Món ngon từ Cù kỳ

(LV) – Cù kỳ là loại hải sản giống cua nhưng càng của nó to gấp 3 lần cua, chân có nhiều lông, thịt chắc và rất thơm. Với người Hạ Long cù kỳ đã trở thành món đặc sản độc đáo bổ sung vào thực đơn của vùng biển hiếu khách này.

Miến xào cù kỳ

Miến cù kỳ xào là món ăn được nhiều thực khách đề nghị khi ăn cù kỳ. Nguyên liệu chính làm nên sức hấp dẫn cho món ăn này chính là những con cu kỳ còn tươi nguyên. Miến ngâm nở, cắt khúc nhỏ, cù kỳ rửa sạch, luộc chín lấy thịt. Ướp thịt cù kỳ với chút hạt nêm, chanh tươi bổ thành nhiều miếng nhỏ và hành khô bỏ vỏ, băm nhỏ.

Cho một thìa dầu vào chảo, đun nóng già, bỏ hành vào phi thơm, cho thịt cù kỳ vào xào nhanh tay. Để lửa to để thịt cù kỳ không chảy nước, thịt cù kỳ đã săn chín xúc để riêng. Cho tiếp hai muỗng dầu vào chảo, bỏ cọng hành chẻ sợi vào phi thơm sau đó bỏ miến vào xào, vừa xào vừa thêm một chút nước có hòa hạt nêm vào để miến chín mềm mà không dính cục.

Khi miến chín, cho tiếp giá đỗ vào đảo cùng rồi bỏ thịt cù kỳ vào rồi cho hạt nêm, hành lá, rắc một chút hạt tiêu vào là được. Món này ăn nóng với chút nước cốt chanh. Thực khách yêu thích món miến cù kỳ bởi đã ăn một lần là nhớ mãi đến hương vị của món ăn độc đáo ấy. Còn gì thú vị hơn khi được thưởng thức món miến cù kỳ và ngắm mặt trời lặn với người thân trong khung cảnh ấm áp của buổi chiều hoàng hôn trên biển Hạ Long.

Món mai Cù kỳ nhồi thịt hấp

Cù kỳ rửa sạch, hấp chín, bóc riêng mai dùng bàn chải nhỏ cọ sạch để ráo nước, phần còn lại gỡ lấy thịt. Thịt nạc thăn rửa sạch, thái miếng mỏng, băm nhỏ. Cho thịt thăn, thịt cù kỳ vào cối dùng chày quết thật nhuyễn. Thì là, rau răm nhặt rửa sạch, băm nhỏ. Gừng tươi bỏ vỏ thái chỉ nhỏ.

Rắc thì là, rau răm, gừng sợi vào thịt rồi nêm thêm hạt nêm thịt heo, hạt tiêu cho vừa ăn. Xúc nhân thịt vào mai Cù kỳ rồi miết kỹ để thịt nằm chắc vào mai sau đó xếp vào vỉ hấp cách thủy. Khoảng 20 phút, khi mặt thịt đã chín, dùng tăm nhọn xăm thử nếu thấy nước trong chảy ra là đã chín. Mai Cù kỳ nhồi thịt hấp ăn nóng, kèm với nước chấm pha dấm, tỏi ới.

Càng Cù kỳ chiên tỏi

Càng Cù kỳ rửa sạch hấp chín rồi dùng búa đập nhẹ cho phần ỏ càng hơi dập. Nhặt bỏ những miếng vỏ bị vỡ vun để tránh bị hóc khi dùng món. Tỏi chọn củ nhỏ, mọng, bóc bỏ vỏ, đập dập, băm nhỏ. Cà chua chọn quả nhiều bột, chín tới, rửa sạch, cắt bỏ núm bổ miếng cau vừa. Rau sống rửa sạch, ngâm nước muối loãng khoảng 15 phút sau đó vớt ra, vẩy ráo nước.

Trộn cà chua, sà lách với giấm và vài thìa dầu ăn làm thành salát. Xếp salát vào đĩa to. Đặt chảo lên bếp, khi chảo nóng, bỏ bơ vào, đợi khi bơ đã tan chảy, sôi, cho tỏi đã băm vào phi thơm, tiếp đó bỏ càng Cù kỳ vào chiên vàng là được. Gắp càng Cù kỳ ra đĩa. Phần bơ còn lại cho một chút hạt nêm, hạt tiêu vào rồi rưới lên càng Cù kỳ. Món càng Cù kỳ chiên bơ tỏi ăn nóng cùng với sa lát trộn.

Bình Nhi

Ngon lạ với cù kỳ Vĩnh Thực

Những con cù kỳ tươi rói được luộc chín đỏ vẫn còn vương những sợi lưới, chỉ bẻ 2 chiếc càng lớn nhâm nhi để thưởng thức vị thơm và ngon, ngọt của biển.

Vừa rồi, trong chuyến thăm đảo Vĩnh Thực (TP Móng Cái, Quảng Ninh), chúng tôi được đi xem kéo lưới và được người bạn là dân bản địa chiêu đãi món "cua sấm nổ mới buông gọng…" - cù kỳ. Kỳ thực đây là món ăn không lạ nhưng cách chế biến, trải nghiệm và tình cảm của người dân đảo khiến chúng tôi nhớ mãi.

Món cù kỳ Vĩnh Thực luộc hấp dẫn.

Đặt chân lên đảo, chúng tôi đi thăm thú cảnh quan và xem người dân kéo lưới. Cùng với cá đuối, cá mòi, ghẹ, ốc, sam biển còn có cả những con cù kỳ. Một anh trong đoàn chúng tôi hỏi mua chục con để nhậu bữa tối. Song người bạn là dân địa phương đã biếu chục con để chúng tôi luộc ăn thử vị. Anh nói rất tình cảm: Lâu lắm bác mới ra thăm đảo, hôm nay sẽ chiêu đãi bác món ăn này theo đúng cách ở đảo".

Ngồi chờ gỡ lưới, thấy tôi tò mò, anh giải thích thêm: Cù kỳ, hay nhiều nơi còn gọi là cua đá, cùm vùm, là một giống cua chỉ sinh trưởng ở những vùng biển ấm. Khác với thịt cua biển, cù kỳ tuy thịt không dày, nhiều như cua biển nhưng lại chắc và có vị thơm, ngon đặc trưng… và rất dễ gây "nghiện". Cù kỳ có mai màu nâu, mắt màu xanh lá cây.

Cù kỳ nổi bật với 2 chiếc càng to, là "vũ khí" lợi hại khi kiếm ăn, chiến đấu với kẻ thù... và bám vào đá rất chắc chắn. Thế mới có câu chuyện cù kỳ ít dùng càng để cắp nhưng một khi đã cắp thì giữ rất chặt. Dân gian vẫn lưu truyền câu chuyện về phải chờ sấm nổ, tiếng to rền thì cù kỳ mới buông cắp. Có lẽ vì thế mà con vật này còn được đặt cái tên khá kỳ quặc: Cua sấm. Do vậy, khi bị cù kỳ cắp thì phải mang xoong, nồi ra gõ thật lớn, may ra thì cù kỳ mới chịu nhả gọng ra.

Càng cù kỳ nấu bún.

Tôi đã nhiều lần thưởng thức cù kỳ nướng, sốt me ở các nhà hàng tại TP Hạ Long, song đây là lần đầu tiên thưởng thức món cù kỳ tươi rói vừa đánh lên cho vào chế biến. Nói là làm, chúng tôi hì hục mượn nồi, chất lửa luộc ngay. Bạn tôi giải thích, không cần thêm gia vị gì để giữ được nguyên chất hương vị của biển cả mới ngon.

Những con cù kỳ tươi rói được luộc chín đỏ vẫn còn vương những sợi lưới, chỉ bẻ 2 chiếc càng lớn nhâm nhi để thưởng thức vị thơm và ngon, ngọt của biển. Chiếc càng to nhìn hung dữ là thế lại chắc và chứa nhiều thịt hơn hẳn càng cua, càng ghẹ. Cắn những chiếc càng lớn đã gỡ vỏ thật đã miệng.

Thưởng thức món cù kỳ tươi rói luộc sát bãi biển, nghe sóng vỗ rì rào cùng với gió biển thổi vào thật đã, như tình cảm mặn mòi của người dân đảo.

Theo Xuân Quảng (Quảng Ninh Online)