bào trước chất sinh ung thư ngoại lai cũng như nội sinh vì anthocyanin là nguồn cung ứng dồi dào chất kháng ô xy hóa.
Khen dồi chén cơm dễ gây hiểu lầm là mèo khen mèo dài đuôi. Trên thực tế số người da trắng ở Âu Mỹ đã đổi tập quán dinh dưỡng để chọn cơm trên bàn ăn thường hơn bánh mì, khoai… là dẫn chứng cho thấy họ đã không quyết định như thế nếu ăn không ngon, ăn không khỏe. Con số fan của cơm đang và sẽ tiếp tục tăng vì biết cách ăn cơm được xứ người xem như sành điệu.
Ngược lại, thử hỏi bao nhiêu người da vàng có thể bỏ cơm, dù chỉ vài ngày, để theo kiểu ăn giống tây? Đáng tiếc nếu chén cơm gạo đỏ, gạo tím, gạo nghệ, gạo lá dứa… không được chế biến để đã ngon càng ngon hơn, không được “nâng cấp” để chén cơm ngon thành thuốc quý trong tầm tay.

 BS Lương Lễ Hoàng
(Trích từ loạt bài Y thuật trong món ăn Việt Nam dành riêng cho chương trình Chiếc thìa vàng 2014)